Oι παρεμβατικές πράξεις ρευστότητας της ΕΚΤ, τα περίφημα προγράμματα LTRO, είναι στην ουσία «διασφαλισμένα κεφάλαια» για τον ισολογισμό της και πρόκειται για πράξεις «διαχείρισης ρίσκου» από την ίδια, όπου το κόστος χρήματος επηρεάζεται άμεσα τόσο από την χρονική διάρκεια παρέμβασης της όσο και τις εγγυήσεις που δίνουν οι εμπορικές τράπεζες για να «δανειστούν» ρευστότητα (και όχι κεφάλαια).
Αυτό σημαίνει ότι το «ρίσκο της εγγύησης» (ανάγκη παροχής επιπλέον ενεργητικού αν η τιμή του πέσει) να το έχει η κάθε εμπορική δανειζόμενη τράπεζα, αφού ξέρει αυτή και μόνο αυτή τις ανάγκες της για αναγκαστική παροχή επιπλέον ενεργητικού ως διασφάλιση στην ΕΚΤ! Ας αναφέρω εδώ ότι με αντίστοιχες πράξεις της, η Fed μετέφερε οριστικά και αμετάκλητα ενεργητικά στοιχεία των εμπορικών τραπεζών, στον ισολογισμό της.
Τα στοιχεία τα οποία ανακοίνωσε η ΕΚΤ για τα νομισματικά μεγέθη στην Ευρωζώνη τον Ιανουάριο φαίνεται ότι Ισπανία, Ιταλία και (σε μεγάλο βαθμό) Ιρλανδία αντιμετωπίζονται θετικά, ενώ κυρίως η Ελλάδα, αλλά και η Πορτογαλία δε δείχνουν να μπορούν να επωφεληθούν από την επιπλέον ρευστότητα.
Τα στοιχεία πάντως που βλέπουν το φώς της δημοσιότητας, δείχνουν ότι η αξιοποίηση αυτού του ιδιόμορφου δανεισμού έγινε μόνο από τις τράπεζες των ίδιων των περιφερειακών χωρών (άλλωστε αυτές συνεχίζουν και έχουν το country risk) και όχι συνολικά από το Ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα.
Το συνολικό μέγεθος ήταν 529,5 δις € ενώ υπήρξαν προσφορές από 800 συνολικά τράπεζες. Στοιχεία σε ειδησεογραφικά πρακτορεία δείχνουν ότι σχεδόν το ίδιο ύψος κεφαλαίων με αυτό που άντλησαν στο πρώτο LTRO, φαίνεται ότι άντλησαν οι ιταλικές τράπεζες και στο LTRO-2. Στην πρώτη πράξη του Δεκεμβρίου, οι ιταλικές τράπεζες είχαν αντλήσει 116 δισ. ευρώ. Παράλληλα, έγινε γνωστό ότι η Lloyds άντλησε το ποσό των 11,4 δισ. ευρώ, για τη χρηματοδότηση μη βασικών δραστηριοτήτων της, ενώ χρήση έκανε και η KBC, χωρίς να γίνει γνωστό το ύψος του ποσού. ING και ABN Amro ανακοίνωσαν ότι δεν συμμετείχαν στη διαδικασία της ΕΚΤ.
Επίσης, περίπου το 30% των τραπεζών που είχαν συμμετάσχει στην προηγούμενη πράξη δεν θα ξαναέπαιρναν μέρος, το 40% εξ αυτών θα συμμετείχαν μόνο για να καλύψουν τις ανάγκες χρηματοδότησης τους και το υπόλοιπο 30% θα έχουν πλεόνασμα ώστε να διοχετεύσουν την επιπλέον ρευστότητα στην αγορά κρατικών ομολόγων. Άρα η χρήση έγινε και από νέες τράπεζες που δεν συμμετείχαν στην προηγούμενη διαδικασία…
Επίσης, κυκλοφόρησε σε μερίδα του ευρωπαϊκού οικονομικού Τύπου ότι οι γερμανικές τράπεζες αγνόησαν τον φθηνό δανεισμό της ΕΚΤ.
Επειδή η καλύτερη πληροφόρηση είναι πάντα η πρωτογενής, από εκθέσεις της Bundesbank ([α] και [β]) βλέπουμε ότι και τα δύο LTRO-κυρίως το πρώτο- προσέφεραν ευνοϊκούς όρους για ορισμένες από τις μικρές τράπεζες της Γερμανίας (υποθέτουμε για τις γεμάτες επισφάλειες Landesbanken- τράπεζες στεγαστικής πίστης…).
Είναι εμφανές ότι οι γερμανικές τράπεζες συγκεντρώνουν ρευστότητα, την οποία δύσκολα δανείζουν αλλά διατηρούν ή διοχετεύουν στα εβδομαδιαία επιτόκια καταθέσεων και στα overnight της ΕΚΤ.
Επίσης, ισχυρές γερμανικές επιχειρήσεις όπως η Volkswagen και η Siemens και η BMW, που έχουν δικές τους τράπεζες για να παρέχουν χρηματοδοτικά προγράμματα στους πελάτες τους, ανακοίνωσαν ότι θα δανείζονται πλέον απ ευθείας από την ΕΚΤ.
Αυτό ανακοίνωσαν και οι γαλλικές Peugeot-Citroen και η Renault και επιπλέον, μια έκθεση της Societe Generale δείχνει ότι θα χρησιμοποιήσουν ως εγγυήσεις στην ΕΚΤ τα καταναλωτικά δάνεια των πελατών τους. Που σημαίνει ότι υποθηκεύεται ιδιωτικό χρέος εκατομμυρίων Ευρωπαίων στα συρτάρια της μεγάλης «κρατικής» τράπεζας της Ευρωζώνης.
Το είχα γράψει, έναν χρόνο πριν, διότι πίστευα ότι θα έχουμε παρέμβαση υπέρ των τραπεζών, όχι υπέρ των κρατών και των οικονομιών τους. ( Γιατί δεν πρέπει να τυπωθεί νέο χρήμα στην Ευρωζώνη 11/01/2011, http://www.elzoni.gr/ html/ent/535/ent.5535.asp) Συγκεκριμένα έγραφα ότι αν η ΕΚΤ μιμηθεί την FED, ας γνωρίζουμε ότι «…ο μηχανισμός τόνωσης της οικονομίας των ΗΠΑ με νέο χρήμα, δεν είναι «πιστωτική ένεση», όπως πολλοί νομίζουν, αλλά ενίσχυση της πρωτογενούς πιστωτικής ρευστότητας ( δηλαδή του διατραπεζικού τομέα) με αγορές κρατικών ομολόγων. Το «πέρασμα» της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία, είναι αμφιβόλου αποτελέσματος…»
Διότι αυτό συμβαίνει με την ΕΚΤ: από κεντρική τράπεζα και ρυθμιστής της έκδοσης του ευρώ, μεταμορφώνεται σε θεματοφύλακα και ρυθμιστή της κυκλοφορίας του χρήματος στις ευρωπαϊκές οικονομίες, ακριβώς επειδή η θεσμική υπερδομή και η γραφειοκρατία, μετέτρεψαν την ζώνη του ευρώ, σε ένα τεράστιο Ευρω-δημόσιο. Ελπίζω μελλοντικά να μην συμβεί ότι ακριβώς και με το… ελληνικό δημόσιο: έλλειμμα, χρεοκοπία και την νύφη να την πληρώνει ο φορολογούμενος και εργαζόμενος πολίτης.
Τώρα όμως, καταλήγουμε να έχουμε μία σαφέστατα επεκτατική νομισματική πολιτική που βοηθάει τον πυρήνα της Ευρωζώνης , με υπερβάλλουσα ρευστότητα και πολύ χαμηλά επιτόκια δανεισμού ενώ στις υπερχρεωμένες χώρες της περιφέρειας τα επιτόκια δανεισμού είναι εξαιρετικά υψηλά, η πρόσβαση σε δανεισμό γίνεται ουσιαστικά μόνο από την ΕΚΤ.
Ζούμε μία έντονη διαδικασία τραπεζικής απομόχλευσης που οδηγεί σε συσσώρευση υποχρεώσεων προς την Ευρωσύστημα και όσο έχουμε συνέχιση και εμβάθυνση της ύφεσης στις περιφερειακές οικονομίες, στον πυρήνα της ευρωζώνης η χαλαρή νομισματική πολιτική, πιθανώς να ευνοήσει πληθωριστικές πιέσεις (αναλόγως και με την κατεύθυνση των διεθνών τιμών ενέργειας/εμπορευμάτων /καυσίμων). Διόλου απίθανο λοιπόν σύντομα να ακούσουμε τους Γερμανούς να προτείνουν αύξηση επιτοκίων από την ΕΚΤ.
Η Ευρωζώνη, εκτός από την πρώτη χρεοκοπία κράτους που λειτουργεί αλλά δεν πτωχεύει ( Ελλάδα) δημιουργεί και μια πρωτότυπη «παγίδα ρευστότητας»: Με το διαρκώς υψηλό ρίσκο του περιφερειακού τραπεζικού συστήματος και τις χαμηλές τιμές του ενεργητικού του, το χρήμα κατευθύνεται ευνοούν προς τον πυρήνα, οπότε και οι επιχειρήσεις του Νότου δεν μπορούν να δανειστούν, με συνέπεια την συνέχιση της κρίσης ρευστότητας και ζήτησης.
Και το πιο σημαντικό: Την συνέχιση της ανεργίας και της φτώχειας…