Με επιτόκια πέντε φορές χαμηλότερα από αυτά των αρχικών συμβάσεων, σε ρυθμίσεις που στοχεύουν στην ταυτόχρονη μείωση και των οφειλόμενων τόκων αλλά και του κεφαλαίου, επιδιώκουν οι τράπεζες να ανακτήσουν οφειλές από μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια.
Τα στεγαστικά δάνεια αποδεικνύονται ο μεγάλος ασθενής στις αρνητικές εξελίξεις που επέφερε στα “κόκκινα” χαρτοφυλάκια των τραπεζών το α΄ τρίμηνο, η αβεβαιότητα εξαιτίας των καθυστερήσεων στην αξιολόγηση. Όπως ανέφεραν οι τράπεζες στους αναλυτές των ξένων οίκων κατά τις παρουσιάσεις των αποτελεσμάτων 2016, ο εκτροχιασμός των “κόκκινων” δανείων με τη δημιουργία νέων μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων το α΄ τρίμηνο του 2017 οφείλεται κυρίως στην επιδείνωση των στεγαστικών δανείων, με καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών και ρυθμισμένων.
Με το δεδομένο αυτό και με το γεγονός ότι τα νομικά μέτρα δύσκολα μπορούν να λειτουργήσουν για την ανάκτηση οφειλών από στεγαστικά δάνεια, οι τράπεζες θα εντείνουν τις προσπάθειες στο μέτωπο των ρυθμίσεων, επιχειρώντας μέχρι και “ανάσταση νεκρών” δανείων.
Αρχικό βήμα θα είναι η επικοινωνία με “χαμένους” δανειολήπτες, οι οποίοι είναι είτε εξαφανισμένοι είτε αδιάφοροι. Επόμενο βήμα, το οποίο εφαρμόζεται ήδη, είναι να βελτιωθούν και να επεκταθούν οι ρυθμίσεις δανείων, με τρόπο ώστε ο δανειολήπτης να βλέπει και μείωση του αρχικού κεφαλαίου του μέσω της καταβολής των νέων δόσεων. Με αυτό το σκεπτικό, οι τράπεζες έχουν διαμορφώσει ρυθμίσεις δανείων με χαμηλή εκκίνηση, στις οποίες η νέα μηνιαία δόση βασίζεται στο euribor και το τελικό τους επιτόκιο δεν ξεπερνά το 0,50% (συν την εισφορά του ν. 128, 0,12%), όταν τα επιτόκια των αρχικών δανειακών συμβάσεων ανέρχονταν στο 2,50% κατ΄ ελάχιστον.
Όπως σημειώνουν στελέχη της στεγαστικής πίστης τραπεζών στο Capital.gr, η προσπάθεια να ζωντανέψουν ακόμη και “νεκρά” (επίδικα) στεγαστικά δάνεια συνδέεται και με το στόχο να απελευθερωθούν προβλέψεις που δεσμεύουν κεφάλαια στους ισολογισμούς των τραπεζών. Τα δάνεια που βρίσκονται σε βαθιά καθυστέρηση και αυτά που είναι επίδικα, δηλαδή έχουν κινηθεί από τις τράπεζες νομικές διαδικασίες και έχουν εκδοθεί διαταγές πληρωμής, καλύπτονται σε γενικές γραμμές με προβλέψεις που κινούνται στο 40% του ποσού του δανείου, πέραν της εξασφάλισης της τράπεζας από το ακίνητο. Σκοπός είναι οι προβλέψεις (εξασφάλιση με μετρητά) να μειωθούν και να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη άλλων προβληματικών δανείων, είτε νέων είτε ελλιπώς καλυπτόμενων.
Βεβαίως, ο κύριος στόχος από την εντατικοποίηση των ρυθμίσεων είναι η μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (καθυστέρηση μικρότερη των 90 ημερών αλλά αβέβαιης είσπραξης) και των μη εξυπηρετούμενων δανείων (σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών).
Έναντι υπολοίπου μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων 28,1 δις. ευρώ τον Ιούνιο του 2016 και δείκτη NPEs στο 42%, η δέσμευση των τραπεζών είναι να μειώσουν το υπόλοιπο αυτό στα 19,7 δις. ευρώ (δείκτης NPEs στο 32%) στα τέλη Δεκεμβρίου 2019. Αντιστοίχως, ο στόχος για τα μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια προβλέπει μείωσή τους στα 12,9 δις. ευρώ από 20,7 δις. ευρώ τον Ιούνιο 2016 και υποχώρηση του δείκτη NPLs στο 21% από 31%.
Σημειώνεται ότι για τα τέλη Δεκεμβρίου 2016 η στοχοθεσία των τραπεζών προέβλεπε μείωση των στεγαστικών NPEs στα 27,4 δις. ευρώ, ενώ για τα NPLs αναμενόταν αύξηση στα 20,9 δις. ευρώ. Στοιχεία για το πώς τελικά διαμορφώθηκαν οι στόχοι αναμένεται να δώσει σήμερα η ΤτΕ. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι τράπεζες δεν πρόκειται να πιάσουν τους στόχους του α΄ τριμήνου 2017 (στεγαστικά NPEs 27,3 δις. ευρώ και στεγαστικά NPLs 20,6 δις. ευρώ), αφού η αβεβαιότητα ανέκοψε την αποκλιμάκωση των “κόκκινων” δανείων, δημιουργώντας νέα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.