Η Cerberus, η εταιρεία ιδιωτικών επενδύσεων που έχει πάρει το όνομα της από το μυθικό τέρας με τα τρία κεφάλια που φύλαγε τις πύλες του Άδη, είναι η κορυφαία μεταξύ των αμερικανικών επενδυτικών κεφαλαίων, που αγοράζουν κοψοχρονιά πακεταρισμένα «κόκκινα δάνεια» από τις ευρωπαϊκές τράπεζες.
Τα δυόμισι τελευταία χρόνια έχει αποκτήσει ένα χαρτοφυλάκιο 27 δισ. ευρώ με δάνεια εταιρικά και ιδιωτών από τράπεζες που θέλουν απεγνωσμένα να τα ξεφορτωθούν ή κυβερνήσεις που ελέγχουν τις λεγόμενες «κακές τράπεζες».
Και η τάση αναμένεται να συνεχιστεί. «Τουλάχιστον για τα επόμενα πέντε χρόνια», είπε στο Reuters, ο Ρίτσαρντ Τόμσον, επικεφαλής της ομάδας συμβούλων στην PwC. «Πιστεύουμε ότι υπάρχουν ακόμα ανεπιθύμητα δάνεια 2 τρισεκατομμυρίων ευρώ στην Ευρώπη, που βαραίνουν τους ισολογισμούς των τραπεζών».
Η ίδια περίπου διαδικασία έγινε και με τις αμερικανικές τράπεζες που διέθεσαν σε πακέτα ανεξόφλητα δάνεια στη διάρκεια της κρίσης των ακινήτων το 2008-2009 και η εμπειρία βοήθησε τα επενδυτικά κεφάλαια να συγκεντρώσουν τα κονδύλια για να αρπάξουν τα δάνεια από την Ευρώπη που τέθηκαν προς πώληση.
Η πώληση των δανείων σε ιδιώτες έχει προκαλέσει αντιδράσεις, μεταξύ άλλων και έντονη κριτική ότι οι δανειολήπτες δεν είχαν ενημερωθεί όταν το χρέος άλλαξε χέρια και ότι οι εταιρείες ιδιωτικών μετοχικών κεφαλαίων που το αγόρασαν ακολουθούν πολύ επιθετικές τακτικές προκειμένου να εισπράξουν τα οφειλόμενα. Όπως ανέφερε σε έκθεση της, αυτόν τον μήνα η βρετανική νομική εταιρεία Berg, υπάρχουν περιπτώσεις που επιχειρήσεις δέχθηκαν «αφόρητες πιέσεις» από τους ιδιώτες, ιδιοκτήτες πλέον των δανείων τους, που χρησιμοποιούν άλλες μεθόδους από αυτές των τραπεζών. «Αναζητούν γρήγορα κέρδη και επομένως δεν ενδιαφέρονται να αποκτήσουν σχέσεις με τους “πελάτες” τους», λέει η δικηγόρος της Berg, Αλισον Λαβντέι. «Αντίθετα η τράπεζα, παραδοσιακά κοιτάζουν το ιστορικό των πελατών τους και ενδιαφέρονται για το τι μπορούν να κερδίσουν από αυτούς μακροπρόθεσμα».
Οι ιδιωτικές εταιρείες επενδύσεων, πολλές εκ των οποίων για να κάνουν τη δουλειά τους γρήγορα και αποτελεσματικά έχουν αγοράσει επιχειρήσεις που ειδικεύονται σε εισπράξεις δανείων, συνήθως τα καταφέρνουν καλύτερα από τις τράπεζες, αναφέρουν πηγές στο Reuters υποστηρίζοντας ότι όντας απελευθερωμένες από τους κανονισμούς που διέπουν τις τράπεζες μπορούν να πουν για παράδειγμα στον οφειλέτη να καταβάλει το 50% του οφειλόμενου ποσού (όχι της δόσης) και θα του χαριστεί το υπόλοιπο. Και έτσι κερδισμένες θα είναι.
Η Cerberus υποστηρίζει ότι ο κάθε οφειλέτης αντιμετωπίζεται δίκαια και με συνέπεια. «Το επιθυμητό για εμάς αποτέλεσμα είναι οι ιδιοκτήτες και οι ένοικοι ακινήτων να μην χάσουν τα σπίτια τους, να σταθεροποιηθεί η τιμή του ακινήτου και να υπάρχει μια καλή απόδοση για τους επενδυτές» αναφέρει η σχετική ανακοίνωση.
Τα περισσότερα από τα δάνεια που έχουν πωληθεί τα τελευταία χρόνια είναι από τη Βρετανία, την Ιρλανδία και το Βέλγιο χώρες που έχουν ακόμα πολλά να «δώσουν» στην Cerberus, καθώς οι τράπεζες τους έχουν ακόμα σε αταξία τους ισολογισμούς τους και οι κρατικές επιχειρήσεις διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων πρέπει να πουλήσουν μαζικά πακεταρισμένα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Η «κακή τράπεζα» της Βρετανίας για παράδειγμα πουλάει δάνεια ύψους 13 δισ. λιρών, ενώ ανάλογες συμφωνίες επιδιώκει και η ΝΑΜΑ της Ιρλανδίας, η Royal Bank of Scotland και η Lloyds.
Το ίδιο αναμένεται να γίνει και στην Ιταλία, όπου οι τράπεζες θέλουν να ξεφορτωθούν «κόκκινα δάνεια» ύψους 180 δισ., ενώ πιθανή αγορά θεωρείται και η ανατολική Ευρώπη με πληροφορίες να αναφέρουν ότι έχει ήδη παραχωρηθεί στην αυστριακή Erste πακέτο δανείων από τη Ρουμανία ύψους δυο δισ. ευρώ.
Η PwC εκτιμά ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα επιδιώξουν να πουλήσουν φέτος πακεταρισμένα δάνεια ονομαστικής αξίας 100 δισ. ευρώ, δηλαδή πάνω από το περσινό ρεκόρ των 91 δισ.
Η Cerberus έχει αποκτήσει περίπου 20 από αυτά τα πακέτα από τις αρχές του 2013 και είναι ο μεγαλύτερος αγοραστής κόκκινων δανείων.
Υψηλά στη λίστα είναι ακόμα τα επενδυτικά κεφάλαια Lone Star, Blackstone, Apollo και Oaktree και ειδικοί επενδυτές όπως οι Kildare Partners και Kennedy Wilson.
Οι επενδυτές ωστόσο πληρώνουν μόνο ένα μικρό μέρος της ονομαστικής αξίας των δανείων, αφού συχνά οι τράπεζες έχουν ήδη μειώσει την αξία του χρέους, πουλώντας τα δάνεια στα δυο τρίτα της ονομαστικής τους αξίας.
Η Cerberus για παράδειγμα, πλήρωσε το 41% της ονομαστικής αξίας δανείων συνολικού ύψους 550 εκατομμυρίων λιρών για την αγορά ενός «πακέτου» από την Royal Bank of Scotland και όταν αγόρασε Ιρλανδικά δάνεια ύψους 4,8 δισ. ευρώ, από την ίδια τράπεζα τον περασμένο Δεκέμβριο πλήρωσε μόνο το 23% της αξίας τους. Για τις τράπεζες ακόμα και με μια τέτοια έκπτωση η συμφωνία είναι συμφέρουσα.
Η Cerberus έχει κερδίσει επτά από τις λεγόμενες «mega συμφωνίες» τους τελευταίους 18 μήνες, μεταξύ αυτών το χαρτοφυλάκιο ύψους 5,6 δισ. ευρώ με την κωδική ονομασία «Project Αετός» από την ιρλανδική «κακή» τράπεζα NAMA και ένα αντίστοιχο με την ονομασία «Project Γοργόνα» με δάνεια από την Δανία ύψους 1 δισ. ευρώ.