Το ενδεχόμενο εισόδου νέου παίκτη στην εγχώρια αγορά με τη δημιουργία της πρώτης ψηφιακής τράπεζας στην Ελλάδα ανησυχεί εσχάτως τις διοικήσεις των τεσσάρων συστημικών ομίλων.
Διαβατήριο για τη δραστηριοποίησή του στο ελληνικό banking μπορεί να αποτελέσει η άδεια λειτουργίας της Επενδυτικής Τράπεζας της Ελλάδος.
Πρόκειται για την πρώην θυγατρική της Λαϊκής Τράπεζας Κύπρου, η οποία μετά το «κούρεμα» των καταθέσεων το 2013 στη Μεγαλόνησο «πέρασε» στον εκκαθαριστή του κυπριακού ομίλου, ο οποίος από το 2015 τη διαθέτει προς πώληση.
Στην κανονικότητα
Οι τραπεζίτες εκτιμούν ότι μετά το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης και τη διαφαινόμενη επιστροφή της οικονομίας στην κανονικότητα, θα υπάρξει ενδιαφέρον για την εξαγορά του. Θεωρούν δε πολύ πιθανό να γίνει το μέσο για τη δημιουργία της πρώτης αμιγώς ηλεκτρονικής τράπεζας στη χώρα, σε μία εποχή που ευνοεί ιδιαίτερα το συγκεκριμένο εγχείρημα, καθώς τα capital controls έχουν επιταχύνει τη μετάβαση του χρηματοπιστωτικού συστήματος στην digital εποχή.
Οπως επισημαίνει έμπειρο τραπεζικό στέλεχος, ο επενδυτής που θα επιλέξει να δραστηριοποιηθεί με αυτόν τον τρόπο στην Ελλάδα, θα έχει τη δυνατότητα να στήσει μία άκρως ανταγωνιστική τιμολογιακά τράπεζα και να μπει «σφήνα» στους τέσσερις μεγάλους ομίλους (Εθνική, Alpha Bank, Eurobank, Τράπεζα Πειραιώς), οι οποίοι για πρώτη φορά μετά το ξέσπασμα της κρίσης θα αισθανθούν την πίεση του ανταγωνισμού.
Ο ίδιος εκτιμά ότι μέσα στην επόμενη πενταετία το κινητό θα είναι το βασικό μέσο διενέργειας της πλειονότητας των τραπεζικών συναλλαγών, που σήμερα εκτελούνται είτε στο e-banking είτε μέσω των τραπεζικών μονάδων.
Το πλεονέκτημα
Το βασικό πλεονέκτημα ενός ηλεκτρονικού πιστωτικού ιδρύματος είναι τα χαμηλά λειτουργικά κόστη.
Με ελάχιστα ή ακόμη και καθόλου καταστήματα και μικρό αριθμό εργαζομένων, θα έχει τη δυνατότητα μέσω των εναλλακτικών δικτύων να προσφέρει ποιοτικές και χαμηλού κόστους υπηρεσίες, χτυπώντας τους συστημικούς ομίλους εκεί που πραγματικά… πονάνε: στο μεγάλο για τα σημερινά οικονομικά δεδομένα και κοστοβόρο πανελλαδικό τους δίκτυο.
Με τον τρόπο αυτόν θα μπορεί να διαθέσει προγράμματα αποταμίευσης και δάνεια με ελκυστικά επιτόκια με στόχο να προσελκύσει την… αφρόκρεμα της πελατειακής βάσης των μεγαλύτερων τραπεζών: όσους διαθέτουν μέσα και υψηλά καταθετικά υπόλοιπα, αλλά και τις υγιείς επιχειρήσεις που αναζητούν χρηματοδοτικές λύσεις.
Σε κάθε περίπτωση, οι πληρωμές μέσω κινητού, η ταχεία διάδοση των διαδικτυακών συναλλαγών, η πρόσβαση τρίτων παρόχων στα στοιχεία πελατών των τραπεζών, η παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών διαχείρισης και χρηματοδότησης από μη τραπεζικά ιδρύματα, πιο εξειδικευμένα, πιο τεχνολογικά προηγμένα, λιγότερο εποπτευόμενα και με χαμηλότερο κόστος λειτουργίας και η διάδοση των κοινωνικών δικτύων και των online πλατφορμών συναλλαγών, προδιαγράφουν ένα δύσκολο μέλλον για το τραπεζικό σύστημα.
Επενδύσεις 1 δισ. ευρώ
Υπό τον κίνδυνο αυτόν, οι ισχυροί του κλάδου δεν πρόκειται να μείνουν με σταυρωμένα τα χέρια.
Μπορεί από το 2009 το κόστος λειτουργίας των ελληνικών τραπεζών να έχει μειωθεί κατά σχεδόν 60% και να έχουν επιτευχθεί οι στόχοι περιορισμού του, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει έναντι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ωστόσο οι διοικήσεις τους εκτιμούν ότι περαιτέρω περικοπές είναι απαραίτητες.
Ηδη βρίσκεται σε εξέλιξη ένα φιλόδοξο πρόγραμμα μετάπτωσης από την παραδοσιακή τράπεζα (legacy bank) στην digital bank, με τις προγραμματισμένες επενδύσεις για τα επόμενα χρόνια να προσεγγίζουν το 1 δισ. ευρώ.
Το σχέδιο προβλέπει συνεχή αναδιοργάνωση του δικτύου των καταστημάτων, μείωση του αριθμού των εργαζομένων και ανάπτυξη νέων εφαρμογών, που επιτρέπουν την πραγματοποίηση των περισσότερων παραδοσιακών τραπεζικών εργασιών από κινητές συσκευές.
Σύμμαχος για τις τράπεζες σε αυτή την προσπάθεια αποτελεί η μεγάλη διείσδυση του Διαδικτύου στη χώρα μας, η οποία πλέον υπολογίζεται στο 78%, ενώ στις ηλικίες 13 έως 44 ετών φτάνει στο 100%.
Σε αυτή την ηλικιακή ομάδα μάλιστα 9 στους 10 κάνουν χρήση του Internet σε καθημερινή βάση.
Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, εκτιμάται ότι μέχρι και το 2019 τουλάχιστον το 10% των πελατών που σήμερα επισκέπτονται τα καταστήματα για την εκτέλεση εργασιών θα στραφεί προς τα εναλλακτικά δίκτυα (e-banking, mobile banking). Ως αποτέλεσμα το ποσοστό των συναλλαγών που διεκπεραιώνονται στο φυσικό δίκτυο αναμένεται να περιοριστεί κάτω από το 10%, από 19% σήμερα.
Αναβαθμίζεται ο ρόλος και το δίκτυο των ΑΤΜ
Κεντρικό ρόλο στον σχεδιασμό των τραπεζών για μείωση του κόστους λειτουργίας των καταστημάτων τους θα παίξει η αναβάθμιση του δικτύου των ΑΤΜ.
Ηδη ένα μεγάλο ποσοστό τους έχει αντικατασταθεί με μηχανήματα νέας γενιάς, τα οποία επιτρέπουν την πραγματοποίηση συναλλαγών σε πραγματικό χρόνο, 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα.
Με τον τρόπο αυτόν ο πελάτης έχει τη δυνατότητα αντί να μπει στο κατάστημα τις ώρες λειτουργίας του και να περιμένει στην ουρά για μία συναλλαγή, να την ολοκληρώσει στο ΑΤΜ οποτεδήποτε μέσα στην ημέρα, ακόμη και τα Σαββατοκύριακα.
Για παράδειγμα, μπορεί να μεταφέρει χρήματα σε λογαριασμό τρίτου, να πληρώσει την Εφορία, να εξοφλήσει λογαριασμούς, να αποπληρώσει τη δόση του δανείου του ή της πιστωτικής του κάρτας, αλλά και να ενημερωθεί για τις κινήσεις των προϊόντων του. Τα χρήματα καταμετρούνται την ίδια στιγμή από το ΑΤΜ και η συναλλαγή ολοκληρώνεται όπως και στο γκισέ.
Το επόμενο στοίχημα των τραπεζών σε παγκόσμιο επίπεδο αποτελεί η σύνδεση του κινητού τηλεφώνου με το ΑΤΜ ώστε να μην απαιτείται η χρήση κάρτας.
Συγκεκριμένα, ο πελάτης θα προετοιμάζει τη συναλλαγή του σε μία mobile εφαρμογή, π.χ. ανάληψη μετρητών, και θα την ολοκληρώνει ανέπαφα σε ελάχιστο χρόνο, απλώς πλησιάζοντας το κινητό του στο ΑΤΜ. Οπως ακριβώς κάνει με τις κάρτες ανέπαφων πληρωμών στα τερματικά αποδοχής τους (POS).