Του Γιώργου Καισάριου
Το ότι διακόπηκαν την Παρασκευή οι συνομιλίες με το IIF το βρίσκω θετικό. Για ποιο λόγο; Υπόθεση κάνω, ότι δεν πήραν αυτό που ήθελαν οι τραπεζίτες και σήκωσαν τα χέρια. Υποθέτω ότι η Ελληνική πλευρά παίζει σκληρή μπάλα (ή έτσι θέλω να πιστεύω).
Όπως σας έχω πει σε προηγούμενη αναφορά, εκτιμώ ότι το κούρεμα θα είναι υποχρεωτικό. Οι εξελίξεις την Παρασκευή μάλλον ενισχύουν αυτή την άποψη.
Που σημαίνει ότι τελικά θα μου γίνει η χάρη και θα έχουμε ένα ωραίο πιστωτικό γεγονός (κούρεμα δια της βίας), με την πληρωμή CDS και full extra.
Που επίσης σημαίνει (ελπίζω δηλαδή) ότι το κούρεμα θα είναι πολύ μεγαλύτερο από το 50% που έχει συμφωνηθεί πρόσφατα. Για όσους παρακολουθούν αυτή τη στήλη, η ελπίδα μου είναι ότι αυτό θα διαμορφωθεί στο 80% επί των ομολόγων της αγοράς (πλην ΔΝΤ, διακρατικά και ΕΚΤ).
Τώρα βέβαια αν ορισμένοι προτιμούν να γίνει ένα κούρεμα σε εθελούσια βάση και το ποσοστό του κουρέματος να είναι μικρότερο, αλλά να συμμετάσχει και η ΕΚΤ, δεν έχω κανένα πρόβλημα. Αυτό που εγώ θέλω να δω είναι διαγραφές της τάξεως των 160 δισ. ευρώ (τουλάχιστον) με ένα επιτόκιο κοντά στο 4%. Αυτό για μένα είναι το ιδανικό σενάριο.
Αυτό το σενάριο θα μειώσει το συνολικό μας χρέος κάτω από το 100% του ΑΕΠ και θα έχουμε πιθανότητες να γίνουμε βιώσιμοι με λίγο financial engineering ακόμα και λίγη σκληρή δουλειά.
Το αν θα γίνει αυτό δεν το ξέρω. Αυτό που ξέρω είναι ότι αν δεν γίνει, δεν θα γίνουμε ταμειακά βιώσιμοι και σε 12-24 μήνες από τώρα, η διαδικασία αυτή θα επαναληφθεί και απλά θα κουρευτούν και τα υπόλοιπα ομόλογα της αγοράς, είτε είναι στο Αγγλικό δίκαιο είτε είναι στο δίκαιο του πλανήτη Άρη.
Τώρα η όλη φασαρία περί του Αγγλικού δικαίου είναι μια φούσκα, παρόμοια με αυτή της φοροδιαφυγής στην Ελλάδα. Όλος ο Τύπος μιλάει για φοροδιαφυγή, λες και αυτό έχει προκαλέσει τα προβλήματα. Άπαντες ξαφνικά έχουν γίνει ειδικοί επί πιστωτικών γεγονότων.
Για όσους δεν το ξέρουν, έχουμε ήδη εκδώσει ομόλογα στο Αγγλικό δίκαιο. Διορθώστε με αν κάνω λάθος, αλλά νομίζω ότι το ελληνικό Δημόσιο έχει ήδη εκδώσει περί τα 20 δισ. ευρώ στο Αγγλικό δίκαιο. Άρα αν γίνει κούρεμα, έχουμε ήδη ομόλογα που είναι στο Αγγλικό δίκαιο.
Το ερώτημα είναι, τί σημαίνει άραγε το Αγγλικό δίκαιο; Η απάντηση είναι όχι και πολλά. Όπως μπορεί να κουρευτεί ένα ομόλογο στο Ελληνικό δίκαιο, άλλο τόσο εύκολα μπορεί να κουρευτεί στο Αγγλικό δίκαιο.
Για όσους ανησυχούν ότι μετά από ένα επιθετικό κούρεμα θα μας πουλήσουν στα σκλαβοπάζαρα (με το Αγγλικό δίκαιο), δεν αντιλαμβάνονται ότι, μπορεί μεν ο κάθε ένας να πάρει όποια απόφαση θέλει από το οποιοδήποτε δικαστήριο του κόσμου, αλλά να εκτελέσει αυτή την απόφαση είναι σχεδόν αδύνατον.
Για παράδειγμα, το Ελληνικό κράτος μπορεί εύκολα (αν δεν το έχει ήδη κάνει) απλά να περάσει ένα νόμο που να λέει ότι προσφυγές στα Ελληνικά δικαστήρια εναντίον του Ελληνικού κράτους, για αθέτηση πληρωμών της τάδε σειράς ομολόγου δεν γίνεται δεκτό. Εκεί τελειώνει η υπόθεση. Είναι αδύνατον στη συνέχεια κάποιος να προσφύγει στα Ελληνικά δικαστήρια με σκοπό να προσπαθήσει να εκτελέσει την όποια απόφαση έχει πάρει σε άλλη δικαιοδοσία.
Αλλά ακόμα και αν κάποιος πάρει μια απόφαση από την Αγγλία και πάει στην Αμερική να την εκτελέσει, ούτε εκεί μπορεί να κάνει τίποτα. Για ποιο λόγο;
Διότι απλά στην Αμερική υπάρχει το λεγόμενο Foreign Sovereign Immunities Act. Εν ολίγοις, είναι σχεδόν αδύνατον κάποιος να μπορεί να εκτελέσει καταδικαστική απόφαση εναντίον μιας κρατικής οντότητας (με ελάχιστες εξαιρέσεις, όπως για παράδειγμα για θέματα τρομοκρατίας η δόλιες πράξεις) εντός του εδάφους των Ηνωμένων Πολιτειών.
Μια έρευνα να κάνει κανείς στη νομική βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου Cornell, θα διαπιστώσει ότι ανάλογες νομικές ρήτρες έχουν οι περισσότερες δυτικές χώρες. Διαβάζουμε λοιπόν από την Cornel ότι:
Βάση των υφιστάμενων διεθνών συμφωνιών, στις οποίες οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι συμβαλλόμενο μέρος, κατά τη στιγμή της θέσπισης της παρούσας Πράξης, ένα ξένο κράτος θα έχει ασυλία από τη δικαιοδοσία των δικαστηρίων των Ηνωμένων Πολιτειών και των κρατών εκτός από τα προβλεπόμενα στα σημεία 1605 – 1607 του αυτό το κεφάλαιο.
Ναι αλλά ορισμένοι φίλοι θα πουν ότι, μα τα ομόλογα που εκδίδονται στο Αγγλικό δίκαιο αίρουν αυτή την ασυλία. Άρα από τη στιγμή που ένα κράτος συμφωνεί ότι δεν έχει αυτή την ασυλία, τότε θα μπορεί μια κρατική οντότητα να καταδικαστεί και να εκτελεστεί η όποια απόφαση. Όχι ακριβώς.
Για παράδειγμα, τα επενδυτικά σχήματα NML Capital, Ltd. και EM Lt πήραν πρωτοβάθμια καταδικαστική απόφαση εναντίον της Αργεντινός σε δικαστήριο της Νέας Υόρκης, βασιζόμενοι στο ότι τα ομόλογα που αγόρασαν στη δευτερογενή αγορά είχαν ρήτρες που αίρουν αυτή την ασυλία της Αργεντινής. Όταν όμως η υπόθεση εκδικάστηκε δευτεροβάθμια, η απόφαση ανατράπηκε.
Με λίγα λόγια, ακόμα και αν εγώ υπογράψω ένα ιδιωτικό συμφωνητικό, που λέει ότι, συμφωνώ να γίνω δούλος σου αν δεν πληρώσω τις δόσεις του ψυγείου που αγόρασα από το κατάστημα σου, η ρήτρα αυτή είναι παράνομη και δεν ισχύ, ακόμα και αν έχω συμφωνήσει σε αυτό. Για ποιο λόγο; Διότι απλά απαγορεύεται η δουλεία και δεν μπορεί κανείς να γίνει δούλος για αθέτηση πληρωμής, ακόμα και αν έχει συμφωνήσει σε αυτό.
Ειδικός στο διεθνές δίκαιο δεν είμαι, αλλά μου φαίνεται λίγο παράξενο ότι ενώ έχουν γίνει 70 αναδιαρθρώσεις χρεών σε 58 χώρες από το 1970, οι επενδυτές να έχουν καταφέρει να πάρουν καταδικαστικές αποφάσεις εναντίων των κρατών αυτών και να τις έχουν εκτελέσει. Είτε είναι στο Αγγλικό, Αμερικάνικο ή το δίκαιο του πλανήτη Άρη.
Η κατάληξη είναι ότι οι κρατικές οντότητες έχουν ασυλία σε πολλά θέματα και η αθέτηση πληρωμής είναι ένα από αυτά. Βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι μετά από ένα κούρεμα δεν θα έχεις νομικές εμπλοκές. Θα έχεις. Αλλά άλλο το να σε τραβάνε στα δικαστήρια και άλλο να σου κάνουν κατάσχεση την πρεσβεία, ή τη φρεγάτα, που αγκυροβόλησε σε ένα ξένο λιμάνι (ναι το ακούσαμε και αυτό).