Τέλος στο «δεν πληρώνω» στα κόκκινα δάνεια: Ποια περνούν σε ξένους

«Κόκκινα» δάνεια συνολικού ύψους 16 δισ. ευρώ έχουν περάσει στον έλεγχο ή τη διαχειριστική ευθύνη ξένων επενδυτών, καθώς από το τέλος του 2017 μέχρι σήμερα Τράπεζα Πειραιώς, Eurobank, Alpha Bank, Εθνική Τράπεζα και Attica Bank έχουν προχωρήσει σε εννέα πωλήσεις «πακέτων» μη εξυπηρετούμενων δανείων, ενώ μέχρι το τέλος του 2019 θα περάσουν στον έλεγχο ξένων επιπλέον «κόκκινα» δάνεια αξίας 45 δις. ευρώ.

Πρόκειται για μείζονος σημασίας εξέλιξη τόσο για τις τράπεζες όσο για τις επιχειρήσεις και τους ιδιώτες οφειλέτες. Με την επιτάχυνση των πωλήσεων οι τράπεζες διασφαλίζουν ότι θα πιάσουν τους στόχους μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και το κυριότερο «καθαρίζουν» τους ισολογισμούς τους που αποτελεί την μεγαλύτερη εστία αβεβαιότητας και ανησυχίας για τους επενδυτές. Έτσι οι τράπεζες θα μπορέσουν να επιστρέψουν στην κανονικότητα και να επιτελέσουν το έργο τους: την χρηματοδότηση της οικονομίας.

Ωστόσο η πιο θεαματική αλλαγή, που ακόμα οι περισσότεροι επιχειρηματίες και ιδιώτες δεν διανοούνται, είναι στο πως οι ξένοι επενδυτές θα κινηθούν για την ανάκτηση των οφειλών, δηλαδή πώς θα διεκδικήσουν τα χρωστούμενα δάνεια.

Μέχρι τώρα για πολλά χρόνια επικράτησε η απόλυτη ακινησία: οι τράπεζες δεν προχωρούσαν στην ανάκτηση οφειλών είτε γιατί δεν το ήθελαν πολύ, είτε γιατί δεν μπορούσαν λόγω των εμποδίων που δημιουργούνταν από νομοθεσίες (π.χ. Νόμος Κατσέλη) ή τη δυσλειτουργία μηχανισμών (όπως των πλειστηριασμών). Η απουσία επιπτώσεων αλλά και η ενθάρρυνση από τμήμα του πολιτικού προσωπικού λογικών «δεν πληρώνω» οδήγησαν ολοένα και περισσότερους στο να μην πληρώνουν τις οφειλές τους και σε γιγάντωση των «κόκκινων» δανείων. Σήμερα σχεδόν τα μισά δάνεια των τραπεζών χαρακτηρίζονται ως προβληματικά και η Ελλάδα διαθέτει περισσότερο από δέκα φορές μεγαλύτερο δείκτη NPEs σε σχέση με την ΕΕ.

Άνευ επιπτώσεων εκατοντάδες χρεοκοπημένοι επιχειρηματίες διοικούν (και αμείβονται πλουσιοπάροχα…) τις επιχειρήσεις «τους» σαν να μην συμβαίνει τίποτα, ενώ υπάρχουν νοικοκυριά που δεν έχουν πληρώσει ούτε μια δόση από το στεγαστικό δάνειο που είχαν λάβει. Άλλοι θεώρησαν «μαγκιά» και σίγουρη ευκαιρία να μην πληρώσουν την πιστωτική κάρτα ή το καταναλωτικό δάνειο που είχαν καθώς δεν υπήρχε καμία επίπτωση.

Στις επιχειρήσεις οι τράπεζες δεν προχωρούσαν στην δραστική αντιμετώπιση των χρεοκοπημένων επιχειρήσεων, καθώς με τους περισσότερους διατηρούσαν πολυετείς σχέσεις επιλέγοντας την μετάθεση του προβλήματος για όλο και αργότερα. Σε άλλες περιπτώσεις δεν μπορούσαν να κάνουν πολλά, καθώς οι δανειολήπτες διέθεταν ισχυρές διασυνδέσεις που ασκούσαν διάφορες πιέσεις ενώ σε άλλες περιπτώσεις υπήρχαν πολιτικές πιέσεις να μην γίνει τίποτα. Στα νοικοκυριά οι τράπεζες ούτε ήθελαν ούτε μπορούσαν να προχωρήσουν σε επιθετικές κινήσεις με πλειστηριασμούς: με την κοινωνία να έχει ιδιαίτερα αρνητική στάση για τις τράπεζες και το πολιτικό σύστημα σταθερά και έντονα απέναντί τους, το τελευταίο που ήθελαν οι διοικήσεις ήταν να βγάζουν κόσμο από τα σπίτια τους σε… απευθείας μετάδοση.

Όλα αυτά όμως θα τερματιστούν σύντομα. Από εδώ και πέρα η διεκδίκηση των οφειλών δεν θα γίνεται από τις τράπεζες και ουδείς πολιτικός ή επιχειρηματίας θα μπορεί να επεμβαίνει ή να ζητά χάρες και διευκολύνσεις. Ξένες εταιρίες, με μεγάλη εμπειρία και εξειδίκευση, θα κινηθούν χωρίς δεσμεύσεις, χωρίς ντόπιες δουλείες και ανεπηρέαστες από πολιτικές ή άλλες επιρροές για έναν και μόνο στόχο: πως θα ανακτήσουν τις οφειλές από τα κόκκινα δάνεια αγόρασαν ή διαχειρίζονται και πως θα μεγιστοποιήσουν την απόδοσή τους. Και για το σκοπό αυτό θα χρησιμοποιήσουν χωρίς περιορισμούς ή ενδειασμούς όλα τα νόμιμα μέσα και εργαλεία που έχουν στη διάθεσή τους.

Αυτό σημαίνει ότι πολλές επιχειρήσεις θα αλλάξουν χέρια σε μια νύχτα, επιχειρηματίες που έχουν βολευτεί για χρόνια με την ακινησία θα «εκπαραθυρωθούν», επιχειρήσεις που δεν είναι βιώσιμες και επιβιώνουν με τα ψέματα (δάνεια) θα κλείσουν και νοικοκυριά που ζουν σε ωραία, ακριβά, διαμερίσματα χωρίς να πληρώνουν ευρώ θα δουν την πόρτα της εξόδου. Πολλοί που έχουν «κοκκινίσει» την πιστωτική κάρτα ή το καταναλωτικό τους δάνεια, ενώ έχουν δουλειά και εισοδήματα, θα βρεθούν προ μεγάλων δυσάρεστων εκπλήξεων.

Τα δάνεια που έχουν πωληθεί σε ξένους είναι όλων των κατηγοριών: καταναλωτικά δάνεια χωρίς εξασφαλίσεις, δάνεια μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων με εξασφαλίσεις, δάνεια μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων χωρίς εξασφαλίσεις, επιχειρηματικά, ναυτιλιακά ενώ σύντομα στα πακέτα δανείων που θα πωληθούν θα περιλαμβάνονται και πολλά στεγαστικά δάνεια. Η διαδικασία της ανάκτησης των οφειλών θα οδηγήσει σε δραστικό μετασχηματισμό της εγχώριας οικονομίας και του επιχειρηματικού χάρτη.

Η εποχή του δεν πληρώνω και η γενιά που έμαθε στην εύκολη αυτή «λύση» θα τερματιστούν βίαια.

 

Οι πωλήσεις πακέτων μη εξυπηρετούμενων δανείων από τις τράπεζες

Τράπεζα	Μεικτό Ποσό*	Ημερομηνία Πώλησης	Project
Eurobank	1.500	Οκτώβριος ‘17	Eclipse
Alpha Bank	3.700	Μάρτιος ‘18	Venus
Τράπεζα Πειραιώς	1.500	Μάιος ‘18	Amoeba
Τράπεζα Πειραιώς	2.300	Ιούνιος ‘18	Arctos
Attica Bank	700	Ιούνιος ‘18	—
Εθνική Τράπεζα	2.000	Ιούνιος ‘18	Earth
Eurobank	2.000	Οκτώβριος ‘18	Zenith
Alpha Bank	1.300	Νοέμβριος ‘18	Mercury
Alpha Bank	1.000	Νοέμβριος ‘18	Jupiter

*Ποσά σε εκατ. ευρώ.

Και αυτά που έρχονται

Για τους επόμενους μήνες οι τράπεζες έχουν ήδη βγάλει στην αγορά προς πώληση, ή αναμένεται να βγουν τις επόμενες εβδομάδες, δώδεκα νέα μεγάλα πακέτα μη εξυπηρετούμενων συνολικού ύψους 18,3 δισ. ευρώ. Μάλιστα αν προχωρήσει η μεγάλη κίνηση της Τράπεζα Πειραιώς για την ανάθεση σε τρίτο της διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων της τράπεζας ύψους 25 δισ. ευρώ (η οποία βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο συζητήσεων) τότε περισσότερα από τα 60 δισ. ευρώ «κόκκινα» δάνεια, θα βρεθούν στον έλεγχο ξένων επενδυτών και εταιριών.

Σε εξέλιξη βρίσκονται διαδικασίες για την πώληση δώδεκα πακέτων μη εξυπηρετούμενων δανείων συνολικού ύψους 20,8 δισ. ευρώ. Πρόκειται για το project Nemo της Τράπεζας Πειραιώς που αφορά ναυτιλιακά δάνεια με εξασφαλίσεις ύψους 400 εκατ. ευρώ, το Iris επίσης από την Πειραιώς καταναλωτικών δανείων χωρίς εξασφαλίσεις ύψους 400 εκατ. ευρώ, το πακέτο Symbol της Εθνικής Τράπεζας με δάνεια μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων με εξασφαλίσεις ύψους 800 εκατ. ευρώ, το πακέτο Pillar της Eurobank με στεγαστικά δάνεια ύψους 2 δισ. ευρώ, το πακέτο Aeolus της PQH που περιέχει διάφορα δάνεια κυρίως επιχειρηματικά χωρίς εξασφαλίσεις, το πακέτο Amoeba 2 της Τράπεζας Πειραιώς ύψους 2 δισ. ευρώ που περιλαμβάνει διάφορα δάνεια με εξασφαλίσεις και τέλος το μεγάλο πακέτο της Eurobank στο πλαίσιο του Σχεδίου Επιτάχυνση το οποίο αφορά διάφορα δάνεια με εξασφαλίσεις συνολικού ύψους 7 δισ. ευρώ.