Από 1η Ιανουαρίου του 2014 έχουν απελευθερωθεί οι πλειστηριασμοί όλων των ακινήτων, με εξαίρεση την προστασία της κύριας κατοικίας στις εξής δύο περιπτώσεις:
α) Εφόσον ο δανειολήπτης πληροί τις προϋποθέσεις του νόμου Κατσέλη (ν. 3869/10) και καταθέσει αίτηση στο Ειρηνοδικείο με την οποία να ζητάει την εξαίρεση της κύριας κατοικίας από την ρευστοποίηση και
β) Eάν η οφειλή είναι έως 20.000 ευρώ και αφορά σε καταναλωτικό δάνειο ή πιστωτική κάρτα και δεν έχει προσημείωση ακινήτου.
Σήμερα, πρέπει να σημειώσουμε ότι η προστασία της κύριας κατοικίας περιορίζεται σε πολύ λίγα νοικοκυριά, γιατί:
α) οι νέες τροποποιήσεις του νόμου Κατσέλη, προβλέπουν σωρευτικά κριτήρια (εισόδημα, αντικειμενική αξία κύριας κατοικίας κτλ) που αποκλείουν στο μεγάλο πλήθος των υπερχρεωμένων την είσοδο στην προστασία της κύριας κατοικίας.
β) έχει ημερομηνία λήξης η προστασία της κύριας κατοικίας (ισχύει μέχρι 31/12/2018) του νόμου Κατσέλη, και σε λίγο θα είναι παρελθόν…. αφού στην πραγματικότητα καταργείται γ) ο νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας μεριμνά για την αποτελεσματικότερη και ταχύτερη διενέργεια πλειστηριασμών.
Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι να δημιουργούνται ιδανικότερες συνθήκες για την πώληση των δανείων. Οι κερδοσκοπικές εταιρείες που καιροφυλακτούν να αγοράσουν τα “κόκκινα δάνεια” και όχι μόνο, αλλά και τα “πράσινα”, δεν θα έχουν ούτε συναλλακτικές αναστολές , ούτε δεοντολογικές δεσμεύσεις. Θα έχουν, όμως, απέναντί τους δανειολήπτες αδύναμους και ευάλωτους για μεγαλύτερη εκμετάλλευση με ότι αυτό συνεπάγεται, σε μια κοινωνία που χειμάζεται, περιθωριοποιείται, εξαθλιώνεται.
Το σενάριο αυτό θα μπορούσε σε μεγάλο βαθμό να αποτραπεί, αν οι τράπεζες έδιναν λύσεις εξωδικαστικά με προτάσεις ρύθμισης των οφειλών με τρόπο ρεαλιστικό, εφαρμόζοντας τον Κώδικα Δεοντολογίας.
Οι ρυθμίσεις των τραπεζών με τον Κώδικα Δεοντολογίας
Δυστυχώς όμως, οι προτεινόμενες ρυθμίσεις με τον Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών, αν και είναι στην αρχή εφαρμογής του, διακρίνουμε ότι είναι εκτός τόπου και χρόνου:
-
δεν είναι ρεαλιστικές και βιώσιμες
-
δεν συνεκτιμούν τις απαραίτητες δαπάνες διαβίωσης του νοικοκυριού, όπως οφείλουν
-
δεν μειώνουν ή διαγράφουν τα επιτόκια ιδίως στα καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες
-
δεν συγκεντρώνουν τα προϊόντα σε μια οφειλή, ώστε η τράπεζα να προχωρήσει σε μια πρόταση ρύθμισης
-
δεν συνεργάζονται οι τράπεζες μεταξύ τους ώστε οι προτεινόμενες ρυθμίσεις να είναι προσαρμοσμένες στις πραγματικές δυνατότητες αποπληρωμής του οφειλέτη.
Επιπρόσθετα, διαπιστώνουμε από τις καταγγελίες των καταναλωτών ότι οι τράπεζες είναι απρόθυμες να εφαρμόσουν τον Κώδικα Δεοντολογίας, και συχνά αποθαρρύνουν τους οφειλέτες με διάφορους ανυπόστατους και προσχηματικούς ισχυρισμούς. Έτσι ο οφειλέτης δεν βρίσκει λύση εξωδικαστικά, με συνέπεια να επικρέμαται ο κίνδυνος πλειστηριασμού
Πλειστηριασμοί προ των πυλών
Σε περίπτωση πώλησης δανείων σε κερδοσκοπικές εταιρείες, θα υπάρξουν πολλές αρνητικές συνέπειες όπως:
– μαζική περιθωριοποίηση, μεγάλη αύξηση του αριθμού των αστέγων, κοινωνικός στιγματισμός και εξαθλίωση οικογενειών, με ανυπολόγιστες επιπτώσεις στην ψυχολογική και κοινωνική ακεραιότητα των ευαίσθητων ιδίως μελών της οικογένειας
– κατάρρευση της καθημερινότητας των νοικοκυριών, αύξηση των προβλημάτων υγείας, απόγνωση, εγκατάλειψη και απώλεια κινήτρων για συμμετοχή στην οικονομική ζωή,
– απώλεια της εργασίας για μικρούς εμπόρους που θα στερηθούν την επαγγελματική τους στέγη
– κοινωνικές συγκρούσεις ανάμεσα στους δανειολήπτες που θα χάνουν την κατοικία τους και τους νέους ιδιοκτήτες.
Τι χρειάζεται να γίνει σήμερα
Να προχωρήσει άμεσα η κυβέρνηση στην αναστολή της πώλησης των επισφαλών στεγαστικών δανείων της κύριας κατοικίας, καταναλωτικών και επιχειρηματικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων, μέχρι να εφαρμόσει μία πολιτική προσαρμογής των χρεών και να δοθεί η δυνατότητα ρύθμισης αυτών. Οι καταναλωτές να οργανωθούν στις Ενώσεις Καταναλωτών και να συγκροτήσουν ομάδες αντίστασης, ώστε να μην επιτρέψουμε να εκπλειστηριαστεί καμία κύρια κατοικία.
Κανείς δεν πρέπει να χάσει το σπίτι του! Στο χέρι μας είναι να αποτρέψουμε τον εφιάλτη που επικρέμαται….
* Η Παναγιώτα Καλαποθαράκου είναι δικηγόρος, γενική διευθύντρια ΕΚΠΟΙΖΩ