Σε μια επιχείρηση διάσωσης των τραπεζών , οι «κόκκινοι» δανειολήπτες παραδίδονται στα ξένα funds που ενώ αγοράζουν «για ένα κομμάτι ψωμί» τα δάνεια τους, τα διαπραγματεύονται σε διπλάσιες και τριπλάσιες τιμές, απειλώντας με κατασχέσεις και πλειστηριασμούς.
Η κυβέρνηση στο θέμα αυτό υπέστη δεινή ήττα. Στην αρχή, προσπάθησε να κερδίσει προεκλογικούς πόντους, διαφημίζοντας τη «νέα προστασία» της πρώτης κατοικίας, αλλά αφού έπεσαν τα μαχαίρια των Θεσμών, τελικά η πλειοψηφία αναγκάστηκε να νομοθετήσει ένα «κουφάρι» νόμου που αφήνει τους περισσότερους δανειολήπτες απ’ έξω, χωρίς προστασία!
Το επόμενο τρίμηνο είναι καθοριστικό για τις τράπεζες (αλλά και τους δανειολήπτες) καθώς η πορεία μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους (NPE’s) βρίσκεται στο μικροσκόπιο του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).
Παρά το γεγονός ότι έχει βελτιωθεί η εικόνα των κόκκινων δανείων τους, οι ελληνικές τράπεζες παραμένουν «πρωταθλητές» Ευρώπης. Στη νέα στοχοθεσία των τραπεζών, που έχει κατατεθεί στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) ήδη από τον Μάρτιο, προβλέπεται μείωση των κόκκινων δανείων στα 32 δις ευρώ και τον δείκτη των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPE) να πέσει κάτω από το 20% του χαρτοφυλακίου (Ο μέσος όρος της Ευρώπης είναι 4%).
Στο τέλος του 2018, τα κόκκινα δάνεια ήταν μειωμένα κατά 12,7 δις ευρώ σε σχέση με το τέλος του 2017. Το σύνολο έπεσε στα 81,8 δις ευρώ αρκετά μικρότερο από το ρεκόρ των 107,2 δις ευρώ που είχαν καταγραφεί τον Μάρτιο του 2016.
Οι πλειστηριασμοί ωστόσο τρέχουν, οι στόχοι για ακόμα περισσότερους πλειστηριασμούς όλο και αυξάνονται και οι τράπεζες υιοθετούν νέους τρόπους για να βγάλουν από πάνω τους τα ακίνητα που περνούν στην κατοχή τους. Πέρσι, τα κόκκινα δάνεια μειώθηκαν κατά 11,7 δις από πωλήσεις και διαγραφές. Δάνεια 5,8 δις ευρώ πουλήθηκαν σε ξένους επενδυτές και 5,9 δις ευρώ διαγράφηκαν. Όλα δείχνουν ότι οι ρυθμοί πωλήσεων αυξάνονται και το 2019 θα δούμε νέο ρεκόρ.
Από την άλλη πλευρά, τα ξένα funds που αγοράζουν τα πακέτα των κόκκινων δανείων με μεγάλη έκπτωση, δεν δείχνουν την ίδια ελαστικότητα για ρυθμίσεις που έδειχναν στο παρελθόν οι τράπεζες. Ακολουθείται μία σκληρή εισπρακτική πολιτική που βάζει τους δανειολήπτες σε αδιέξοδο, αντιμέτωπους με κατασχέσεις και πλειστηριασμούς.
Οι ανανεωμένοι στόχοι των τραπεζών για τη μείωση των κόκκινων δανείων έως το 2021, είναι αυξημένοι και οι Θεσμοί περιμένουν να δουν άμεση ουσιαστική πρόοδο. Συνολικά ο χρόνος που έχουν στη διάθεσή τους οι τράπεζες για να ξεφορτωθούν τα δάνεια είναι 18 μήνες, λόγω του αυστηρότερου πανευρωπαϊκού εποπτικού πλαισίου για την κάλυψη των δανείων των τραπεζών από προβλέψεις. Στους μήνες αυτούς οι πιέσεις στους δανειολήπτες θα είναι αφόρητες…
Από ενα post που ειχα βρει πριν καποιους μηνες στο facebook.
“Επειδή διάβασα κάτι ενδιαφέρον από τον καλό συνάδελφο Δημήτρη Αλβανό, αναφορικά με τα πωλούμενα δάνεια, ας δώσω και δυο νέες διαστάσεις που θα βοηθήσουν νομικούς και πολίτες στην αντιμετώπισή τους, τώρα που η προστασία της κύριας κατοικίας (μέσω του Ν. Κατσέλη, αφού δεν υπάρχει άλλη διάταξη που να προστατεύει την κύρια κατοικία) τείνει προς το τέλος της.
Μέχρι τώρα ξέραμε ότι τα δάνεια που πωλούνται ή τιτλοποιούνται απαλλάσσονται από την εισφορά του Ν. 128/1975, οπότε ένα άμεσο κέρδος για τον δανειολήπτη ήταν αυτή η απαλλαγή (στα καταναλωτικά: 0,60% επί των τόκων, στα στεγαστικά: 0,12% επί των τόκων, βλ σχετικά ΥΑ Β.2630/28-11-2003, ΦΕΚ Β-1820/05-12-2003 και αρ 3 παρ 3 Ν. 4354/2015).
Πέρα από αυτό όμως, υπάρχουν και δυο ακόμα σημαντικότατες διαστάσεις, που έχουν εξαιρετικές νομικές προεκτάσεις.
Α) Το δάνειο που πωλείται ή τιτλοποιείται, παύει να παρακολουθείται από τα βιβλία της πωλήτριας τράπεζας. Οπότε, το δάνειο θα πρέπει στα βιβλία της τράπεζας να φαίνεται εξοφλημένο και ο αντίστοιχος λογαριασμός κλειστός!
Αυτό, όμως, έχει εξαιρετική νομική σπουδαιότητα, διότι οι δανειολήπτες έχουν συμφωνήσει μέσω ΓΟΣ επί των συμβάσεών τους, ότι η οφειλή τους θα αποδεικνύεται από τα εμπορικά βιβλία ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ και όχι οποιουδήποτε τρίτου. Συνεπώς, τα βιβλία της εταιρείας που αγόρασε το δάνειο (εάν υπάρχουν), νομικά είναι αδιάφορα και πάντως, δεν αποδεικνύουν ύψος οφειλής, αφού ελλείπει η δικονομική σύμβαση που θα τους αποδώσει αποδεικτική ισχύ.
Μάλιστα, προχωρώντας ακόμα παραπέρα, προκύπτει ότι εάν τα βιβλία ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ δείχνουν εξόφληση, τότε δάνειο δεν οφείλεται, ουδέ μπορεί να αποδειχθεί οφειλή από δάνειο, με οποιοδήποτε άλλο ιδιωτικό έγγραφο.
Οφειλή μπορεί να υπάρξει, μόνο εάν αναγνωρίσει οφειλή ο δανειολήπτης κατά τα άρθρα 873, 874ΑΚ.
Υπό τη σκέψη αυτή, δεν φαίνεται να υπάρχει δυνατότητα έκδοσης διαταγής πληρωμής, αφού ελλείπει το συμφωνημένο (με δικονομική σύμβαση) ιδιωτικό αποδεικτικό έγγραφο του ύψους της απαίτησης.
Β) Η απαίτηση που απορρέει από πώληση ή μεταβίβαση δανείου είναι, πλέον, επιχειρηματική απαίτηση και όχι απαίτηση απορρέουσα από δάνειο.
Ως επιχειρηματική απαίτηση που απορρέει από αμφοτεροβαρή σύμβαση του δανείου (ΑΠ 1081/2015, Τμ Α2) αλλά και της πωλήσεως (ΑΠ 710/2017, Τμ Α1), υπόκειται στη δυνατότητα του επανακαθορισμού της δυνάμει των άρθρων 288 και 388ΑΚ.
Δηλαδή, είναι δυνατή η (δια άσκησης αγωγής) μείωση της οφειλής στο προσήκον μέτρο. Και βέβαια, θα προκύψει το ερώτημα: Ποιο είναι το προσήκον μέτρο;
Η αόριστη αυτή νομική έννοια μπορεί να εξειδικευτεί δικαστικά, εφόσον τεθεί σε γνώση του Δικαστηρίου η εξής κρίσιμη πληροφορία: Το ποσό που δαπανήθηκε προκειμένου να αγοραστεί η επιχειρηματική απαίτηση.
Αυτό το ποσό είναι το ελάχιστο που θα εισπράξει η εταιρεία που απέκτησε το δάνειο, πλέον κάποιων τόκων. Το υπόλοιπο, κάλλιστα, θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με τη δικαστική οδό, επί της ουσίας, με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζονται οι μειώσεις ενοικίων.
Αυτά, σε πρώτη φάση.
Υπάρχει και συνέχεια, αλλά ας μην είναι τεράστια και δυσανάγνωστη αυτή η πρώτη προσέγγιση…”
Πολύ ενδιαφέρον το παραπάνω σχόλιο.
Νομίζω ότι η συνέχεια θα είναι ακόμα πιο ενδιαφέρουσα και την αναμένουμε ανυπόμονα.