Με την κρίση να έχει φτάσει ήδη στην Ισπανία είναι ευκαιρία να αναρωτηθούμε τι σημαίνει μια επέκταση της κρίσης στην Ισπανία για τον τραπεζικό κλάδο. Η Ισπανία έχει έναν τραπεζικό κλάδο με πολλά προβλήματα τα οποία έχουν ως βάση την αγορά κατοικίας που ήδη έχει ξεκινήσει να σημειώνει κάμψη. Είναι προφανές ότι η απομείωση του χαρτοφυλακίου των ισπανικών τραπεζών έχει ξεκινήσει.
Αυτή τη στιγμή οι αγορές εστιάζουν στην Ισπανία και μαζί με τις πιέσεις στα ομόλογα εντείνονται και οι πιέσεις στον τραπεζικό κλάδο.
Το παραπάνω γράφημα του Bloomberg είναι κατατοπιστικό αλλά και δραματικό. Η ισπανική κρίση (με πράσινο χρώμα ο IBEX) έχει συνδεθεί απόλυτα με τον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο (πορτοκαλί χρώμα). Όσο οι πιέσεις στην Ισπανία θα εντείνονται τόσο ο τραπεζικός κλάδος θα υποφέρει. Και αν προστεθεί η Ιταλία; Η Γαλλία; Ας δούμε πως συνδέεται το παζλ και τι μπορεί να προκαλέσει στον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο.
Οι ιταλικές τράπεζες νιώθουν ήδη την πίεση της κρίσης. Αν αυξηθούν οι πιέσεις στα ομόλογα, θα υπάρξουν τρομακτικές πιέσεις.
Ο γαλλικός δείκτης έχει ακριβώς την ίδια κίνηση με τον δείκτη των ευρωπαϊκών τραπεζών. Όμως παρουσιάζουν μια απόκλιση. Η απόκλιση αυτή θα μπορούσε να κλείσει είτε αν οι αγορές έβαζαν τη Γαλλία στο στόχαστρό τους είτε εξαιτίας της σύνδεσης των τραπεζικών συστημάτων. Δηλαδή μια κρίση στον ισπανικό τραπεζικό κλάδο και ακόμα χειρότερα μια ταυτόχρονη επιδείνωση του ιταλικού τραπεζικού κλάδου, θα επηρέαζαν τον γαλλικό τραπεζικό κλάδο.
Και εδώ εγείρεται το ερώτημα. Ποιος θα σώσει τις τράπεζες αν χρειαστούν βοήθεια; Η απάντηση που έρχεται πρώτη στο μυαλό όλων είναι η ΕΚΤ. Μπορεί όμως και με τι κόστος; Υπάρχουν πιέσεις για απευθείας δανεισμό από το ESM. Ακόμα και αν τα εμπόδια που υπάρχουν σχετικά με αυτό το ενδεχόμενο ξεπεραστούν, ο ESM δε διαθέτει αρκετά κεφάλαια και αν διασώσει τράπεζες δεν θα μπορεί να διασώσει κάποιο κράτος.
Για να έχουμε μια πρώτη τάξη μεγέθους, θα θυμίσουμε ότι τον περασμένο Νοέμβριο, μια από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές τράπεζες έφθασε στα όρια της χρεοκοπίας λόγω έλλειψης ρευστότητας. Διασώθηκε χάρη στην οικονομική ένεση $600 δισ. από τη Fed, μέσα σε μια νύχτα. Λίγες ημέρες μετά, η ΕΚΤ πραγματοποίησε το πρώτο LTRO. Ακολούθησε και δεύτερο τρεις μήνες αργότερα. Η αιτιολογία που ο ίδιος ο Mario Draghi έδωσε ήταν η αποτροπή μιας νέας πιστωτικής κρίσης.
Ο ευρωπαϊκός τραπεζικός κλάδος δεν έχει μπει σε φάση απομόχλευσης από την έναρξη της κρίσης. Και δεν αντιμετωπίζει λιγότερα προβλήματα από αυτά που αντιμετώπιζε ο αμερικανικός. Οι περισσότερες ευρωπαϊκές τράπεζες βρίσκονται εκτεθειμένες στην αγορά κατοικίας. Η μείωση του πραγματικού εισοδήματος των ευρωπαίων και η αύξηση της ανεργίας αυξάνει τις επισφάλειες των τραπεζών. Τα στεγαστικά βρίσκονται στο «κόκκινο». Οι ελληνικές τράπεζες μέσα σε όλα αυτά υπέμειναν και τεράστιες απώλειες από το κούρεμα των ομολόγων. Ενδεχομένως αντίστοιχες απώλειες να υπομείνουν και οι άλλες τράπεζες της Ευρώπης. Τι θα γίνει άραγε αν η ΕΚΤ αυξήσει το κόστος δανεισμού υπό την πίεση του πληθωρισμού; Πόσα κεφάλαια απαιτούνται για να αντισταθμιστούν οι απώλειες από τη φυγή των καταθετών της ευρωπαϊκής περιφέρειας;
Σύμφωνα με στοιχεία, το μέγεθος του ευρωπαϊκού τραπεζικού κλάδου αγγίζει τα €46 τρισ. Με απλά λόγια, αρκετές φορές το ευρωπαϊκό ΑΕΠ. Η μόχλευση του ευρωπαϊκού τραπεζικού κλάδου είναι 26 προς 1. Του αμερικανικού 13 προς 1. Είναι γνωστό ότι υπάρχει ένα όριο δανεισμού, πέρα από το οποίο το χρέος είναι αδύνατον να εξυπηρετηθεί. Στην περίπτωση της Lehman Brothers το όριο της μόχλευσης ήταν 26 προς 1.
Γίνεται εύκολα κατανοητό ότι τα χειρότερα για την Ευρώπη φαίνεται να μην έχουν περάσει. Τι μας δείχνουν τα παραπάνω νούμερα; Ότι αν ο στόχος της κρίσης χρέους είναι να περιοριστεί το ύψος του παγκόσμιου χρέους, τότε η Ευρώπη δεν τα έχει καταφέρει καθόλου καλά.
* Ο κ. Χρήστος Αλωνιστιώτης είναι τεχνικός αναλυτής αγορών της DailyFX.gr/FXCM
kourdistoportocali.com