Το μοντέλο μιας «παντραπεζικής» εθελουσίας εξόδου, προκειμένου να αποχωρήσει πλεονάζον προσωπικό από τις συστημικές τράπεζες με ενιαία κίνητρα, έχει ρίξει στο τραπέζι η τρόικα.
Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του «ΤτΚ», η τρόικα και ιδιαίτερα αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εξετάζουν την ιδέα με αφορμή το πρόγραμμα εθελουσίας της Εθνικής Τράπεζας, το οποίο αφορά περίπου σε 2.000 εργαζομένους. Η τρόικα μελετά, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, και επεξεργάζεται τα σενάρια για «κούρεμα» περισσοτέρων από 5.000 θέσεις στον ευρύτερο κλάδο.
«Η Εθνική είναι πιλότος για τις υπόλοιπες τράπεζες και όσα θα ισχύουν για εκείνη θα εφαρμοστούν λίγο ως πολύ και για άλλες τράπεζες», σχολίαζαν σχετικά παράγοντες της αγοράς, εκτιμώντας ότι η τρόικα θα ήθελε να ελέγξει το κόστος των εθελουσιών και να διαχειριστεί τα κίνητρα αποχώρησης, ώστε να μην επιβαρυνθούν τα ασφαλιστικά ταμεία και κατ’ επέκταση ο Κρατικός Προϋπολογισμός.
«Το υπεράριθμο προσωπικό και οι επικαλύψεις σε καταστήματα είναι ένα ζήτημα που θα κληθούν σύντομα να διαχειριστούν οι τράπεζες, καθώς θα πρέπει να εφαρμόσουν τα νέα business plans που θα επιβάλουν περιορισμό λειτουργικών εξόδων και αναδιάρθρωση λειτουργιών», ανέφερε στον «ΤτΚ» κορυφαίο στέλεχος συστημικής τράπεζας.
Η σχεδιαζόμενη εθελουσία στην ΕΤΕ έχει για την ώρα «παγώσει», καθώς η διοίκηση της τράπεζας ενημερώθηκε από αρμόδιες ευρωπαϊκές αρχές ότι ένα μοντέλο ευρείας αποχώρησης τραπεζοϋπαλλήλων θα μπορούσε να βρει πεδίο εφαρμογής, καθώς οι συστημικές τράπεζες, μετά τις συγχωνεύσεις που πραγματοποιούν, έχουν βρεθεί με υπερκαλύψεις σε εργαζομένους και δίκτυο καταστημάτων.
Η μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας επιδιώκει τη μείωση κατά 15% του εργατικού δυναμικού της, προ της απορρόφησης της Eurobank, και σύμφωνα με όσα ανέφερε η διοίκηση της Εθνικής στην τηλεδιάσκεψη με τους αναλυτές, το πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου της θα οδηγήσει σε εξοικονόμηση 100-150 εκατ. ευρώτο χρόνο. Οι πληροφορίες του «ΤτΚ» αναφέρουν ότι η ΕΤΕ έχει λάβει τις σχετικές εγκρίσεις από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, αλλά και τον επίτροπο, την ελεγκτική εταιρία που έχει ορίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η Εθνική από κοινού με τη Eurobank διαθέτει ένα δίκτυο 925 καταστημάτων στην Ελλάδα, και προτίθεται να κλείσει το 20% εξ αυτών, και της τάξης των 1.800 στο εξωτερικό με πάνω από 32.000 εργαζομένους, συμπεριλαμβανομένης και της Finansbank. Μόνο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, χωρίς την Τουρκία, η νέα ΕΤΕ διαθέτει δίκτυο 1.080 καταστημάτων, εκ των οποίων θα κλείσει περίπου το 25% σε Βουλγαρία, Ρουμανία, Σερβία και Κύπρο, όπου και οι δύο τράπεζες έχουν κοινή παρουσία, όπως προβλέπει το σχετικό business plan.
Ανάλογα ζητήματα θα κληθεί να διαχειριστεί και η Τράπεζα Πειραιώς, η οποία πλέον είναι η δεύτερη μεγαλύτερη της χώρας. Μετά την απόκτηση της ΑΤΕ και της Γενικής, έχει βρεθεί με έναν όμιλο όπου αριθμεί συνολικά 1.338 καταστήματα και 18.597 εργαζομένους, εκ των οποίων 12.365 άτομα εργάζονται στην Ελλάδα σε 889 υποκαταστήματα. Εντός του 2012 συνολικά 82 μονάδες διέκοψαν τη λειτουργία τους, εκ των οποίων 21 στην Ελλάδα και 61 διεθνώς. Με την προσθήκη των τριών κυπριακών τραπεζών προ μίας εβδομάδας, ο όμιλος της Πειραιώς φθάνει τα 1.660 καταστήματα και τους 24.000 υπαλλήλους.
Από το 2009 μέχρι και το 2011, οι εργαζόμενοι στις τράπεζες έχουν μειωθεί κατά 11,5%, από 63.342 άτομα σε 56.042 αντίστοιχα, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών. Το 2011 ο αριθμός του προσωπικού περιορίστηκε κατά 5,5% σε σχέση με το 2010 και υπολογίζεται ότι και το 2012 η μείωση συνεχίστηκε με τον ίδιο ρυθμό.
Ωστόσο, σύμφωνα με κορυφαία τραπεζικά στελέχη, η διαδικασία περικοπών τώρα ξεκινάει και εκτιμούν ότι στο τέλος της τριετίας 2013-2015 θα έχουν αποχωρήσει κατά το μέγιστο 25.000 τραπεζοϋπάλληλοι και κατ’ ελάχιστο 15.000 εργαζόμενοι μέσω εθελουσιών, προγραμμάτων πρόωρης συνταξιοδότησης, μη ανανέωσης συμβάσεων για «ενοικιαζόμενο» προσωπικό κ.λπ. και θα κλείσει έως και το 40% των καταστημάτων. Και αυτό γιατί τα νέα επιχειρηματικά σχέδια που καλούνται οι τράπεζες να υποβάλουν προς έγκριση στην Τράπεζα της Ελλάδος και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα πρέπει να περιλαμβάνουν κινήσεις μείωσης του λειτουργικού κόστους (κατά μέσο όρο το 70% του κόστους λειτουργίας των τραπεζών είναι αμοιβές προσωπικού) και αναδιάρθρωση δικτύων, ώστε έως το 2015 να έχουν καταστεί εκ νέου κερδοφόρες.
Μοντέλο Κύπρου για τις θυγατρικές στο εξωτερικό
Ο τρόπος εξόδου των κυπριακών τραπεζών από την Ελλάδα -η κατ’ εντολή Eurogroup απόσχιση των υποκαταστημάτων τους- προκειμένου να μειώσουν τις κεφαλαιακές τους απαιτήσεις μπορεί να… ανοίξει την όρεξη της τρόικας και για τις συστημικές τράπεζες.
«Μπορεί να επιβληθεί η πώληση θυγατρικών στο εξωτερικό, προκειμένου να απελευθερώσουν κεφάλαια, να μειωθεί το ενεργητικό των τραπεζών και να αποπληρώσουν την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όπως κάνουν και πολλές τράπεζες στη Δυτική Ευρώπη χωρίς να τους επιβάλλεται από Μνημόνια», ήταν το σχόλιο κορυφαίου τραπεζικού παράγοντα. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι η πολιτική αυτή θα προταθεί αργά ή γρήγορα από την τρόικα για τις θυγατρικές των τραπεζών στα Βαλκάνια.
Ο πρόεδρος του ομίλου Πειραιώς, κ. Μιχάλης Σάλλας, στην πρόσφατη έκτακτη γενική συνέλευση των μετόχων περιέγραψε πώς οι ελληνικές τράπεζες θα γίνουν πιο ανταγωνιστικές, αναφέροντας ότι «θα έβλεπα με θετικό μάτι και να συζητήσουμε τη συνένωση των δυνάμεών μας στα Βαλκάνια. Ετσι μπορούμε να γίνουμε σαφώς πιο ανταγωνιστικοί, να στηρίξουμε τις ελληνικές επιχειρήσεις που έχουν επενδύσει στη Ρουμανία, στη Βουλγαρία και τη Σερβία». Και αυτή είναι ίσως η διέξοδος για να διατηρήσουν τη θέση τους στα Βαλκάνια τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα και να μην περιοριστούν μόνο στην Ελλάδα.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΜΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ
15.000
έως 25.000 εργαζόμενοι στις τράπεζες εκτιμάται ότι θα αποχωρήσουν έως το 2015.
56.042
άτομα εργάζονταν στις ελληνικές τράπεζες το 2011.
40%
των καταστημάτων μπορεί να κλείσει μέσα στην επόμενη τριετία λόγω των συγχωνεύσεων.
5,5% μειώθηκε το προσωπικό των τραπεζών το 2011 και ανάλογο ποσοστό το 2012.
10% του προσωπικού των ΕΤΕ, ΤΤ, ΑΤΕ βρίσκεται κοντά στη συνταξιοδότηση.
70%
του κόστους λειτουργίας των τραπεζών είναι αμοιβές προσωπικού.
Ρόη Χάϊκου, στον “Τύπο της Κυριακής”