Ανησυχία προκαλεί στις διοικήσεις των τραπεζών η συνεχιζόμενη συρρίκνωση των καταθέσεων καθώς οι Έλληνες πληρώνουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις από τα έτοιμα. Κυρίως όμως προβληματίζονται από τη διαφαινόμενη αδυναμία αύξησης της καταθετικής τους βάσης.
Κι αυτό καθώς δεν υπάρχει επιστροφή καταθέσεων από τις τράπεζες του εξωτερικού και οι όποιες προτάσεις των τραπεζιτών προς την κυβέρνηση για φορολογικά κίνητρα πέφτουν στο κενό εξαιτίας της κατηγορηματικής άρνησης της τρόικας.
Μπορεί τόσο η διοίκηση της Alpha Bank, μέσω των δηλώσεων ανώτατων στελεχών της, όσο και η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς να συνιστούν δημοσίως στην κυβέρνηση να αλλάξει το φορολογικό πλαίσιο ούτως ώστε να «τσιμπήσουν» οι καταθέτες που έχουν τα λεφτά τους στο εξωτερικό, η τρόικα έχει κόψει κάθε τέτοιου τύπου συζήτηση εδώ και μήνες, όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά.
Έτσι, η μηνιαία συρρίκνωση της καταθετικής βάσης συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό, καθώς οι Έλληνες δεν φυγαδεύουν πλέον τα λεφτά τους στο εξωτερικό, χρησιμοποιούν ωστόσο τις αποταμιεύσεις για να εξοφλήσουν τους δυσθεώρητους φόρους και τα χαράτσια.
Από τον Σεπτέμβριο του 2013 έως και σήμερα οι καταθέσεις έχουν μειωθεί κατά 5-6 δισ. ευρώ και σύμφωνα με τα τραπεζικά στελέχη τα κεφάλαια αυτά έχουν κατευθυνθεί κατά 95% προς την αποπληρωμή χρεών στην εφορία και τα ταμεία.
Άρνηση λόγω moral hazard
Το καυτό ζήτημα της ανάγκης για επιστροφή των καταθέσεων προκειμένου οι τράπεζες να μπορούν να χρηματοδοτήσουν την πραγματική οικονομία απασχόλησε, σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, τα εμπλεκόμενα μέρη στις αρχές του φθινοπώρου.
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι τον Σεπτέμβριο του 2013 έγιναν συναντήσεις μεταξύ της ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών, στελεχών της Τράπεζας της Ελλάδος και των διοικήσεων των τραπεζών με βασικό θέμα την εύρεση τρόπων-κινήτρων για επιστροφή των καταθέσεων στην Ελλάδα. «Οι συσκέψεις έγιναν, ωστόσο το θέμα παρέμεινε στα χαρτιά, καθώς η αντίδραση της τρόικας στην παροχή κινήτρων ή ακόμη και στο ενδεχόμενο παροχής ασυλίας για όσους επιστρέψουν τα λεφτά τους στη χώρα ήταν κάθετα αρνητική. Κι αυτό διότι έθεσε θέμα ηθικής τάξεως», επισημαίνουν.
Ό,τι έρχεται χάνεται
Με βάση τα στοιχεία, από τον Ιούνιο του 2012 (σ.σ.: μήνας εκλογών) έως τον Μάρτιο του 2013 (σ.σ.: χρεοκοπία των κυπριακών τραπεζών), οι καταθέσεις αυξήθηκαν κατά 14 δισ. ευρώ, από 150 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του ’12 σε 164 δισ. ευρώ τον Μάρτιο του ’13.
Εκτοτε παρατηρείται μείωση, η οποία έγινε μεγαλύτερη από τον Σεπτέμβριο έως και το τέλος του 2013. Σύμφωνα με τα στοιχεία των τραπεζών, η αύξηση των καταθέσεων προήλθε από την επιστροφή χρημάτων από τις κυπριακές τράπεζες και από τα σεντούκια.
«Ήρθαν και έρχονται ακόμη μικροποσά, κυρίως για την κάλυψη αναγκών των κατόχων τους, αλλά και για τοποθέτηση μέρους αυτών στο χρηματιστήριο», λένε.
Ωστόσο, μετά την οικονομική καταστροφή της Κύπρου και με δεδομένη τη συζήτηση για «κούρεμα» καταθέσεων, υπήρξαν πάλι φαινόμενα φυγής σε τράπεζες εκτός ευρωζώνης, κυρίως της Μεγάλης Βρετανίας.
Σε αυτό ήρθε να προστεθεί «η υπερβολική φορολογική επιβάρυνση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, η οποία το μόνο που καταφέρνει είναι να περιορίζει -δυστυχώς χωρίς καμία ένδειξη αντικατάστασης- τον ιδιωτικό πλούτο της μεσαίας τάξης της χώρας», καταλήγουν.