Ρεπορτάζ: Γεωργία Δάμα
(απο ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ)
Πήδηξε από το παράθυρο, την περασμένη Παρασκευή, προσπαθώντας να βάλει τέλος στη ζωή της, υπάλληλος της Αγροτικής Τράπεζας μόλις είδε το χαρτί με τις αποδοχές της περικομμένες κατά 50%.
Μητέρα ανηλίκου, είχε πάρει στεγαστικό δάνειο και με τις νέες αποδοχές δεν μπορούσε να καλύψει τις δόσεις του δανείου και τα τρέχοντα έξοδα.
Είναι ένα μικρό μόνο παράδειγμα από τη «μεγάλη σφαγή» όσων έχουν πάρει στεγαστικό δάνειο. Οι τράπεζες προτείνουν παράταση αποπληρωμής των δανείων, το πρόβλημα όμως παραμένει.
Σύμφωνα με στοιχεία της ΑΔΕΔΥ, σε περισσότερους από 400.000 υπολογίζονται οι εργαζόμενοι στον δημόσιο τομέα και τις ΔΕΚΟ, που έχουν πάρει στεγαστικό δάνειο από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και από τις τράπεζες.
Οξυμένο πρόβλημα πρόκειται ν' αντιμετωπίσουν κυρίως οι υπάλληλοι του υπ. Οικονομικών. Λόγω των υψηλότερων αποδοχών τους, οι περισσότεροι έχουν δανειοδοτηθεί και, μάλιστα, με μεγάλα ποσά.
Δεν είναι λίγοι όσοι πήραν δάνειο που φτάνει μέχρι τα 200.000 ευρώ. Σύμφωνα με τραπεζικούς κύκλους, τα δάνεια είναι αδύνατον να εξυπηρετηθούν από εκείνους που εντάσσονται σε συνταξιοδοτική διαθεσιμότητα, αλλά και απ' όλες τις κατηγορίες εργαζομένων που εντάσσονται στο ενιαίο μισθολόγιο και η μείωση των αποδοχών τους κυμαίνεται από 50 έως 70%.
Μιλήσαμε με εργαζομένους στην Αγροτική Τράπεζα, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο και τη ΔΕΗ. Αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα με τους υπαλλήλους του υπ. Οικονομικών: «Οι μισθοί των 2.000-2.500 ευρώ πλέον κυμαίνονται στα 1.200-1.600 ευρώ. Οταν υπήρχαν δύο εργαζόμενοι με αντίστοιχες αποδοχές, μπορούσαμε να αγοράσουμε ένα σπίτι αντίστοιχο των οικονομικών δυνατοτήτων μας. Δεν κάναμε κατάχρηση, μοιράζαμε το μισθό μας καλύπτοντας τις ανάγκες του οικογενειακού προϋπολογισμού. Μπορούσαμε να πληρώνουμε τη δόση των 1.000 ευρώ. Οταν όμως συνολικά το οικογενειακό εισόδημα πέφτει περίπου στις 2.000 ευρώ, μας οδηγεί στην αυτοκτονία. Μηδενίζουν τις όποιες δυνατότητες επιβίωσης και παράλληλα το σπίτι δεν πουλιέται. Αλλά ακόμα κι αν πουληθεί, θα δοθεί στο ένα τρίτο της αξίας του».
Από τον ΟΕΚ
Μεγάλο πρόβλημα επίσης αντιμετωπίζουν όσοι εργάζονται στον δημόσιο τομέα με συμβάσεις αορίστου χρόνου και είναι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ. Η συγκεκριμένη κατηγορία υπαλλήλων δανειοδοτήθηκε από τον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας (ΟΕΚ) με πολύ υψηλό επιτόκιο που φτάνει το 6% έναντι του τραπεζικού επιτοκίου που κυμαίνεται στο 4%.
«Η παράταση αποπληρωμής των δανείων που προτείνουν οι τράπεζες αποτελεί μια ανάσα, αλλά δεν λύνει το πρόβλημα. Οταν το εισόδημά μας μειώνεται από 50 έως 70% και αυτό δεν εφαρμόζεται προσωρινά αλλά μόνιμα, οι δημόσιοι υπάλληλοι θα μπορούν ν' αποπληρώσουν τα στεγαστικά δάνεια μόνο αν μας κάνουν δώρο τα επιτόκια», επισημαίνει ο Ηλ. Βρεττάκος (ΑΔΕΔΥ).
«Λίγοι είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι που δεν πήραν στεγαστικό ή επισκευαστικό δάνειο. Με μείωση των αποδοχών, που στους εργαζομένους του υπ. Οικονομικών φτάνει το 65%, υπάρχει πλήρης αδυναμία αποπληρωμής. Διότι ο ένας από τους δύο μισθούς είναι μικρότερος από τη δόση του δανείου», επισημαίνει η Δ. Σπανού (υπ. Οικονομικών): «Ο υπ. Οικονομικών και οι τράπεζες συζητούν για επιμήκυνση, παραπέμποντας την επίλυση του προβλήματος στο… μέλλον, ενώ οι εργαζόμενοι βρίσκονται σε κατάσταση απελπισίας και σταμάτησαν να πληρώνουν τις δόσεις διότι δεν μπορούν. Κι άλλοι, που πήραν δάνεια από το Παρακαταθηκών και Δανείων ή το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, θα παίρνουν μηδέν εκκαθαριστικά».
Περίπου την ίδια εκτίμηση εκφράζουν και στελέχη της Εθνικής Τράπεζας: «Η επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής με επιπλέον επιτόκια και η μεταφορά των υποχρεώσεων στους κληρονόμους οδηγούν στην αύξηση του οφειλόμενου ποσού. Με τον τρόπο αυτό δεν αντιμετωπίζεται το πρόβλημα. Το σημαντικότερο είναι η μείωση των επιτοκίων».
Καθυστερήσεις
Οι δημόσιοι υπάλληλοι ήταν μέχρι χθες οι καλύτεροι πελάτες των τραπεζών, ως εργαζόμενοι εγγυημένης απασχόλησης. Σύμφωνα με εκτιμήσεις των ελληνικών τραπεζών, οι 400.000 οφειλέτες χρωστούν για στεγαστικά δάνεια κατά μέσο όρο τουλάχιστον 50.000 ευρώ ο καθένας.
«Τα επισφαλή στεγαστικά δάνεια κυμαίνονται στο 10,5% του συνόλου που έχουν καθυστερήσει να πληρώσουν τρεις δόσεις. Το ποσοστό αυτό εκτιμούμε ότι θα αυξηθεί από δημοσίους υπαλλήλους λόγω του ενιαίου μισθολογίου», λέει ο Θοδ. Μητράκος (Τράπεζα της Ελλάδος). Προσθέτει ότι την επόμενη Παρασκευή στην Αθήνα διοργανώνεται συνέδριο από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με θέμα την ελληνική αγορά των ακινήτων και διεθνείς προσκεκλημένους.
Ο Ζ. Πεπές (ΟΤΟΕ) επισημαίνει ότι σήμερα οι τράπεζες βρίσκονται μπροστά στο πρόβλημα της αποπληρωμής των δανείων από εργαζομένους με αρκετά υποτιμημένους μισθούς. Επίσης, για τις τράπεζες αναδεικνύεται ως ασφυκτικό το γεγονός ότι το ιδιωτικό χρέος φτάνει πλέον το 60%. Και αυτό οφείλεται στην πολιτική που ασκούσαν οι ελληνικές τράπεζες τα προηγούμενα χρόνια. Στηρίχτηκαν στην εμπορική αξία των ακινήτων με αποτέλεσμα να υπερτιμούν το ενέχυρο (κατοικία). Ετσι έδιναν δάνεια που έφταναν ακόμα και το 150% της αξίας του ακινήτου. Με τις σημερινές αξίες των ακινήτων (που πέφτουν διαρκώς) αυτά τα δάνεια δεν καλύπτονται. Το πρόβλημα οξύνεται με τα τελευταία δάνεια που είχαν δοθεί και δεν έχει αρχίσει καν η αποπληρωμή τους.
Σιγά σιγά βγαίνει η αλήθεια και ξεκαθαρίζει το τοπίο.