Το ελληνικό δημόσιο έχει χορηγήσει υπό την μορφή εγγυήσεων στις ελληνικές τράπεζες συνολικά 54 δις ευρώ. Οι τράπεζες εξέδιδαν ομολογιακά δάνεια τα οποία φέρουν την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου και εν συνεχεία αυτές τις ομολογιακές εκδόσεις τις κατέθεταν ως εγγύηση στην ΕΚΤ αντλώντας ρευστότητα.
Με βάση ενδείξεις την τρέχουσα εβδομάδα είναι πολύ πιθανό να υπάρξει νέο κύμα προσφυγής μεγάλων τραπεζών στο ELA το Emergency Liquidity Assistance, τον έκτακτο μηχανισμό παροχής ρευστότητας από την ΤτΕ.
Ως γνωστό οι πάσης φύσεως ομολογιακές εκδόσεις με εξαίρεση ορισμένες τιτλοποιήσεις έχουν καταπέσει από την ΕΚΤ οδηγώντας πριν 10 μέρες την Eurobank και την Πειραιώς στο ELA.
Την τρέχουσα εβδομάδα είναι πολύ πιθανό δυο άλλες μεγάλες τράπεζες να προσφύγουν στον έκτακτο μηχανισμό παροχής ρευστότητας της ΤτΕ.
Το ELA αποτελεί μια βραχυχρόνια εναλλακτική, εξαναγκαστική πηγή άντλησης ρευστότητας όταν καταπέφτουν εγγυήσεις από την ΕΚΤ αλλά σε κάθε περίπτωση είναι βραχυχρόνιας διάρκειας.
Ωστόσο δεν χρειάζεται να δαιμονοποιείται ένας μηχανισμός παροχής ρευστότητας…δεν είναι καταστροφή….ρευστότητα δίνει….
Βέβαια αποτελεί την έσχατη λύση αλλά δεν παύει να δίδει ρευστότητα.
Ο μηχανισμός παροχής έκτακτης ρευστότητας θα δίνει την δυνατότητα στις τράπεζες να αντλούν ρευστότητα από την ΤτΕ η οποία θα κάνει αποδεκτά στοιχεία του ενεργητικού των τραπεζών τα οποία θα έχουν καταπέσει ολοκληρωτικά ή σε μεγάλο βαθμό από την ΕΚΤ.
Οι τράπεζες λοιπόν που θέλουν να χρησιμοποιήσουν το ELA γνωρίζουν δύο βασικά πράγματα 1) ότι θα πληρώσουν επιτόκιο 3,5% στην ΤτΕ από 1,5% που πληρώνουν στην ΕΚΤ 2) Ως εγγυήσεις θα χρειαστούν όλα τα ενήμερα δάνεια, που προέρχονται από τιτλοποιήσεις.
Δηλαδή μια ελληνική τράπεζα χρησιμοποιεί μεγάλος μέρος των assets που διαθέτει στην ΕΚΤ ως εγγύηση.
Κάποια όμως από αυτά δεν τα κάνει αποδεκτά η ΕΚΤ.
Τότε η ελληνική τράπεζα καταφεύγει στην ΤτΕ βάζοντας ως εγγύηση ενήμερα δάνεια όσα τις έχουν απομείνει και δεν χρησιμοποιούνται στην ΕΚΤ δηλαδή…
Προσοχή ενήμερα δάνεια όχι δάνεια που έχουν προβλήματα.
Το ELA
To ELA είναι ένας έκτακτος μηχανισμός παροχής ρευστότητας δηλαδή οι τράπεζες θα έχουν ρευστότητα και είναι λάθος η δαιμονοποίηση του, δεν αποτελεί καταστροφή.
Καταστροφή θα είναι να μείνουν χωρίς ρευστότητα οι τράπεζες.
Μέχρι τώρα το τραπεζικό σύστημα στηρίζεται από τις καταθέσεις του ελληνικού δημοσίου με 7 – 8 δις ευρώ από τα δημόσια Ταμεία και δημόσιες επιχειρήσεις ώστε να διασφαλίσει ότι δεν θα κλονιστεί το τραπεζικό σύστημα….
Είναι σε όλους πλέον γνωστό ότι το ελληνικό δημόσιο για να στηρίξει τις τράπεζες τους διοχέτευε ρευστότητα. Οι καταθέσεις του δημοσίου στις τράπεζες ξεπερνάει πλέον τα 8,5 δις ευρώ.
Οι καταθέσεις του δημοσίου κρατούν εν ζωή τις ελληνικές τράπεζες.
Η στρατηγική αυτή αποδείχθηκε σωτήρια για το τραπεζικό σύστημα γιατί αν δεν είχαν υπάρξει καταθέσεις από το δημόσιο προς τις τράπεζες πιθανότατα θα έχει κλονιστεί σοβαρά το τραπεζικό σύστημα.
Η απόφαση του Ε. Βενιζέλου να στηρίξει το τραπεζικό σύστημα ακόμη και με νομοθετική πράξη δηλαδή να διοχετεύει ρευστότητα προς τράπεζες που εμφανίζουν βραχυχρόνια προβλήματα ρευστότητας ήταν σωστή υπό την έννοια ότι πρέπει πάση θυσία να προστατευτεί η σταθερότητα του συστήματος.
Το ελληνικό κράτος πάντως πλειστάκις φορές έχει στηρίξει τις ελληνικές τράπεζες.
Το προηγούμενο διάστημα ορισμένες ελληνικές τράπεζες 4 με 5 όπως αναφέρουν πηγές κινδύνευσαν να βρεθούν σε αδιέξοδο όσον αφορά την ρευστότητα τους.
Μέσα σε αυτές τις τράπεζες περιλαμβάνονται και 2 μεγάλες και 3 μικρότερες τράπεζες οι οποίες λόγω της συνεχούς εκροής καταθέσεων η οποία φθάνει σε μηνιαία βάση τα 3-4 δις ευρώ αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας.
Ωστόσο οι τράπεζες χρειάστηκαν πρόσφατα σημαντική ρευστότητα ώστε να καλύψουν βραχυχρόνιες ανάγκες τους.
Αποτάθηκαν και στην ΕΚΤ και έτσι εξηγείται γιατί η εξάρτηση των ελληνικών τραπεζών έχει εκτοξευθεί πάνω από τα 103 δις ευρώ για τον Ιούνιο και τον Ιούλιο επίσης αυξάνεται στα 105 δις ευρώ.
Τα στοιχεία για τον Ιούλιο όσον αφορά την ρευστότητα από την ΕΚΤ θα ανακοινωθούν άμεσα από την ΤτΕ
Όμως ως γνωστό οι εγγυήσεις των τραπεζών έχουν απολέσει μέρος της αξίας τους και οι τράπεζες για να μπορούν να δανείζονται είτε καταθέτουν περισσότερες εγγυήσεις είτε καταθέτουν ρευστά διαθέσιμα για να βελτιώσουν την πιστοληπτική ικανότητα των collaterals. Εσχάτως παρατηρούνται σοβαρά προβλήματα στα collaterals και η ενεργοποίηση του ELA θεωρείται πλέον πάρα πολύ πιθανή.
Ο ρόλος του ΕLA
Η ΤτΕ είναι προετοιμασμένη να αντιμετωπίσει και πιο ακραίες κρίσεις αν ανακύψει θέμα με την ρευστότητα των τραπεζών, ενεργοποιώντας το Emergency Liquidity Assistance δηλαδή τον έκτακτο μηχανισμό παροχής ρευστότητας από την ΤτΕ η οποία θα αποδέχεται τα μη αποδεκτά στοιχεία της ΕΚΤ. Το ELA θα αποτελεί ένα εργαλείο για τις ελληνικές τράπεζες αλλά και την κεντρική τράπεζα ώστε να αποφορτίσει τυχόν εμπλοκή με τις εγγυήσεις στην ΕΚΤ.
Είναι πάντως αξιοσημείωτο ότι οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών έχουν ζητήσει από την ΤτΕ και προφανώς έχουν παρασχεθεί όλα τα στοιχεία για το πώς λειτουργεί το ELA αυτός ο έκτακτος μηχανισμός παροχής ρευστότητας.
Η ΤτΕ έχει ενημερώσει αναλυτικά το τραπεζικό σύστημα για το πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει το ELA και υπό ποιες συνθήκες.
To ELA είναι ένας μηχανισμός 2 σταδίων. Στο πρώτο στάδιο μια τράπεζα με μη αποδεκτά στοιχεία από την ΕΚΤ προσφεύγει στην ΤτΕ στην εθνική εποπτική αρχή και ζητάει ρευστότητα.
Στο δεύτερο στάδιο οι τράπεζες εφόσον έχουν καταπέσει μέρος των collaterals από την ΕΚΤ που ανέρχονται εσχάτως στα 148,8 δις ευρώ μεταφέρουν μέρος των εγγυήσεων τους στην ΤτΕ η οποία τις κάνει αποδεκτές υπό την βασική προϋπόθεση ότι κάθε τράπεζα που θα ζητάει ρευστότητα από την ΤτΕ θα πρέπει να διαθέτει μια βασική προϋπόθεση το tier 1 – όχι το core tier 1 – να βρίσκεται πάνω από 8%.
Η ΤτΕ έχει πλήρως προετοιμαστεί για όλα τα ενδεχόμενα και είναι έτοιμη να προστατεύσει την ρευστότητα των τραπεζών να προστατεύσει την σταθερότητα του ελληνικού τραπεζικού συστήματος.
Πέτρος Λεωτσάκος
www.bankingnews.gr