Μέσα σε έντονες διαφωνίες και σε συνθήκες υφεσιακών πιέσεων προχωρά το καυτό ζήτημα της τραπεζικής ένωσης για τους όρους και τον τρόπο διάσωσης των “συστημικών” ευρωπαϊκών τραπεζών, που μπορεί να κινδυνεύουν με χρεοκοπία.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπερψήφισε την εποπτεία 6.000 τραπεζών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) από το 2014.
Οι υπουργοί Οικονομικών θα συναντηθούν στο Βίλνιους την Παρασκευή για άτυπες συνομιλίες σχετικά με την τραπεζική ένωση, έχοντας επίγνωση ότι οι νομικοί σύμβουλοι από όλα τα κύρια θεσμικά όργανα της Ε.Ε. -Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα- διαφωνούν με τις νομικές αντιρρήσεις του Βερολίνου”, αναφέρουν οι Financial Times.
Ένα εμπιστευτικό έγγραφο του νομικού συμβουλίου που εξασφάλισαν οι Financial Times υποστηρίζει τα θεμέλια της πρότασης που διατύπωσε η Κομισιόν, παρά την άποψη της καγκελαρίου Άγκελας Μέρκελ, που εκτιμά ότι μια τόσο σημαντική μεταρρύθμιση απαιτεί αλλαγή των συνθηκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το Νομικό Συμβούλιο αντιμετωπίζει με τη γνωματευσή του τρεις γερμανικές ανησυχίες: το γεγονός ότι η συνθήκη για την κοινή αγορά είναι σαθρή για μια ισχυρή αρχή εκκαθάρισης, ακατάλληλη για να επιβάλει εισφορά στις τράπεζες ώστε να δημιουργηθεί ένα κεντρικό fund αλλά και ακατάλληλη δεδομένου ότι ο μηχανισμός εκκαθάρισης δεν θα έχει ισχύ σε όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε.
Γερμανία
Οι πιέσεις για την ταχύτερη προώθηση της τραπεζικής ενοποίησης και εποπτείας από την ΕΚΤ εντείνονται, καθώς το οικονομικό περιβάλλον επιδεινώνεται, αλλά αυτό προκαλεί παράλληλα νέες κόντρες στο επίπεδο των θεσμικών αλλαγών αναμένοντας την προετοιμασία αφενός του μηχανισμού αναδιάρθρωσης των “προβληματικών” τραπεζών και αφετέρου του ειδικού ταμείου ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών όπως είχε αποφασισθεί στην Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου του 2012.
Η Γερμανία, η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης έχει προσπαθήσει να περιορίσει τη συμμετοχή της ΕΚΤ, καθώς ανησυχεί ότι στο τέλος θα κληθεί να πληρώσει τον λογαριασμό η Φραγκφούρτη.
Το Reuters σημειώνει πως στόχος είναι η δημιουργία ενός πλαισίου εποπτείας των ευρωτραπεζών, με μηχανισμούς εκκαθάρισης χρεοκοπημένων τραπεζικών ιδρυμάτων και την προστασία των καταθέσεων έως 100.000 ευρώ.
Το ζήτημα της ενοποίησης έχει ανοίξει πόλεμο από τη σύνοδο των υπουργών Οικονομικών της Ε.Ε. τον Ιούνιο, με στόχο να τονωθεί η εμπιστοσύνη μεταξύ των ευρωπαϊκών τραπεζών και να ενθαρρυνθούν προκειμένου να δανείσουν τις επιχειρήσεις ώστε να κινηθεί η οικονομία.
Κύπρος
Η κρίση στην Κύπρομε τις “μαύρες τρύπες” των τραπεζών και η λύση να μπειχέρι στις καταθέσεις(πάνω από 100.000, προς το παρόν) και η επέκταση αυτής της συνταγής με απόφαση της συνόδου κορυφής της ΕΕ τον Ιούνιο έχει προκαλέσει τριγμούς στιςευρωπαϊκές κοινωνίες.
Δεδομένου ότι ένα χρόνο πριν αποφασίστηκε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) να έχει τη δυνατότητα να ανακεφαλαιοποιεί άμεσα τις τράπεζες, εφόσον μία υπερχρεωμένη χώρα-μέλος δεν μπορεί να αντλήσει τα απαιτούμενα κεφάλαια από τις αγορές, αλλά οι ανάγκες των τραπεζών αυξάνονται στο μεταξύ, η θέσπιση ανώτατου ορίου 60 δισ. ευρώ προδικάζει και το τι θα ακολουθεί σε περίπτωση εξάντλησης του ορίου χρηματοδότησης του ESM. Δύο είναι οι λύσεις: κούρεμα καταθέσεων ή χρεοκοπία.
Φωτογραφία AFP Όπως έχει γραφτεί στην “Ε” ο μηχανισμός στήριξης (ESM) θα μπορεί να γίνεται μέτοχος προβληματικών τραπεζών μόνον από το β’ εξάμηνο του 2014 και μετά, καθώς εκτιμάται πως πρέπει να προηγηθεί η καθιέρωση της ΕΚΤ ως επόπτη όλων των τραπεζών της Ευρωζώνης που είναι να λάβει χώρα τον Σεπτέμβριο 2014. Προτού επενδύσει το ESM πρέπει, ωστόσο, η τράπεζα -έστω και με την εθνική συμμετοχή- να καλύπτει το ελάχιστο νόμιμο ύψος ιδίων κεφαλαίων του 4,5% που ορίζει το Tier1.
Αν η τράπεζα το καλύπτει, πάλι το κράτος πρέπει να συμμετάσχει κατά 10%-20% ώστε να επενδύσει το ESM. Το πώς θα επιλέγονται οι τράπεζες ακόμη συζητείται κι αυτό ενδιαφέρει ιδιαίτερα τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, των οποίων οι τράπεζες -με την εξαίρεση της Ισπανίας- είναι κατ’ εξοχήν ενδιαφερόμενες για βοήθεια.
Στην Ελλάδα το σύνολο των τραπεζικών δανείων είναι περίπου 220 δισ. και εξ αυτών το 30% (δηλαδή 66 δισ.) είναι τα επισφαλή. Συνεπώς, ακόμη και με το ανώτατο όριο τα νέα κεφάλαια δεν επαρκούν να καλύψουν τα «κόκκινα δάνεια» με βάση τη σημερινή κατάσταση. Εάν, λοιπόν, αυτή επιδεινωθεί περαιτέρω, π.χ. λόγω ύφεσης, τότε λογικό είναι να αναμένονται οι δραστικές λύσεις που αναφέραμε.
ΕΚΤ
«Η σημερινή ημέρα αποτελεί πραγματικό βήμα προς τη δημιουργία μιας τραπεζικής ένωσης, βασικό στοιχείο μιας ουσιαστικής οικονομικής και νομισματικής ένωσης. Θα καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να εκπληρώσουμε όλες τις οργανωτικές απαιτήσεις, με σκοπό να αναλάβουμε τις εποπτικές μας αρμοδιότητες ένα έτος μετά τη θέση σε ισχύ των νομοθετικών διατάξεων, και ανυπομονούμε να συνεργαστούμε με τις εθνικές αρχές για να συμβάλουμε στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στον τραπεζικό τομέα» δήλωσε ο Πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι.
Παράλληλα με την έγκριση του κανονισμού, ο Ντράγκι και ο Μάρτιν Σουλτς, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, υπέγραψαν δήλωση σύμφωνα με την οποία αμφότεροι οι οργανισμοί δεσμεύονται να συνάψουν επισήμως διοργανική συμφωνία σχετικά με τις πρακτικές πτυχές της συνεργασίας τους για ζητήματα που αφορούν τον ενιαίο εποπτικό μηχανισμό.
Κώστας Σαρρής από enet