Τελευταία ενημέρωση την 18 Μαρ 2012 — 22:58
Άρειος Πάγος 52/2009
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
Α1′ Πολιτικό Τμήμα
ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τους Δικαστές: Γεώργιο Καλαμίδα, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Διονύσιο Γιαννακόπουλο, Ιωάννη – Σπυρίδωνα Τέντε, Βασίλειο Φούκα και Γεώργιο Χρυσικό, Αρεοπαγίτες.
ΣΥΝΗΛΘΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του, στις 15 Δεκεμβρίου 2008, με την παρουσία και της Γραμματέως Χριστίνας Σταυροπούλου, για να δικάσει μεταξύ:
Της αναιρεσείουσας: Ανώνυμης εταιρίας με την επωνυμία “ΑΛΤΕ ΑΤΕ” η οποία απορρόφησε την “ΙΡΙΣ Ανώνυμη Τεχνική – Γεωργική – Τουριστική – Εμπορική Εταιρία” (πρώην ΜΕΤΡΟΝ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ Α.Τ.Ε.Ν.Ε.) που εδρεύει στο … και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία δεν εκπροσωπήθηκε.
Των αναιρεσιβλήτων:1. Ανώνυμης εταιρίας με την επωνυμία “ΤΕΡΝΑ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ Α.Ε” που εδρεύει στην … και εκπροσωπείται νόμιμα και 2. Ιταλικής ανώνυμης εταιρίας με την επωνυμία “IMPREGILO SpA” πρώην ” COGEFARIMPRESIT COSTRUZIONI GENERALI SpA” που εδρεύει στο … και διατηρεί γραφεία στην …, όπως εκπροσωπείται νόμιμα, οι οποίες εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο Γεώργιο Χρυσομάλλη.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με την 29 Σεπτεμβρίου 2003 αίτηση της ήδη αναιρεσείουσας που κατατέθηκε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών. Στη δίκη ενώπιον του ως άνω δικαστηρίου παρενέβη προσθέτως υπέρ της καθής η δεύτερη από τις αναιρεσίβλητες. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 9261/2003 οριστική του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών και 142/2005 του Εφετείου Αθηνών. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητεί η αναιρεσείουσα με την από 29 Ιουνίου 2005 αίτησή της.
Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν, όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο Εισηγητής Αρεοπαγίτης Ιωάννης – Σπυρίδων Τέντες ανέγνωσε την από 9 Νοεμβρίου 2006 έκθεσή του με την οποία εισηγήθηκε την απόρριψη της κρινόμενης αιτήσεως αναιρέσεως.
Ο πληρεξούσιος των αναιρεσιβλήτων ζήτησε την απόρριψή της αιτήσεως και την καταδίκη του αντιδίκου μέρους στη δικαστική δαπάνη.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Κατά το άρθρο 576 παρ. 2 Κ.Πολ.Δικ., αν ο αντίδικος εκείνου που επέσπευσε τη συζήτηση δεν εμφανισθεί ή εμφανισθεί αλλά δεν λάβει μέρος σε αυτήν με τον τρόπο που ορίζει ο νόμος, ο ‘Αρειος Πάγος εξετάζει αυτεπαγγέλτως αν κλητεύθηκε νόμιμα και εμπρόθεσμα, σε καταφατική δε περίπτωση προχωρεί στη συζήτηση παρά την απουσία εκείνου που έχει κλητευθεί. Στην κρινόμενη υπόθεση η αναιρεσείουσα δεν εμφανίσθηκε κατά την αναφερόμενη στην αρχή δικάσιμο, καίτοι αντίγραφο της από 2/4/2008 κλήσεως των αναιρεσιβλήτων με την κάτω από αυτή πράξη ορισμού της παραπάνω δικασίμου της επιδόθηκε νομίμως, όπως προκύπτει από τις προσκομιζόμενες … και … από 2/5/2008 εκθέσεις επιδόσεως του δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθηνών … . Επομένως πρέπει να συζητηθεί η υπόθεση παρά την απουσία της αναιρεσείουσας.
Από την επισκόπηση των διαδικαστικών εγγράφων της υποθέσεως προκύπτουν τα ακόλουθα: Με την από 29-9-2003 αίτηση της προς το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών η ήδη αναιρεσείουσα ανώνυμη εταιρεία “ΑΛΤΕ ΑΤΕ”, η οποία απορρόφησε την εταιρεία “ΙΡΙΣ Ανώνυμη Τεχνική-Γεωργική-Τουριστική-Εμπορική Εταιρία (πρώην ΜΕΤΡΟΝ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΑΤΕΝΕ), στρεφόμενη κατά της ήδη πρώτης αναιρεσίβλητης ανώνυμης εταιρείας “ΤΕΡΝΑ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΙ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΑΕ” , ζήτησε, κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, να διορισθεί προσωρινός διαχειριστής της ομόρρυθμης εταιρείας με την επωνυμία “ΙΡΙΣ ΑΕ-ΤΕΡΝΑ ΑΕ ΟΕ”, η οποία (ομόρρυθμη εταιρεία) είναι μοναδική ομόρρυθμη έταιρος και διαχειρίστρια της ετερόρρυθμης εταιρείας “ΙΡΙΣ ΑΕ- ΤΕΡΝΑ ΑΕ ΟΕ και ΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΛΑΡΙΣΑ ΕΕ”. Ο λόγος για τον οποίο ζητήθηκε ο διορισμός προσωρινού διαχειριστή ήταν η σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ αφ’ ενός της καθής η αίτηση ασφαλιστικών μέτρων “ΤΕΡΝΑ ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ και ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΑ ΑΕ” και αφετέρου της ομόρρυθμης εταιρείας “ΙΡΙΣ ΑΕ-ΤΕΡΝΑ ΑΕ ΟΕ”, λόγω της οποίας συγκρούσεως δεν καθίστατο δυνατή η λήψη αποφάσεως της ομόρρυθμης εταιρείας, ώστε, ως διαχειρίστρια της ως άνω ετερόρρυθμης εταιρείας, να προβεί στις απαιτούμενες ενέργειες προκειμένου η τελευταία (ετερόρρυθμη εταιρεία) να ασκήσει τις βάσιμες αξιώσεις που έχει κατά του ετερόρρυθμου μέλους της εταιρείας με την επωνυμία “IMPREGILO SpA” (δεύτερης αναιρεσίβλητης), που πηγάζουν από σύμβαση, δυνάμει της οποίας η τελευταία ανέθεσε στην ετερόρρυθμη εταιρεία την εκτέλεση έργου (εργασίες πολιτικού μηχανικού) σχετικά με την κατασκευή του Νοσοκομείου … . Στη δίκη ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου παρενέβη προσθέτως υπέρ της καθής η δεύτερη από τις αναιρεσίβλητες. Το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών, με την 9261/2003 απόφασή του έκανε δεκτή την αίτηση και διόρισε προσωρινό διαχειριστή. Κατά της αποφάσεως αυτής οι αναιρεσίβλητες άσκησαν εφέσεις. Το Εφετείο Αθηνών, με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφασή του, διατάσσοντας την εκδίκαση της υποθέσεως κατά τη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, την οποία έκρινε ως προσήκουσα, έκανε δεκτές τις εφέσεις και εξαφάνισε την πρωτόδικη απόφαση. Την κρίση του αυτή στήριξε το Εφετείο στην παραδοχή ότι δεν υπήρχε νόμιμη περίπτωση διορισμού προσωρινού διαχειριστή για το λόγο που αναφέρεται στην αίτηση, γιατί δεν είχε τηρηθεί η προβλεπόμενη από το καταστατικό της ομόρρυθμης εταιρείας διαδικασία λήψεως αποφάσεων σε περιπτώσεις διαφωνίας. Στην απόφασή του περιέλαβε και επάλληλη αιτιολογία σύμφωνα με την οποία έπρεπε να ζητηθεί η αναπλήρωση της διαχειρίστριας της ετερόρρυθμης και όχι, όπως ζήτησε η αιτούσα, ο διορισμός προσωρινού διαχειριστή της ομόρρυθμης εταιρείας.
Όταν ζητείται να διορισθεί, σύμφωνα με το άρθρο 69 ΑΚ, προσωρινή διοίκηση νομικού προσώπου, εφαρμόζεται αποκλειστικά η διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας (άρθρο 786 ΚΠολΔ), σε επείγουσες δε περιπτώσεις μπορεί να ληφθούν μέτρα ρυθμιστικά της καταστάσεως με προσωρινή διαταγή μόνο κατ’ εφαρμογή του άρθρου 781 ΚΠολΔ. Στην προκείμενη περίπτωση, επομένως, έπρεπε να εφαρμοσθεί η διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας και όχι η εφαρμοσθείσα από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων (άρθρα 682 επ ΚΠολΔ). Εξάλλου, αν η απόφαση εκδόθηκε κατ’ εσφαλμένη διαδικασία, το ένδικο μέσο είναι παραδεκτό, εφόσον επιτρέπεται είτε βάσει της διαδικασίας που εφαρμόσθηκε, είτε βάσει αυτής που έπρεπε να εφαρμοσθεί (Ολ.ΑΠ 5/1985). Κατ’ ακολουθίαν των σκέψεων αυτών, στην προκείμενη περίπτωση, κατά της υπ’ αριθμ. 9261/2003 αποφάσεως του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, που, δικάζοντας κατά την διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, έκανε δεκτή την αίτηση της αναιρεσείουσας για τον διορισμό προσωρινού διαχειριστή, παραδεκτώς ασκήθηκε έφεση. Ο πρώτος λόγος της αναιρέσεως, συνεπώς, με τον οποίο, όπως το περιεχόμενο αυτού εκτιμάται, προβάλλεται η αιτίαση ότι το Εφετείο, κρίνοντας παραδεκτή την έφεση παρά το ότι η εκκαλούμενη απόφαση, απαγγελθείσα κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, δεν προσβάλλεται σύμφωνα με το άρθρο 699 ΚΠολΔ σε κανένα ένδικο μέσο, υπέπεσε στην πλημμέλεια του άρθρου 559 αριθ.14 ΚΠολΔ, είναι αβάσιμος. Ο λόγος αναιρέσεως που προβλέπεται στο άρθρο 559 αριθ.1 ΚΠολΔ δημιουργείται μόνο όταν παραβιάσθηκαν κανόνες του ουσιαστικού δικαίου, δηλαδή κανόνες που ρυθμίζουν τις βιοτικές σχέσεις, την κτήση των δικαιωμάτων και τη γένεση των υποχρεώσεων και επιβάλλουν τις κυρώσεις για τη μη τήρησή τους. Αντιθέτως, η παραβίαση των δικονομικών κανόνων, δηλαδή εκείνων που καθορίζουν τη διαδικασία, τα όργανα και τη μορφή της ένδικης προστασίας για την πραγμάτωση των δικαιωμάτων που αναγνωρίζονται από το ουσιαστικό δίκαιο, δημιουργεί λόγο αναιρέσεως μόνο στις περιπτώσεις που αναφέρονται περιοριστικώς στους αριθμούς 2-7, 9, 11-18 και 20 του άρθρου 559 ΚΠολΔ. Στην προκειμένη περίπτωση, με τον δεύτερο λόγο αναιρέσεως, όπως αυτός εκτιμάται, προσάπτεται στο Εφετείο, που απέρριψε ως ουσιαστικά αβάσιμη έφεση του αναιρεσείοντος, η πλημμέλεια του άρθρου 559 αριθμ.1 ΚΠολΔ διότι παραβίασε τη διάταξη του άρθρου 281 ΑΚ, απορρίπτοντας ως μη νόμιμη την ένσταση της αναιρεσείουσας περί καταχρηστικής ασκήσεως του δικονομικού δικαιώματος ασκήσεως της ένδικης εφέσεως. Ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί, ως απαράδεκτος, προεχόντως διότι μ’αυτόν προβάλλεται παραβίαση του άρθρου 281 ΑΚ, κατά την εφαρμογή του όμως σε σχέση με δικονομικά δικαιώματα. Προβάλλεται επομένως, παραβίαση κανόνα όχι ουσιαστικού, αλλά δικονομικού δικαίου, αφού τέτοιο χαρακτήρα θα ελάμβανε κατά λογική ακολουθία ο διατυπούμενος στο ανώτερο άρθρο κανόνας, μεταφερόμενος, κατά τις απόψεις της αναιρεσείουσας, στο πεδίο του αστικού δικονομικού δικαίου.
Κατά το άρθρο 559 αριθ.8 ΚΠολΔ, η απόφαση αναιρείται αν το δικαστήριο δεν έλαβε υπόψη πράγματα που προτάθηκαν και έχουν ουσιώδη επιρροή στην έκβαση της δίκης. Δεν στοιχειοθετείται όμως ο λόγος αυτός αναιρέσεως, αν το δικαστήριο που δίκασε έλαβε υπόψη τον προταθέντα ισχυρισμό και τον απέρριψε για οποιονδήποτε λόγο. Εξάλλου, με τον αναιρετικό λόγο του άρθρου 559 αριθ.19 ΚΠολΔ ελέγχονται οι ελλείψεις της αποφάσεως του δικαστηρίου της ουσίας, εξαιτίας των οποίων δεν μπορεί να ελεγχθεί αν η δικαστική διάγνωση είναι το αναγκαίο λογικό επακόλουθο από την υπαγωγή της δικαζόμενης εμπειρικής πραγματικότητας στον κανόνα του δικαίου. Επομένως, ο αναιρετικός αυτός λόγος προϋποθέτει ουσιαστική έρευνα της υποθέσεως. Επίσης από την διάταξη του άρθρου 559 αριθ.11 ΚΠολΔ, κατά την οποία αναίρεση επιτρέπεται αν το δικαστήριο παρά το νόμο δεν έλαβε υπόψη του αποδεικτικά μέσα που οι διάδικοι επικαλέσθηκαν και προσκόμισαν, συνάγεται ότι ο λόγος αυτός δεν ιδρύεται αν το δικαστήριο δεν εισήλθε στην ουσιαστική έρευνα της υποθέσεως ώστε να επιβάλλεται η λήψη υπόψη των ανωτέρω αποδεικτικών μέσων (Ολ.ΑΠ 3/1997). Στην προκείμενη περίπτωση, με τον τέταρτο λόγο της αναιρέσεως, η αναιρεσείουσα, επικαλούμενη τους αναιρετικούς λόγους του άρθρου 559 αριθ.8, 19 και 11 ΚΠολΔ, προβάλλει τις αιτιάσεις ότι το Εφετείο α) δεν έλαβε υπόψη την ένστασή της περί καταχρηστικής προβολής εκ μέρους των αντιδίκων της του ισχυρισμού ότι δεν τηρήθηκε η προβλεπόμενη από το καταστατικό της ομόρρυθμης εταιρείας διαδικασία λήψεως αποφάσεως, β) δεν έλαβε υπόψη έγγραφα, τα οποία αυτή επικαλέσθηκε και προσκόμισε προς απόδειξη της ανωτέρω ενστάσεώς της και γ) απορρίπτοντας έστω και σιωπηρώς, την προαναφερόμενη ένστασή της εκ του άρθρου 281 ΑΚ, δεν διέλαβε καθόλου αιτιολογίες, στερώντας έτσι την απόφασή του νόμιμης βάσεως. Όπως όμως προκύπτει από την προσβαλλόμενη απόφαση η εν λόγω ένσταση της αναιρεσείουσας απορρίφθηκε με την παραδοχή ότι οι καθών (αναιρεσίβλητες) βασίμως ισχυρίσθηκαν ότι δεν μπορεί να ζητηθεί ο διορισμός προσωρινά διαχειριστή, χωρίς προηγουμένως να έχει τηρηθεί η προβλεπόμενη από το καταστατικό διαδικασία λήψεως αποφάσεως, ο ισχυρισμός τους δε αυτός προβάλλεται “όχι καθ’ υπέρβαση των από το άρθρο 281 ΑΚ ορίων ενόψει της μορφής συμμετοχής των στην ετερόρρυθμη εταιρεία και της ισότιμης συμμετοχής της αιτούσας και της καθής στην διαχειρίστρια της άνω ετερορρύθμου εταιρείας ομόρρυμη εταιρεία”. Το Εφετείο, επομένως, αφενός έλαβε υπόψη την ένσταση της αναιρεσείουσας από το άρθρο 281 ΑΚ, απορρίπτοντας αυτή, αφετέρου δε στην απορριπτική αυτή κρίση του οδηγήθηκε χωρίς να εισέλθει στην κατ’ ουσίαν έρευνά της. Κατ’ ακολουθίαν, ο εξεταζόμενος λόγος αναιρέσεως είναι απορριπτέος και κατά τα τρία μέρη του.
Με το τρίτο λόγο της αναιρέσεως η αναιρεσείουσα πλήσσει την επάλληλη αιτιολογία της προσβαλλόμενης αποφάσεως, σύμφωνα με την οποία το αίτημα της ένδικης αιτήσεως θα έπρεπε να αφορά στο διορισμό προσωρινής διοικήσεως όχι για την ομόρρυθμη, αλλά για την ετερόρρυθμη εταιρεία. Ο λόγος όμως αυτός αναιρέσεως είναι απορριπτέος ως αλυσιτελής, γιατί η άλλη αιτιολογία, κατά της οποίας οι λόγοι αναιρέσεως κρίθηκαν απορριπτέοι, στηρίζει αυτοτελώς το διατακτικό της αναιρεσιβαλλόμενης αποφάσεως.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Απορρίπτει την από 25-6-2005 αίτηση της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία “ΑΛΤΕ ΑΤΕ” για αναίρεση της 142/2005 αποφάσεως του Εφετείου Αθηνών. Και
Καταδικάζει την αναιρεσείουσα στη δικαστική δαπάνη των αναιρεσιβλήτων, την οποία ορίζει στο ποσό των χιλίων οκτακοσίων (1.800) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 2 Ιανουαρίου 2009. Και
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 12 Ιανουαρίου 2009.
Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ