Καμπανάκι κινδύνου για την επιδείνωση της κρίσης τόσο στο μέτωπο της ευρωπαϊκής οικονομίας όσο και στο τραπεζικό σύστημα σήμανε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, κ. Μάριο Ντράγκι. Και για να στηρίξει το δεύτερο, επαναφέρει τα φθηνά δάνεια τρίμηνης διάρκειας (LTROs) προκειμένου να στηρίξει τη ρευστότητα της ΕΚΤ προς τις ευρωπαϊκές τράπεζες.
Σύμφωνα με δηλώσεις του κ. Ντράγκι, μετά την απόφαση της ΕΚΤ να διατηρήσει το βασικό επιτόκιο του ευρώ στο 1%, τα LTROs θα παραμείνουν σε ισχύ μέχρι το τέλος του 2012, ενώ θα συνεχίσει και τις πράξεις κύριας αναχρηματοδότησης (MROs) μέσω διαδικασιών σταθερού επιτοκίου και με πλήρη κατανομή για όσο χρειαστεί και τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του Ιανουαρίου του 2013. Ο ίδιος επισήμανε ότι η ΕΚΤ θα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις για να διακρίνει την επίδραση που έχουν τα προγράμματα στην τραπεζική ρευστότητα.
Αναφερόμενος στις ελληνικές τράπεζες, χαιρέτισε τα σχέδια ανακεφαλαιοποίησής τους. «Καλωσορίσαμε την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών αποκαθιστώντας την πρόσβασή τους στις πράξεις της ΕΚΤ», τόνισε χαρακτηριστικά.
Ο Ευρωπαίος τραπεζίτης άφησε αιχμές για τους ηγέτες της ευρωζώνης, επισημαίνοντας ότι πρέπει να ξεκαθαρίσουν τι θα είναι η Ευρώπη μετά από πέντε ή δέκα χρόνια. «Αυτό πρέπει να το κάνουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες και περιμένω στην ερχόμενη σύνοδο κορυφής από αυτούς να δείξουν το όραμα τους», δήλωσε, σημειώνοντας ότι το ευρώ έχει φέρει τεράστιες δυνατότητες στην Ευρώπη, εξασφαλίζοντας εδώ και δέκα χρόνια νομισματική σταθερότητα και χαμηλά επιτόκια.
Ευρωπαϊκή ένωση τραπεζών προτείνει η Κομισιόν
Η ανησυχία για το τραπεζικό σύστημα αντικατοπτρίζεται -κατόπιν εορτής, αφού η Ισπανία βρίσκεται πλέον στο «κόκκινο» λόγω των πιστωτικών ιδρυμάτων της- και στις προτάσεις του Ζοζέ-Μανουέλ Μπαρόζο και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημιουργία της «Τραπεζικής Ενωσης» στην Ε.Ε.
Καθώς η Επιτροπή έχει εγκρίνει από το 2008 έως το 2011 μέτρα κρατικής ενίσχυσης σε χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς ύψους 4,5 τρισ. ευρώ (37% του ΑΕΠ της E.Ε.), η Κομισιόν επιδιώκει την δημιουργία μιας ευρωπαϊκής τραπεζικής «ομπρέλας». Στόχος της Επιτροπής είναι να εξασφαλίσει ότι στο μέλλον οι αρχές θα διαθέτουν τα μέσα για να παρεμβαίνουν αποφασιστικά πριν καν εμφανιστούν τα προβλήματα.
Επιπλέον, εάν η χρηματοοικονομική κατάσταση μιας τράπεζας επιδεινωθεί δραματικά, στόχος είναι οι κρίσιμες λειτουργίες της τράπεζας να διασωθούν, ενώ το κόστος της αναδιάρθρωσης των χρεοκοπημένων ιδρυμάτων θα βαραίνει ιδιοκτήτες και πιστωτές και όχι τους φορολογουμένους. Η παρέμβαση των αρχών γίνεται όλο και πιο καθοριστική όσο επιδεινώνεται η χρηματοοικονομική κατάσταση μιας τράπεζας.
Το στάδιο της πρόληψης επιβάλλει στις τράπεζες να καταρτίζουν σχέδια ανάκαμψης στα οποία προβλέπονται μέτρα που θα ενεργοποιηθούν σε περίπτωση επιδείνωσης της χρηματοοικονομικής τους κατάστασης.
Στο στάδιο της έγκαιρης παρέμβασης των εποπτικών αρχών, οι εξουσίες ενεργοποιούνται όταν ένα ίδρυμα δεν πληροί ή ενδέχεται να παραβιάζει τις ελάχιστες κεφαλαιακές απαιτήσεις. Οι αρχές μπορούν να απαιτήσουν από το ίδρυμα να εφαρμόσει μέτρα που προβλέπονται στο σχέδιο ανάκαμψης, να καταρτίσει πρόγραμμα δράσης και χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή του ή να απαιτήσουν από το ίδρυμα να καταρτίσει σχέδιο για την αναδιάρθρωση του χρέους με τους πιστωτές του. Επιπλέον, οι εποπτικές αρχές θα έχουν την εξουσία να διορίζουν ειδικό διαχειριστή σε μια τράπεζα.
Τέλος, στο κομμάτι της εξυγίανσης, εάν κανένα εναλλακτικό μέτρο δεν συμβάλει στην αποφυγή πτώχευσης της τράπεζας, οι αρχές θα αναλαμβάνουν τον έλεγχο του ιδρύματος (κρατικοποίηση) και μέτρα για την εξυγίανσή του, όπως πώληση δραστηριοτήτων ή δημιουργία μεταβατικού ιδρύματος με μόνο τα υγιή στοιχεία που στη συνέχεια θα πωληθούν κ.ά.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΑΤ), σύμφωνα με την Κομισιόν, θα διευκολύνει τις κοινές δράσεις και θα ενεργεί ως δεσμευτικός διαμεσολαβητής, εάν χρειαστεί, ενώ για τη χρηματοδότηση προτείνεται η δημιουργία ειδικού ταμείου.
Ανέφικτο σχέδιο, απαντά το IIF
Μη βιώσιμο λόγω της τρέχουσας αυξημένης μεταβλητότητας χαρακτήρισε ο επικεφαλής οικονομολόγος του Institute of International Finance (IIF), Φίλιπ Σουτλ, το σχέδιο της Κομισιόν για δημιουργία τραπεζικής ένωσης στην ευρωζώνη με στόχο την προστασία των καταθετών και την αποτροπή της απειλής που δημιουργούν οι προβληματικές τράπεζες για το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του IIF, ακόμα και η συζήτηση για την τραπεζική ένωση είναι πρώιμη καθώς οι ηγέτες της ευρωζώνης δεν έχουν καταφέρει να καθορίσουν το πλαίσιο μιας τέτοιας κίνησης.
Ρόη Χάϊκου, στον Ελεύθερο Τύπο