Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες είναι υπερβολικά λίγες και μεγάλες για την ελληνική αγορά
Στην πραγματικότητα οι κεντρικές επιλογές που έχουν γίνει από Ελλάδα και Ευρώπη έχουν πνίξει τον ανταγωνισμό και έχουν προκαλέσει ασφυξία στην αγορά. Αργά ή γρήγορα οι τεχνοκράτες θα αναγκαστούν να παραδεχτούν το αυτονόητο: δεν μπορούν να εξακολουθήσουν να λειτουργούν τέσσερις μόνο τράπεζες. Και τι πιο φυσικό να σπάσουν σε περισσότερα κομμάτια!
Υπάρχουν δύο δρόμοι: ο ένας είναι η συρρίκνωση των σημερινών τραπεζών και η είσοδος νέων παικτών στην αγορά. Και μιλάμε κυρίως για ξένες τράπεζες ή funds που θα αποκτήσουν στην πραγματικότητα ισχύ τραπεζικού ιδρύματος. Αυτός είναι ο δρόμος που προκρίνεται αυτή τη στιγμή, κυρίως από τους δανειστές. Γι’ αυτό εξαναγκάζονται οι τράπεζες να πουλήσουν τις δραστηριότητές τους στο εξωτερικό και την ίδια ώρα να προχωρήσουν σε 10.000 απολύσεις στην ελληνική αγορά. Ενας στους τέσσερις τραπεζοϋπαλλήλους θα χάσει τη δουλειά του. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται ζωτικός χώρος για άλλους παίκτες να εισέλθουν στην αγορά και μάλιστα με χαμηλό κόστος εισόδου.
Υπάρχει και ένας ακόμη δρόμος: να σπάσουν οι σημερινές μεγάλες ελληνικές τράπεζες σε μικρότερες και πιο εξειδικευμένες. Να αντιστραφεί, δηλαδή, η πορεία γιγάντωσης των τραπεζών, όπως αυτή χαράχτηκε μετά το 2009. Μπορεί τότε να υπήρχε λόγος, να διασωθεί το τραπεζικό σύστημα. Αλλά τώρα επιβάλλεται να συμβεί το ακριβώς αντίθετο. Μόνο με τη διάσπαση των τραπεζών σε μικρότερες θα ανοίξει και πάλι ο ανταγωνισμός και θα δημιουργηθεί πραγματικό επενδυτικό ενδιαφέρον στον κλάδο.
Οι τράπεζες κινδυνεύουν σήμερα να πεθάνουν από γιγαντισμό. Γενικά ο γιγαντισμός ήταν η μεγάλη ασθένεια των ελληνικών επιχειρήσεων. Οσες φορές συνέβη στο παρελθόν, δεν υπήρχαν καλά αποτελέσματα. Και αυτό διότι η ελληνική αγορά είναι μικρή και χρειάζεται πιο ευέλικτα σχήματα. Τα μεγάλα σχήματα κινούνται όπως τα πλοία των Περσών στα στενά της Σαλαμίνας.
Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες είναι τόσο μεγάλες που κάνουν τα πάντα. Και όταν λέμε τα πάντα, στο τέλος κινδυνεύουν να μην κάνουν κάτι καλά. Επειδή ακριβώς λείπει η εξειδίκευση. Κάποτε ξέραμε ότι η Τράπεζα Εργασίας ήταν για τους επαγγελματίες, ότι η Στεγαστική πρόσφερε καλές υπηρεσίες στα στεγαστικά δάνεια, ότι η ΕΤΒΑ ήταν ο μοχλός ανάπτυξης για μεγάλες επενδύσεις. Σήμερα λείπει η εξειδίκευση, όπως λείπουν και οι αναπτυξιακές τράπεζες. Και εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ο αριστερός Γιάννης Δραγασάκης έχει πιο καθαρή θέση από τους δήθεν φιλελεύθερους που απλά και μόνο παρακολουθούν τι λένε οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών.
Αν κανείς θέλει να δει πώς πρέπει να λειτουργεί το τραπεζικό σύστημα, ας κάνει τον κόπο να εξετάσει τη γερμανική αγορά. Εκεί όπου στηρίζεται ο μικρομεσαίος και η ανάπτυξη είναι τρόπος ζωής. Αν θέλουμε να δούμε μια άλλη Ελλάδα, μια Ελλάδα με πολλές ισχυρές μικρομεσαίες επιχειρήσεις και χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας, πρέπει να φτιάξουμε το τραπεζικό μας σύστημα.
Το σπάσιμο των τραπεζών δεν επηρεάζει στο ελάχιστο τους μετόχους. Θα έχουν τις ίδιες μετοχές που είχαν και νωρίτερα. Απλά θα τις έχουν σε περισσότερες από μία εταιρείες. Αλλά με περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας στην επένδυσή τους. Ακριβώς λόγω της εξειδίκευσή τους και της ευελιξίας που θα τους δίνει το μικρότερο μέγεθος. Αυτές ακριβώς οι περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας είναι που θα προσελκύσουν και περισσότερα κεφάλαια από επενδυτές. Και αυτός είναι ο μόνος δρόμος για να αυξηθεί η ρευστότητα στην αγορά.
Και φυσικά θα πρέπει να καλύψουμε την έλλειψη που υπάρχει σε αναπτυξιακές τράπεζες. Κάποτε υπήρχε η ΕΤΒΑ. Αλλά και η Αγροτική είχε έναν ανάλογο ρόλο για τους αγρότες. Θα πρέπει να αναζητηθούν τρόποι για να βοηθηθούν νέες επενδυτικές προσπάθειες. Και κυρίως στον χώρο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Αυτή τη στιγμή προβάδισμα έχει η πρώτη λύση, εκείνη της συρρίκνωσης των τεσσάρων τραπεζών. Για να περάσουμε στη δεύτερη λύση θα πρέπει να αναλάβουν πρωτοβουλία οι ίδιες οι τράπεζες. Είναι ο μόνος τρόπος για να αποτραπεί ένα νέο ναυάγιο…