Ζωτικής σημασίας «ανάσα» για τις ελληνικές τράπεζες έδωσε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, αυξάνοντας το όριο του μηχανισμού έκτακτης ρευστότητας ELA κατά 900 εκατ. ευρώ για μια εβδομάδα. Με την απόφαση αυτή, η ΕΚΤ σώζει τις ελληνικές τράπεζες, παρέχοντας αφενός ένεση ρευστότητας, δεδομένου ότι το φυσικό χρήμα που έχουν στα χέρια τους οι τράπεζες εξαντλείται δραματικά και αφετέρου καθίσταται εφικτή η αποληρωμή των 3,5 δισ. προς την ΕΚΤ μέχρι τη Δευτέρα, οπότε και είναι η τελική προθεσμία. Η αύξηση του ELA πρακτικά σημαίνει ότι οι ελληνικές τράπεζες αποφεύγουν την χρεοκοπία, ενώ παράλληλα αποσύρεται από το τραπέζι το ενδεχόμενο κουρέματος των ελληνικών καταθέσεων. Η ψήφιση στην ελληνική Βουλή του πρώτου πακέτου προαπαιτούμενων μέτρων, και η συμφωνία για το δάνειο-γέφυρα που επετεύχθη στο σημερινό Eurogroup, λειτούργησαν ως «όπλα» στην φαρέτρα του Μάριο Ντράγκι για να κάμψει τα εμπόδια που ύψωσαν ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και εν συχεχεία ο Γενς Βάιντμαν, στην προωθούμενη από τον Μάριο Ντράγκι πρόταση για «ανακούφιση» των ελληνικών τραπεζών.
«Αποφασίσαμε να αυξήσουμε το όριο του ELA σήμερα για τις ελληνικές τράπεζες κατά 900 εκατ. ευρώ για μια εβδομάδα» δήλωσε ο Μάριο Ντράγκι. «Εχουμε μία αποκατάσταση με τις ψηφοφορίες στα διάφορα κοινοβούλια, έτσι ώστε να αυξήσουμε τον ELA». Ο κ. Ντράγκι παραδέχτηκε ότι «είναι αλήθεια ότι δεν μπορούμε να παράσχουμε περισσότερη ρευστότητα στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή». Σύμφωνα με τα στοιχεία που γνωστοποίησε η έκθεση της ΕΚΤ στην Ελλάδα ανέρχεται στα 130 δισ. ευρώ, ενώ τον Ιούνιο οι εκροές καταθέσεων από τις ελληνικές τράπεζες έφτασαν στα 8,1 δισ. ευρώ.
«Είχαμε προτάσεις από αξιωματούχους να διακόψουμε τον ELA στην Ελλάδα πριν από πολύ καιρό». «Υπό την προϋπόθεση ότι θα παραμείνει η Ελλάδα μέρος της ευρωζώνης, θα συνεχίσουμε την παροχή ρευστότητας».
«Οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό και τον στόχο του 2% που έχει θέσει η ΕΚΤ έχουν εξομαλυνθεί, έχουν ανακάμψει», τόνισε ο Μάριο Ντράγκι επισημαίνοντας ότι η πλήρης εφαρμογή των μέτρων θα συμβάλουν στην οικονομική ανάπτυξη της Ευρωζώνης. «Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε στενά τις μακροοικονομικές εξελίξεις στην Ευρωζώνη», επεσήμανε ο Μάριο Ντράγκι υπογραμμίζοντας ότι το ΔΣ της ΕΚΤ μπορεί να ανταποκιρθεί σε περίπτωση που οι οικονομικές συνθήκες στην Ευρωζώνη το απαιτήσουν.
«Αναμένουμε περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομίας. «Η πτώση των τιμών στο πετρέλαιο στηρίζει την παραγωγική δραστηριότητα και ενισχύει την ανταγωνιστικότητα», τόνισε, επισημαίνοντας ωστόσο ότι «απαιτείται η συνέχιση των προσπαθειών αναδιάρθρωσης πολλών κλάδων της οικονομίας.»
«Ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη αναμένεται να παραμείνει χαμηλός τους επόμενους μήνες και να αρχίσει να αυξάνεται προς το τέλος του έτους.»
Περιορίζονται οι καθοδικοί κίνδυνοι, αυξάνεται η ζήτηση για επιχειρηματικά δάνεια
«Η συνεχής επιβράδυνση στις αναδυόμενες αγορές επηρεάζει τις προοπτικές, ωστόσο οι καθοδικοί κίνδυνοι για την Ευρωζώνη έχουν περιοριστεί». Ο πρόεδρος της ΕΚΤ τόνισε ότι «Θα λάβουμε υπόψιν τις γεωπολιτικές και συναλλαγματικές εξελίξεις στην προσπάθεια να μεταδοθεί η νομισματική πολιτική στην οικονομία».
«Με τα μέτρα που έχει λάβει η ΕΚΤ, αυξήθηκε η ζήτηση των επιχειρηματικών δανείων το προηγούμενο διάστημα, ενώ το πρόγραμμα TLTROs για τη χρηματοδότηση του τραπεζικού τομέα βοήθησε στην πιστωτική επέκταση.»
Ο επικεφαλής της ΕΚΤ τόνισε ξανά ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να μείνουν πιστές στο πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης και θα πρέπει να προχωρήσουν αποφασιστικά σε μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας.
Σταθερός ο ELA από τις 23 Ιουνίου
Επισημαίνεται ότι η ΕΚΤ διατηρούσε τον ELA, ο οποίος παρέχεται από την ΤτΕ με δικό της ρίσκο και μετά από έγκριση της ΕΚΤ, στα 88,6 δισ. ευρώ από τις 23 Ιουνίου. Φοβούμενοι μία χρεοκοπία, οι αξιωματούχοι αύξησαν τις απαιτήσεις των collaterals στις 6 Ιουλίου. Η απόφαση του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, για αύξηση του haircut από το 53 στο 60% στα collaterals ήταν σχεδόν «χάδι» μετά το μπαράζ υποβαθμίσεων της ελληνικής οικονομίας και των τραπεζών της χώρας, μετά από την επιβολή τραπεζικής αργίας και capital controls στη χώρα.
Με αυτό τον τρόπο ο Μάριο Ντράγκι αναλαμβάνει το πολιτικό κόστος στήριξης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος παρά τις περί του αντιθέτου εισηγήσεις στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ. Η χρηματοπιστωτική κατάσταση της Ελλάδας έχει αντίκτυπο στις ελληνικές τράπεζες, καθώς τα collaterals που χρησιμοποιούν για να λάβουν ρευστότητα μέσω ELA συνδέονται άμεσα με κρατικά assets (στοιχεία ενεργητικού). Για αυτόν τον λόγο, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ αποφάσισε να προσαρμόσει τα haircuts στα collaterals τα οποία δέχεται από την Τράπεζα της Ελλάδος για να χορηγήσει ELA.
Ξεκινούν οι διαδικασίες ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών
Σε αυτή τη φάση τα εναπομείναντα εχέγγυα των ελληνικών τραπεζών προς χρηματοδότηση από τον Έκτακτο Μηχανισμό Ρευστότητας ανέρχονται στα 6 δισ., η ΕΚΤ ωστόσο αναμένεται να αποδεσμεύσει στην καλύτερη περίπτωση περί τα 2 δισ. σε πρώτη φάση.
Συνέχεια μέσα στην επόμενη εβδομάδα, ενώ θα εκκινήσουν παράλληλα οι διαδικασίες ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών με τα 10 δισ. από τον ESM.
Για την πλήρη αποκατάσταση της ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος θα χρειαστεί χρόνος, ενώ το όριο αναλήψεων από τα ATM αναμένεται να ανέβει σταδιακά από τα μέσα της επόμενης εβδομάδας.
Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα από τη Δευτέρα οι τράπεζες θα αρχίσουν να θέτουν σε λειτουργία μεγαλύτερο μέρους του δικτύου καταστημάτων τους με περισσότερες λειτουργίες, βαδίζοντας στο μονοπάτι της αποκατάστασης της λειτουργίας.
Καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν ότι οι τράπεζες μπορούν να αντλήσουν επιπλέον περί τα 4 δισ. από την ΕΚΤ υπό την προϋπόθεση της ενεργοποίησης του πυλώνα 4.
Διχασμένοι οι αναλυτές για τον ELA
Διχασμένοι ήταν οι αναλυτές σχετικά με τις σημερινές αποφάσεις της ΕΚΤ.
«Το λιγότερο που μπορούμε να περιμένουμε απ’ την ΕΚΤ είναι να απαντήσει στη θετική ψήφο χθες του ελληνικού κοινοβουλίου με μία αύξηση του ορίου του ELA από τα 89 δισ. ευρώ που είναι σήμερα», σχολιάζει ο Κεν Γουότρετ της BNP Paribas.
«Θεωρώ ότι θα το αυξήσουν είτε σήμερα είτε την Παρασκευή με μία τηλεδιάσκεψη. Αλλά θα γίνει σταδιακά και πάντα σε συνάρτηση με την εφαρμογή του προγράμματος», δηλώνει ο Φρεντερίκ Ντουκροζέτ της Credit Agricole CIB.
Στον αντίποδα άλλοι αναλυτές δήλωναν επιφυλακτικοί σημειώνοντας πως η χθεσινή υπερψήφιση των προαπαιτούμενων απ’ την ελληνική βουλή είναι απλά μία απ’ τις συνθήκες που ζητά η ΕΚΤ για να αυξήσει τον ELA.
«Ο Μάριο Ντράγκι θα προσπαθήσει να μην βυθιστεί περισσότερο στο βούρκο της Ελλάδας, έτσι ώστε να αποφύγει να πάρει πολιτική θέση», ανέφερε ο Γιοχάνες Γκαρέις της Natixis στην Φρανκφούρτη. «Μπορεί να υπαινιχθεί μία άρση του ορίου του ELΑ όταν οι όροι που θα επιτρέψουν στην Ελλάδα και τους δανειστές της να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις, πληρούνται», προσθέτει.
Οι αποφάσεις για τα επιτόκια
Αμετάβλητα διατήρησε τα επιτόκια η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, επιβεβαιώνοντας τις εκτιμήσεις των αναλυτών. Ο Μάριο Ντράγκι έχει καταστήσει σαφές ότι τα επιτόκια βρίσκονται ήδη στο χαμηλότερα δυνατά επίπεδα.
Μετά την απρόσμενη μείωση του Σεπτεμβρίου, το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ αποφάσισε σήμερα την διατήρηση του βασικού επιτοκίου του ευρώ, του επιτοκίου αναχρηματοδότησης, στο αρνητικό ρεκόρ του 0,05%.
Το επιτόκιο overnight δανεισμού παρέμεινε στο 0,3% και το επιτόκιο καταθέσεων στο -0,2%. Η απόφαση της ευρωτράπεζας ήταν ευρέος αναμενόμενη.
Επισημαίνεται ότι η ΕΚΤ διατηρεί σε αυτά τα επίπεδα τα επιτόκια από τον Σεπτέμβριο, οπότε και τα μείωσε προκειμένου να δώσει ώθηση στην «ασθενική» ευρωπαϊκή οικονομία.