Του Σπύρου Δημητρέλη
Το μεγάλο κόλπο για να αντιμετωπίσει την -με μαθηματική βεβαιότητα- επερχόμενη μείωση των φορολογικών εσόδων που συνδέονται με την ακίνητη περιουσία ετοιμάζει το υπουργείο Οικονομικών. Η μείωση των εσόδων από το χαράτσι στα ακίνητα λόγω της διακοπής ηλεκτροδότησης σε χιλιάδες ακίνητα, αλλά και η κατάρρευση των εσόδων από τα εισοδήματα που αφορούν ενοίκια, θα αντισταθμιστούν από τον κυοφορούμενο νέο φόρο ακίνητης περιουσίας ο οποίος θα επιβάλλεται σε όλα τα ακίνητα, ακόμη και αν δεν χρησιμοποιούνται ή δεν αποφέρουν εισόδημα στους ιδιοκτήτες τους.
Από τις προβολές για τα έσοδα του 2013 που πραγματοποιούν στο υπουργείο Οικονομικών προκύπτει μεγάλος προβληματισμός. Η συνέχιση της ύφεσης στην οικονομία, η εκρηκτική άνοδος της ανεργίας και η συνεχιζόμενη μείωση των εισοδημάτων συνθέτουν ένα εκρηκτικό μείγμα για τα φορολογικά έσοδα. Έτσι, στο υπουργείο αναζητούν τρόπους μερικής αποσύνδεσης των φορολογικών εσόδων από το ύψος των εισοδημάτων και σύνδεσής τους με το ύψος της περιουσίας κάθε φορολογούμενου.
«Τα ακίνητα θα συνεχίσουν να την πληρώνουν και θα την πληρώνουν και όλο πιο ακριβά», έλεγε πρόσφατα έμπειρο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών που γνωρίζει τα τεκταινόμενα στην Καραγεώργη Σερβίας. «Μπορεί τα εισοδήματα από τα ακίνητα να καταρρέουν, ωστόσο η φορολόγησή τους θα γίνει όλο και πιο βαριά καθώς αποτελούν τον πιο εύκολο και αξιόπιστο τρόπο για να στηριχθούν τα φορολογικά έσοδα. Ουσιαστικά οι περισσότεροι ιδιοκτήτες θα πρέπει να συνεχίσουν να πληρώσουν αδρά για τα ακίνητά τους ροκανίζοντας τις αποταμιεύσεις τους».
Το χαράτσι στα ακίνητα απέφερε το 2011 συνολικά έσοδα ύψους 2,5 δισ. ευρώ. Για φέτος αναμένεται μείωση των εσόδων στα επίπεδα των 2,2 δισ. ευρώ ενώ ακόμη μεγαλύτερη θα είναι η μείωση αν ο φόρος συνεχίσει να επιβάλλεται με τη σημερινή μορφή του και το 2013. Η μείωση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι λόγω της ύφεσης και της κρίσης στην αγορά χιλιάδες ακίνητα (καταστήματα, επαγγελματικοί χώροι, κατοικίες) είναι πλέον κενά. Η κρίση στην αγορά έχει μειώσει τη ζήτηση για καταστήματα (υπάρχουν πλέον κενά καταστήματα ακόμη και στην οδό Ερμού) ενώ η φυγή ανέργων στο εξωτερικό και η επιστροφή πολλών νέων στην οικογενειακή εστία έχει μειώσει δραστικά τη ζήτηση και για κατοικίες. Το αποτέλεσμα είναι ακίνητα τα οποία το 2011 και φέτος ήταν ηλεκτροδοτούμενα και επιβαρύνθηκαν με χαράτσι, το 2013 να είναι κενά.
Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τα εισοδήματα από μισθώματα ακινήτων. Μεγάλο έσοδο για τον κρατικό προϋπολογισμό ήταν ο φόρος εισοδήματος κυρίως από εισοδήματα ενοικίων καταστημάτων και επαγγελματικών χώρων. Τα μισθώματα βρίσκονταν μέχρι πριν από μερικά χρόνια σε πολύ υψηλά επίπεδα και τα περισσότερα καταστήματα ήταν μισθωμένα. Πλέον τα μισθώματα έχουν υποχωρήσει δραματικά ενώ και χιλιάδες καταστήματα είναι κενά. Αυτό θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στα εισοδήματα που θα δηλώσουν το 2013 οι ιδιοκτήτες ακινήτων επιφέροντας και σημαντική μείωση στα φορολογικά έσοδα.
Η λύση έχει βρεθεί, σύμφωνα με πληροφορίες, στο νέο φόρο ακινήτων. Ο φόρος θα επιβάλλεται στην κατοχή ακινήτων, χωρίς να εξετάζεται αν αποφέρουν εισόδημα ή ιδιοχρησιμοποιούνται. Μάλιστα, ο φόρος εξετάζεται να επεκταθεί και στις εκτός σχεδίου και οικισμού εκτάσεις, δηλαδή στα αγροτεμάχια. Τα τελευταία θα επιβαρύνονται με φόρο ακινήτων εφόσον δεν ανήκουν σε κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.
Ο φόρος θα έχει ένα χαμηλό αφορολόγητο όριο (π.χ. 100.000 ευρώ αντικειμενική αξία) και θα κλιμακώνεται ανάλογα με το συνολικό ύψος της περιουσίας. Το σίγουρο είναι ότι η κλιμάκωση και οι συντελεστές θα είναι τέτοιοι που τα έσοδα από το χαράτσι και το σημερινό Φόρο Ακίνητης Περιουσίας θα υπερκαλυφθούν. Για παράδειγμα, ο φορολογούμενος που πλήρωσε φέτος χαράτσι και ΦΑΠ 2.000 ευρώ, θα κληθεί να πληρώσει τουλάχιστον τα ίδια και το 2013. Ελάφρυνση θα έχουν μόνο οι ιδιοκτήτες με μια και μοναδική κατοικία μικρής επιφάνειας και σε περιοχή με χαμηλή αντικειμενική αξία, καθώς θα εμπίπτουν στο αφορολόγητο όριο.