«Σοκ» στην αγορά του Κολωνακίου έχει προκαλέσει απόφαση ιδιοκτήτη να ενοικιάσει κατάστημα 100 τμ χωρίς ενοίκιο, αλλά με την υποχρέωση της ιδιοκτήτριας να πληρώνει τους φόρους για την ακίνητη περιουσία (ΦΑΠ κλπ). Επί της ουσίας δηλαδή ο ιδιοκτήτης δεν έχει κανένα επιπλέον χρηματικό όφελος από την ενοικίαση του εμπορικού ακινήτου του. Η απόφαση αυτή έχει οδηγήσει κάποιους καταστηματάρχες της περιοχής του κέντρου της Αθήνας που έμαθαν τη συμφωνία να ζητούν πλέον από τους ιδιοκτήτες πολύ χαμηλότερα μισθώματα γιατί απλά δεν βγαίνουν.
Επί της ουσίας, πρόκειται για μια νέα πρακτική που είναι αναγκασμένοι να ακολουθούν οι ιδιοκτήτες μετά τη διαπίστωση ότι οι τζίροι των καταστημάτων έχουν υποχωρήσει κατακόρυφα αντί να μένουν ξενοίκιαστα και να πληρώνουν τους υψηλούς φόρους.
Στο πλαίσιο αυτό, το τελευταίο διάστημα έχουν αρχίσει να πολλαπλασιάζονται οι περιπτώσεις καταστημάτων που μισθώθηκαν χωρίς την υποχρέωση καταβολής ενοικίου από την πλευρά του καταστηματάρχη, αλλά με συμφωνία των δύο πλευρών για καταβολή ενός μέρους του τζίρου στον ιδιοκτήτη. Εν ολίγοις, τα έσοδα επιμερίζονται μεταξύ των δύο πλευρών, όπως ακριβώς συμβαίνει στις ενοικιάσεις χώρων στα εμπορικά κέντρα.
Μεγάλο σούπερ μάρκετ της χώρας τους τελευταίους μήνες προχωράει σε επαναδιαπραγμάτευση με τους ιδιοκτήτες των καταστημάτων που ενοικιάζει σε δυο κατευθύνσεις: Είτε συμφωνούν να καταβάλλεται ένα ποσοστό επί του τζίρου που συνήθως είναι 2 έως 3% με τη συμφωνία όμως να υπάρχει και ένα κατώτατο ενοίκιο (για παράδειγμα 1.000 ευρώ) είτε εναλλακτικά να πληρώνεται ενοίκιο μόνο με ποσοστό επί του τζίρου. Κατά κανόνα, οι σχετικές συμφωνίες προβλέπουν την καταβολή ενός ποσοστού της τάξεως του 5%-10% από τα μηνιαία έσοδα του καταστήματος.
Πάντως, τους τελευταίους μήνες οι εκπρόσωποι των ιδιοκτητών ακινήτων και άλλοι θεσμικοί φορείς της αγοράς επισημαίνουν την ανάγκη να διαφοροποιηθεί η φορολογική αντιμετώπιση των ακινήτων που δεν αποφέρουν κάποιο εισόδημα. Ειδικά για τα μακροχρόνια ξενοίκιαστα ακίνητα προτείνεται η καθιέρωση μειωμένου συντελεστή φορολόγησης, της τάξεως του 40%-50% σε σχέση με το αν ήταν ενοικιασμένα.
Σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας συμβούλων ακινήτων «Αθηναϊκή Οικονομική», εκπροσώπου στην ελληνική αγορά της Jones Lang LaSalle, προκύπτει ότι η συνολική μείωση των ενοικίων στα λιγότερο ποιοτικά καταστήματα της Αττικής από το 2008 μέχρι και σήμερα αγγίζει το 70%. Μικρότερη, είναι η πτώση των τιμών στα ποιοτικότερα εμπορικά καταστήματα και συγκεκριμένα σε εκείνα που βρίσκονται επί της εμπορικότερης οδού, της Ερμού, όπου διαμορφώνεται σε 41%. Αντίστοιχα, στα καταστήματα με μικρότερη εμπορικότητα, το ύψος των ενοικίων έχει υποχωρήσει από τα 130 ευρώ/τ.μ. σε μόλις 40 ευρώ/τ.μ.
Κι όλα αυτά την ώρα που οι εκπρόσωποι των δανειστών ζητούν μετ’ επιτάσεως να ισχύσει η απελευθέρωση των επαγγελματικών μισθώσεων. Υπενθυμίζεται ότι στις επαφές που είχαν με τον αρμόδιο υπουργό, Κ. Χατζηδάκη, δεν δέχτηκαν καμιά από τις συμβιβαστικές προτάσεις, αντιθέτως ζητούν να ισχύσει η απελευθέρωση από την πρώτη ημέρα του 2014 για παλαιές και νέες μισθώσεις. Με λίγα λόγια απαιτούν να συρρικνωθεί ο χρόνος που απαιτείται για τις εξώσεις. Ωστόσο, οι νέες εξελίξεις που περιγράφονται παραπάνω αποδεικνύουν ότι οι ιδιοκτήτες “παραιτούνται” κατά έναν τρόπο από τα δικαιώματά τους – ήτοι το μίσθωμα – προκειμένου να είναι εντάξει απέναντι στο κράτος, γιατί αν το ακίνητό τους μείνει αδιάθετο δεν θα μπορούν να πληρώσουν και τους φόρους, με αποτέλεσμα να κινδυνεύσουν να χάσουν το ίδιο το ακίνητο.