Ρύθμιση- ανάσα σε χιλιάδες νοικοκυριά, που βαρύνονται από στεγαστικά δάνεια, για αγορά πρώτης κατοικίας, θα εξετάσουν το επόμενο διάστημα κυβέρνηση και Ένωση Ελληνικών Τραπεζών (ΕΕΤ), επιχειρώντας να δώσουν λύση σε ένα διογκούμενο κοινωνικό πρόβλημα και να ανακόψουν τον υψηλό, σήμερα, ρυθμό αύξησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Οι συζητήσεις ανάμεσα στο οικονομικό επιτελείο και την ΕΕΤ αναμένεται να ξεκινήσουν τις επόμενες ημέρες, προκειμένου να υπάρξει συμφωνία και να ρυθμισθεί νομοθετικά το θέμα μέχρι και την ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Η κυβέρνηση ξεκινά την διαπραγμάτευση από τη θέση της προγραμματικής συμφωνίας των τριών κομμάτων, η οποία προβλέπει την επιβολή πλαφόν ώστε η δόση για το στεγαστικό να μην ξεπερνά το 30% του μηνιαίου εισοδήματος, με την εξαίρεση των υψηλών εισοδημάτων. Για κάποιες μάλιστα ειδικές κατηγορίες η δόση ενδέχεται να προσδιορισθεί στο 25% του μηνιαίου εισοδήματος.
Πρόκειται για θέση, που θα οδηγήσει σε σημαντική επιμήκυνση της διάρκειας των δανείων, ως και τα 99 έτη, λόγω της σημαντικής μείωσης, η οποία θα επέλθει στο ρυθμό αποπληρωμής. Ταυτόχρονα, αν επιμηκυνθούν τα δάνεια σε τέτοιο βαθμό εγείρεται και θέμα κυριότητας της κατοικίας.
Για το λόγο αυτό τραπεζικά στελέχη αντιπροτείνουν να αξιοποιηθεί η εμπειρία από την πρόσφατη αναχρηματοδότηση στεγαστικών δανείων των δημοσίων υπαλλήλων, που υλοποίησαν το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων (ΤΠΔ) και δευτερευόντως το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, μετά τη ρύθμιση της κυβέρνησης Παπαδήμου.
Κατά τους τελευταίους μήνες το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων προχώρησε σε ρύθμιση περίπου 16 χιλιάδων στεγαστικών δανείων. Στις περισσότερες από τις παραπάνω περιπτώσεις το ΤΠΔ έθεσε σε εφαρμογή ρύθμιση που ισχύει για μια μεταβατική περίοδο 5 ετών.
Μείωσε, δηλαδή, τη μηνιαία δόση στο 50% και επιμήκυνε τη διάρκεια του δανείου στα 40 χρόνια, με την επιφύλαξη ότι οι όροι του δανείου θα επανεξετασθούν μετά την παρέλευση 5ετίας, ανάλογα με την πορεία της ελληνικής οικονομίας.
Το παραπάνω μοντέλο θεωρούν περισσότερο λειτουργικό οι τράπεζες. «Πριν αποφασίσουμε να μειώσουμε δραστικά τη δόση και να επιμηκύνουμε τα δάνεια ως και τα 99 έτη, ας δώσουμε μια μεταβατική ρύθμιση πενταετίας με μείωση στο μισό των δόσεων. Μετά βλέπουμε…», σημειώνει στέλεχος χορηγήσεων μεγάλης τράπεζας σημειώνοντας ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν ικανά στοιχεία προκειμένου να διασταυρωθούν τα πραγματικά εισοδήματα των δανειοληπτών και να ορισθεί ότι η δόση δεν θα ξεπερνά το 30% αυτών.
Η Ένωση Ελληνικών Τραπεζών, από την πλευρά της, έχει επεξεργασθεί σειρά εναλλακτικών σχεδίων για αναχρηματοδοτήσεις στεγαστικών δανείων. Ένα από αυτά προβλέπει την ενοικίαση για 3 χρόνια των κατασχεμένων ή υπό κατάσχεση σπιτιών.
Μεταβατικό σχέδιο… ενοικίασης!
Το σχέδιο προβλέπει πως όσα σπίτια έχουν αγοραστεί με στεγαστικό αξίας κατά μέσο όρο 100.000-150.000 ευρώ και δεν αποπληρώνονται (έχουν κατασχεθεί από την τράπεζα ή βρίσκονται ένα βήμα πριν από την κατάσχεση) να ενοικιαστούν στους μέχρι πρότινος ιδιοκτήτες τους για τα επόμενα 3 χρόνια.
Εν συνεχεία, θα δίνεται η δυνατότητα στον ενοικιαστή (πρώην ιδιοκτήτη-δανειολήπτη) να αγοράσει εκ νέου το σπίτι με νέο δάνειο. Το ενοίκιο που θα καταβάλλει ο ενοικιαστής θα προσδιορίζεται, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, με βάση τις τρέχουσες τιμές της αγοράς (ανάλογα με την περιοχή). Δεν αποκλείεται, δε, προκειμένου να είναι πιο ελκυστικό το ενοίκιο να είναι μειωμένο κατά 20% σε σχέση με τον μέσο όρο της περιοχής.
Με την πάροδο των 3 ετών, η τράπεζα θα δίνει τη δυνατότητα στον ενοικιαστή (πρώην ιδιοκτήτη-δανειολήπτη) να επαναγοράσει το ακίνητο με νέο στεγαστικό δάνειο προσαρμοσμένο στην αξία που αυτό θα έχει τότε.
«Για ένα σπίτι αξίας π.χ. 100.000 ευρώ, το οποίο αγοράστηκε πριν από μερικά χρόνια όταν δεν υπήρχε ίχνος προβλημάτων στην αγορά, με δάνειο 80.000 ευρώ (το υπόλοιπο ήταν συμμετοχή του ιδιοκτήτη), σήμερα η αξία του έχει πέσει στο 80% και αναμένεται να φθάσει το 50%. Για τον λόγο αυτό, η τράπεζα θα προσαρμόσει το παλαιό δάνειο των 80.000 ευρώ στα 50.000 ευρώ», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Προϋπόθεση βέβαια είναι ο πρώην ιδιοκτήτης να είναι σε θέση μετά από τρία χρόνια, όταν όλοι ευελπιστούν ότι η ελληνική οικονομία θα έχει μπει σε τροχιά ανάπτυξης, να μπορεί να εξυπηρετήσει το νέο «κουρεμένο» στεγαστικό δάνειο.
Από την πλευρά τους, οι τράπεζες με το μέτρο αυτό ελπίζουν ότι στο τέλος της κρίσης «δεν θα μείνουν με χιλιάδες ακίνητα στο χέρι, τα οποία δεν θα μπορούν εύκολα να πουλήσουν, ενώ δεν θα εγγράψουν ζημίες εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Αντίθετα, οι ζημίες από το μέρος της διαγραφής θα είναι πολύ μικρότερες και θα συνεχιστεί η σχέση τους με τον δανειολήπτη».
Το 25% των στεγαστικών θα μπει σε ρύθμιση
Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών λόγω της βαθειάς ύφεσης και της εκτίναξης της ανεργίας το 25% των στεγαστικών δανείων χρήζει ρύθμισης ή νέας αναχρηματοδότησης με τάση μάλιστα αυξητική κατά τους τελευταίους μήνες.
Οι ίδιοι εκτιμούν ότι αν τελικώς δεν αποφευχθούν οι μειώσεις στα ειδικά μισθολόγια και η χώρα αναγκασθεί να προχωρήσει σε περικοπές 11,5 δισ. ευρώ στην διετία 2013 -2014 και όχι στην τετραετία 2013-16 που επιθυμεί η κυβέρνηση τότε η αναλογία των στεγαστικών δανείων που θα χρειασθούν ρύθμιση θα ξεπεράσει το 1 στα 4 ( 25%).
Σημειώνεται ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια εκτιμάται ότι ανέρχονται σήμερα περίπου στο 18% του εν Ελλάδι χαρτοφυλακίου χορηγήσεων, με την τάση να παραμένει αυξητική.
Πες πες, σε λίγο θα το πιστέψουμε.
Τα στεγαστικά ήταν που πάντα τους έτσουζαν. Και μετο νόμο Κατσέλη η κύρια ένστασή τους ήταν τα στεγαστικά και η πρώτη κατοικία.