Θα τα καταφέρουν οι ελληνικές τράπεζες; Θα ολοκληρωθεί με επιτυχία η ανακεφαλαιοποίηση; Ποιος θα είναι τελικός λογαριασμός που θα προκύψει για τις 4 συστημικές τράπεζες από το stress test που διενεργεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζας και από τον έλεγχο της ποιότητας τα στοιχείων του ενεργητικού (AQR); Θα συμμετάσχουν οι ιδιώτες μέτοχοι στις αυξήσεις κεφαλαίου; Θα ολοκληρωθεί όλη η διαδικασία εντός του 2015; Υπάρχει πιθανότητα για «κούρεμα» στις καταθέσεις;
Τα παραπάνω ερωτήματα – προβληματισμοί μονοπωλούν τις συζητήσεις μεταξύ τραπεζικών, χρηματιστηριακών και οικονομικών παραγόντων, τη ίδια στιγμή που κάποια κέντρα επιμένουν να κάνουν σπέκουλα τόσο με το ποσό της ανακεφαλαιοποίησης όσο και με το χρόνο που θα πραγματοποιηθεί, αναζωπυρώνοντας ς και πάλι τα σενάρια περί bail in.
Καταρχήν θα πρέπει να πούμε πως ο ίδιος ο πρωθυπουρός Αλέξης Τσίπρας όσο και οι υπουργοί Οικονομικών και Οικονομίας κ. Ευ. Τσακαλώτος και Γ. Σταθάκης έχουν επανειλημμένως τονίσει πως η ανακεφαλαιοποίηση θα ολοκληρωθεί μέσα στο Δεκέμβριο. Στο ίδιο μήκος κύματος ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης που έχει και την αρμοδιότητα για τις τράπεζες, κ. Γ. Δραγασάκης ήταν ξεκάθαρος πως σε η όλη διαδικασία αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί εντός του επόμενου διμήνου. Ακριβώς αυτό το χρονοδιάγραμμα δίνουν και ευρωπαίοι αξιωματούχοι, όπως ο Γερούν Ντάισελμμπλου, ο Πιερ Μοσκοβισί αλλά και ο Μάριο Ντράγκι. Επομένως δημιουργούνται δεύτερες σκέψεις για το ρόλο αλλά και των απώτερο στόχο κάποιων κέντρων που συνεχίζουν να καταστροφολογούν και να παίζουν με το μέλον του χρηματοπιστωτικού συστήματος της χώρας.
Η πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών (ΕΕΤ) και πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας Λούκα Κατσέλη, προσφάτως εκτίμησε ότι δεν θα χρειασθεί το σύνολο των 25 δισ. ευρώ που προβλέπεται στη συμφωνία για την κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών. Το ακριβές ποσό που θα απαιτηθεί θα προκύψει βάσει των ακραίων προβλέψεων που θα γίνουν από την ΕΚΤ. Πιστεύω ότι γνώμονας θα είναι το ποσό της ανακεφαλαοποίησης να αντικατοπτρίζει τις πραγματικές ανάγκες του τραπεζικού μας συστήματος και να εγγυάται τόσο τη βιώσιμη πορεία του στο μέλλον όσο και την ουσιαστική συμμετοχή ιδιωτών στη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης.
Δεν έχει νόημα να καθυστερήσει η διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης και να παραταθεί το βάσανο των capital controls υποστήριξε ο Άνθιμος Θωμόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς, της μεγαλύτερης τράπεζας της χώρας. Διαβλέπει ακόμη την ανάγκη μιας μέτριας ανακεφαλαιοποίησης, ώστε να καλυφθούν οι υφιστάμενες ζημιές και μετά πιθανότατα να καλυφθούν κεφαλαιακές ανάγκες στις κατάλληλες στιγμές. «Χρειάζεται να μην εκμηδενίσουμε τους υπάρχοντες μετόχους», επεσήμανε.
Η όλη διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης αναμένεται να «κλειδώσει» τις προσεχείς ημέρες, στο ραντεβού που θα έχουν οι ιδιώτες μέτοχοι με εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Ευρωπαϊκού Εποπτικού Μηχανισμού. Σε αυτή τη συνάντηση θα οριστούν όλες οι λεπτομέρειες και φυσικά με ποιους όρους θα συμμετάσχουν οι ιδιώτες επενδυτές στις επικείμενες αυξήσεις κεφαλαίου.
Οι εμπλεκόμενες πλευρές έχουν συμφωνήσει μέρος των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών να καλυφθεί με «υβριδικά» κεφάλαια και συγκεκριμένα με μετατρέψιμα ομόλογα (CoCos). Τα «CoCos» που θεωρούνται βασικά ίδια κεφάλαια από τις τραπεζικές εποπτικές αρχές, είναι χρηματοοικονομικοί τίτλοι -έχουν χαρακτηριστικά που τους κατατάσσουν κάπου μεταξύ μετοχών και ομολόγων- που εκδίδουν οι τράπεζες για να βελτιώσουν τους κεφαλαιακούς τους δείκτες. Τα «CoCos» θα εκδοθούν υπέρ του ΤΧΣ, το οποίο και θα τα αγοράσει υπό συγκριμένους όρους. Σύμφωνα με πληροφορίες τα εν λόγω μετατρέψιμα ομόλογα θα έχουν επιτόκιο κοντά στο 7% -8% και ίσως μικρότερο στο πρώτο έτος, ώστε να δίδεται κίνητρο στις τράπεζες να τα αποπληρώσουν ταχύτερα. Οι εν λόγω τίτλοι επίσης προβλέπεται ότι θα έχουν χαμηλή τιμή μετατροπής σε κοινές μετοχές σε περίπτωση μη αποπληρωμής τους. Έτσι, αν μέχρι την λήξη τους δεν έχουν αποπληρωθεί ολοσχερώς, το υπόλοιπο ποσό θα μετατρέπεται σε κοινές μετοχές υπέρ του ΤΧΣ σε τιμή η οποία θα είναι κατά 50% μειωμένη σε σχέση με την τιμή της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου.
Παράλληλα ο SSM (Ευρωπαϊκός Εποπτικός Μηχανισμός) χαμηλώνει τον πήχη για τα εποπτικά κεφάλια των τραπεζών κι έχει εισηγηθεί το τεστ κοπώσεως να γίνει με ελάχιστο δείκτη Common Equity Tier I στο 10% για το βασικό και στο 8% για το δυσμενές σενάριο
Εν τω μεταξύ η κυβέρνηση έδωσε τη δυνατότητα στις τράπεζες να αναγνωρίσουν αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις για ζημίες από δάνεια, για τελευταία φορά στις λογιστικές καταστάσεις β’ τριμήνου. Ο νέος αναβαλλόμενος φόρος θα λειτουργήσει ως συμπληρωματικό κεφαλαιακό μαξιλάρι, ενώ το όφελος για τις τράπεζες υπολογίζεται στο 2 – 2,5 δισ. ευρώ.
Υπό αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με εκτιμήσεις κυκλών που βρίσκονται κοντά στη διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης ο λογαριασμός που θα προκύψει για τις 4 συστημικές τράπεζες θα κυμαίνεται στο βασικό σενάριο περίπου στα 10 δισ. ευρώ και στο δυσμενές στα 16 δισ. ευρώ. Επομένως οι τράπεζες θα πρέπει να αναζητήσουν από τις αγορές κεφάλαια μεταξύ 6 με 10 δισ. ευρώ. Οι γενικές συνελεύσεις που θα εγκρίνουν τις αυξήσεις κεφαλαίου θα πραγματοποιηθούν τις πρώτες ημέρες του Νοεμβρίου, με τις ΑΜΚ να λαμβάνουν χώρα από τις 15 του ίδιου μήνα μέχρι τις 15 Δεκεμβρίου. Από την πλευρά τους οι τράπεζες πραγματοποιούν μπαράζ επαφών σε Λονδίνο και Νέα Υόρκη με διεθνή funds, προκειμένου να προσελκύσουν όσο μεγαλύτερο ξένων επενδυτών στις ΑΜΚ. Με δεδομένο μάλιστα πως οι διεθνείς διαχειριστές κλείνουν βιβλία για το έτος στο τέλος Νοεμβρίου, γίνεται αντιληπτό πως όλα θα πρέπει να τρέξουν με γρήγορους ρυθμούς.