Τι έπαθε ξαφνικά η Κριστίν Λαγκάρντ και άρχισε να καταστροφολογεί σαν τους Μάγια; Η επικεφαλής του ΔΝΤ είδε «σεισμούς, λιμούς και καταποντισμούς» για την παγκόσμια οικονομία, με αλλεπάλληλες δηλώσεις στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και στη Νιγηρία. Μόνιμη επωδός της ο κίνδυνος μετάδοσης της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους σε όλες τις χώρες του κόσμου (πλούσιες και φτωχές, στάσιμες και αναδυόμενες) και η επανάληψη του Κραχ του 1929 σε πολύ πιο επικίνδυνες συνθήκες.
Και αφού της αρέσει να μιλάει σαν εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, έγραψε και το φάρμακο: Αν θέλετε να σωθείτε, δανείστε 200 δισ. ευρώ στο ΔΝΤ για να σας τα… δανείσει πίσω! Αυτό το «γελοίο» -κατά τη βρετανική εφημερίδα «The Independent»- σχέδιο δεν το σκαρφίστηκε η Λαγκάρντ, αλλά το αποφάσισε η ευρωπαϊκή Σύνοδος Κορυφής στις 8-9 Δεκεμβρίου. Αναγκάζοντας ακόμη και τη μισοχρεοκοπημένη Ελλάδα να ενισχύσει με 1,55 δισ. ευρώ το ταμείο σωτηρίας της!
Η υστεροβουλία της Λαγκάρντ δεν σημαίνει ότι έχει εντελώς άδικο στο σκέλος που αφορά στους κινδύνους παγκόσμιας κατάρρευσης. Αυτό το μήνα η έκθεση του ΟΗΕ αναθεώρησε προς τα κάτω τις προβλέψεις ανάπτυξης του πλανήτη για το 2012 (από 3,6% σε 2,6%), προειδοποιώντας πως η παγκόσμια οικονομία «ακροβατεί στο χείλος μιας θεαματικής κάτω βόλτας».
Ο… ιός της χρεοκοπίας απειλεί ΗΠΑ και Κίνα
Οι εστίες κινδύνου έχουν πολλαπλασιαστεί και δείχνουν απειλητικότερες από κάθε άλλη φορά, τουλάχιστον μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Από τη μια, το δυσθεώρητο χρέος των ευρωπαϊκών χωρών, που είναι αδύνατο να καλυφθεί από οποιονδήποτε μόνιμο ή προσωρινό Μηχανισμό Στήριξης. Ούτε καλά καλά οι ανάγκες της Ιταλίας σε 2 τρισ. ευρώ μπορούν να εξυπηρετηθούν με συμβατικά μέσα, δηλαδή με τις εσωτερικές υποτιμήσεις της ασφυκτικής λιτότητας και με δάνεια του ESM.
Από την άλλη, το «βραδυφλεγές κανόνι» 15 τρισ. δολαρίων του αμερικανικού χρέους, που αργά ή γρήγορα θα οδηγήσει τις ΗΠΑ σε ανεξέλεγκτη χρεοκοπία, όπως υποστηρίζουν αρκετοί αναλυτές. Ούτε οι Κινέζοι είναι σε θέση να αντέξουν επιπλέον αμερικανικό χρέος ούτε η Fed μπορεί να κόβει εσαεί πληθωριστικά δολάρια. Ο οίκος Fitch έδωσε διορία έως το τέλος του 2012 στις ΗΠΑ για να μη χάσουν το «τριπλό Α», υποδεικνύοντας τη νεοφιλελεύθερη ρεπουμπλικανική οδό: Περικοπή δημόσιων δαπανών κατά 3,5 τρισ. δολάρια, ήτοι μετατροπή της αμερικανικής κοινωνίας σε καθαρά τριτοκοσμική.
Σε τεντωμένο σχοινί η ισορροπία του ευρώ
Το μεγάλο στοίχημα της νέας χρονιάς είναι πόσες χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας θα χρεοκοπήσουν, πόσες θα παραμείνουν στο ευρώ (μόνο η Ιταλία και η Ισπανία, σύμφωνα με το μεγαλύτερο κεφάλαιο διαχείρισης κρατικών ομολόγων παγκοσμίως, την Pimco) και πόσες από τις «παχιές αγελάδες» της πιστοληπτικής αξιολόγησης «ΑΑΑ» (Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία, Αυστρία, Φινλανδία, Λουξεμβούργο) θα κρατηθούν στη Σούπερ Λίγκα, αποφεύγοντας τη θανατική καταδίκη των «τριών αδελφών» Μοοdy’s, Fitch, Standard & Poor’s. Ο υποβιβασμός της Γαλλίας θεωρείται παραπάνω από βέβαιος, με επιπτώσεις που δεν θα είναι ρουτίνας, σύμφωνα με τους ειδικούς. «Το παγκόσμιο σύστημα δείχνει να ξεμένει από πυρομαχικά», προειδοποιεί η έκθεση της τράπεζας HSBC για τις προοπτικές της χρονιάς.
Τραπεζικά ιδρύματα στα πρόθυρα κρίσης
Η μεγάλη βόμβα για την παγκόσμια οικονομία κρύβεται στα θησαυροφυλάκια και τους ισολογισμούς των τραπεζών. Από το 2009 και το 2010 ακούγονται… Κασσάνδρες για το «σκάσιμο» μεγάλων τραπεζικών ιδρυμάτων του πλανήτη το 2012, λόγω της ωρίμανσης απαιτήσεων ύψους 6-7 τρισ. δολαρίων. Το πρακτορείο Reuters και η αμερικανική εφημερίδα «Wall Street» επισήμαναν έγκαιρα τον κίνδυνο ενός μαζικού rollover (αναχρηματοδότησης του τραπεζικού χρέους με σχήματα όπως το PSI) προκειμένου να αποφευχθεί η αναπαραγωγή της Lehman Brothers εις την… νιοστήν.
Προς αυτή την κατεύθυνση ενεργοποιήθηκε το «μπαζούκα» της ΕΚΤ με την πρωτοφανή τριετή δανειοδότηση σχεδόν του συνόλου των ευρωπαϊκών τραπεζών με 490 δισ. ευρώ. Όταν όμως τα βαρέα όπλα του τραπεζικού συστήματος αποτελειώνουν το κοινωνικό κράτος της Ευρώπης, δεν χρειάζεται να είναι κανείς Νοστράδαμος για να προβλέψει ότι το σωτήριον έτος 2012 μ.Χ. δεν θα είναι στρωμένο με ροδοπέταλα…
Του Γιάννη Παπαδάτου στον Τύπο της Κυριακής