Όταν το στεγαστικό δάνειο είναι το διπλάσιο της τωρινής αξίας του ακινήτου τι κάνουμε;

Του Γιώργου Καισάριου

Πράγματι, σε πολλές χώρες στον κόσμο υπάρχει φόρος ακινήτων. Υπάρχει όμως μεγάλη διαφορά του φόρου ακινήτων που έχουμε στην Ελλάδα, με τον φόρο σε άλλες χώρες.

Μια μεγάλη διαφορά είναι ότι ο φόρος ακινήτων σε άλλες χώρες καταβάλλεται στις δημοτικές η τις νομαρχιακές αρχές.

Αυτό βασικά σημαίνει ότι οι δημότες έχουν τη δυνατότητα να καταψηφίσουν τις δημοτικές αρχές, εκείνες που: είτε θεωρούν ότι πληρώνουν παραπάνω φόρους από όσο πρέπει, είτε δεν πιστεύουν ότι κάνουν καλή διαχείριση, ή που απλά δεν θέλουν αυτό τον φόρο και θα ήθελαν να ψηφίσουν δημοτικούς νομοθέτες που υποστηρίζουν να καταργήσουν αυτούς τους φόρους.

Αυτό το δικαίωμα δεν το έχει ένας πολίτης, όταν αυτός ο φόρος επιβάλλεται από την κεντρική εξουσία. Ιδίως στην Ελλάδα, όπου έτσι και αλλιώς το νομοθετικό σώμα δεν έχει καμία πρωτοβουλία σε ό,τι αναφορά το νομοθετικό έργο.

Ένας άλλος λόγος έχει να κάνει με το λυπηρό γεγονός ότι η πλειοψηφία της περιουσίας των Ελλήνων είναι στα ακίνητα.

Σύμφωνα με μια παλιά μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος, το 80% των περιουσιακών στοιχείων των Ελλήνων είναι σε ακίνητα. Αυτό, σε αντίθεση με τους περισσότερους Αμερικάνους που είναι κοντά στο 30%.

Με λίγα λόγια οι Αμερικάνοι για κάθε 100 ευρώ περιουσιακών στοιχείων, έχουν 30 ευρώ σε ακίνητα, ενώ τα υπόλοιπα είναι μετοχές, ομόλογα και μετρητά.

Στην Ελλάδα για 100 ευρώ περιουσιακών στοιχείων, τα 80 ευρώ είναι σε ακίνητα και μόνο το υπόλοιπο 20 ευρώ σε μετοχές και μετρητά.

Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι κάθε παρέμβαση στην αγορά ακινήτων με σκοπό τη συγκομιδή εσόδων, θα επιφέρει ένα δυσανάλογο χτύπημα στην αξία της περιουσίας του κάθε Έλληνα πολίτη.

Ο λόγος για αυτή τη μείωση είναι ότι η αγορά δεν είχε συνυπολογίσει αυτό τον φόρο στην άξια των ακινήτων. Αποτέλεσμα αυτού του φόρου (εκτιμώ στο μεγαλύτερο ποσοστό) είναι ότι οι τιμές των ακινήτων σήμερα έχουν μειωθεί κατά 50%. Και αν με ρωτήσετε, δε νομίζω να ξαναδούμε τις αξίες ακινήτων που ξέραμε πριν μερικά χρόνια.

Θα μου πείτε (κυρίως οι αριστεροί) “μα καλά δεν θα έπρεπε να πληρώσει φόρο περιουσίας το κεφάλαιο”; Εξαρτάται πως το βλέπει κανείς. Όταν βάζεις έναν φόρο, τον πληρώνουν όλοι. Και επειδή δεν υπάρχει δωρεάν γεύμα, θα έχεις μεν έσοδα από εκεί (όσα πάρεις και αν πάρεις), αλλά θα υπάρχουν επιπτώσεις αλλού.

Διότι η μείωση της αξίας των ακινήτων θα επιφέρει (όπως και έχει επιφέρει) ένα ανεπανόρθωτο πλήγμα στους τραπεζικούς ισολογισμούς. Και δεν είναι μόνο τα στεγαστικά δάνεια που έχουν πρόβλημα, είναι και τα καταναλωτικά αλλά και πάσης φύσεως δάνειο που σχετίζεται, έμμεσα η άμεσα, με την περιουσιακή κατάσταση των πολιτών της χώρας.

Θα πάρεις δηλαδή 3 δισ. ευρώ το χρόνο, αλλά μας έχει κοστίσει μέχρι σήμερα πάνω από 20 δισ. ευρώ σε «χτυπημένα» τραπεζικά δάνεια (χωριστά το κούρεμα των ομολόγων που καλώς έγινε) χωρίς καν να γίνουν mark to market ακόμα αυτά τα δάνεια. Διότι αν όλα αυτά γίνουν mark to market, το τι σκελετοί θα βρεθούν δεν πάει ο νους σας.

Σας έχω ξαναπεί ότι δεν έχει κανένας κίνητρο να αποπληρώσει ένα στεγαστικό δάνειο, όταν η αξία του ακινήτου του είναι χαμηλότερη από το στεγαστικό του δάνειο. Και καλά αν η ψαλίδα είναι 10%-20%, εκεί κάτι μπορεί να γίνει. Όταν όμως το στεγαστικό δάνειο είναι το διπλάσιο της τωρινής αξίας του ακινήτου τι κάνουμε; Πιστεύει κανείς ότι αυτός που πήρε αυτό το δάνειο θα το πληρώσει, ακόμα και αν θεωρητικά έχει τα λεφτά;