Στα 58 δισ. ευρώ φθάνει το συνολικό απόθεμα προβλέψεων που έχουν σχηματίσει τα τελευταία χρόνια οι τράπεζες, προκειμένου να αντιμετωπίσουν το μέγα πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, τα οποία σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία προσεγγίζουν τα 110 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με επιτελικά στελέχη τραπεζών, η αποτελεσματική αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων αποτελεί ζήτημα ζωτικής σημασίας για τον κλάδο, καθώς ενδεχόμενη περαιτέρω σημαντική άνοδός τους θα μπορούσε να οδηγήσει τον κλάδο και κατ’ επέκταση την οικονομία σε νέες, μεγάλες περιπέτειες. Συνολικά οι τέσσερις συστημικές τράπεζες –Πειραιώς, Alpha, Εθνική και Eurobank– σε επίπεδο ομίλου έχουν προχωρήσει σε χορηγήσεις δανείων ύψους 234 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 85 δισ. ευρώ βρίσκονται σε καθεστώς οριστικής καθυστέρησης. Για την αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων έχουν προχωρήσει στη διενέργεια προβλέψεων ύψους 58 δισ. ευρώ (Αντιστοιχούν στο 68% των μη εξυπηρετούμενων δανείων).
Τραπεζικές πηγές σημειώνουν ότι θα πρέπει άμεσα να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, ώστε να απομακρυνθεί η αβεβαιότητα και η οικονομία να ανακτήσει τον βηματισμό της και σε δεύτερο χρόνο να επανέλθει σε ανοδική πορεία. Επιπλέον θα πρέπει να ενισχυθεί η ευελιξία του νομικού πλαισίου για την αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων, προκειμένου οι τράπεζες να μπορέσουν να κινηθούν γρήγορα και αποτελεσματικά. Στο πλαίσιο αυτό τονίζουν ότι η κυβερνητική επιδίωξη για μια τόσο ευρεία εξαίρεση (βάσει των προτεινόμενων ορίων) μη εξυπηρετούμενων δανείων από τη δυνατότητα μεταβίβασης σε τρίτους λειτουργεί αρνητικά, καθώς με την πρόταση ουσιαστικά καλύπτονται όλα τα δάνεια εκτός των επιχειρηματικών. Σημειώνουν ότι οι τράπεζες δεν επιθυμούν να προχωρήσουν άμεσα σε πωλήσεις «κόκκινων» δανείων, αλλά θέλουν να αξιοποιήσουν αυτή την απειλή για να ασκήσουν πιέσεις στους στρατηγικούς κακοπληρωτές. Δηλαδή δανειολήπτες που, ενώ είναι σε θέση, δεν αποπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους εκμεταλλευόμενοι το νομικό χάος και την αναποτελεσματικότητα της δικαιοσύνης. Οι τράπεζες σημειώνουν ότι αν η οικονομία συνεχίσει να κινείται σε περιβάλλον αβεβαιότητας ή διατηρηθεί η νομοθετική πολυπλοκότητα τότε τα «κόκκινα» δάνεια μπορεί να αυξηθούν ακόμα περισσότερο, αποδυναμώνοντας την κεφαλαιακή βάση των τραπεζών. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, δηλαδή αν οι τράπεζες χρειαστούν και νέα κεφάλαια, προειδοποιούν ότι στη διαδικασία θα συμμετέχουν και οι καταθέσεις, δηλαδή θα έχουμε «κούρεμα» καταθέσεων. Για τον λόγο αυτό τονίζουν ότι θα πρέπει να είναι άμεση προτεραιότητα για την κυβέρνηση η αναθέρμανση της οικονομίας και η αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων, ώστε να εκμηδενιστούν οι πιθανότητες «κουρέματος» καταθέσεων.
Σημειώνουν ότι τους τελευταίους 6 μήνες καταγράφονται ενθαρρυντικά σημάδια από το μέτωπο των μη εξυπηρετούμενων δανείων και εκτιμούν ότι αν δεν υπάρξουν αρνητικές εξελίξεις σύντομα θα δούμε τη σταδιακή αποκλιμάκωση του δείκτη των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, περίπου το 20% των «κόκκινων» δανείων αφορά «στρατηγικούς κακοπληρωτές», δηλαδή δανειολήπτες που ενώ είναι σε θέση να αποπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, δεν το κάνουν εκμεταλλευόμενοι την κρίση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ το 2015 σημειώθηκε αύξηση των δανείων σε καθυστέρηση εξαιτίας της επιδείνωσης των οικονομικών συνθηκών την περυσινή χρονιά. Το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, που περιλαμβάνει και δάνεια που εμφανίζουν μεγάλες πιθανότητες να μην αποπληρωθούν, ανήλθαν στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2015 σε 43,6%, έναντι 39,9% στο τέλος του 2014.