Ανοιξαν την κερκόπορτα της Ευρωζώνης Βρυξέλλες και Βερολίνο – Ανησυχία για τις εξελίξεις
Για αυτό και αναβλήθηκαν οι συνεδριάσεις των θεσμικών οργάνων της Κυπριακής Δημοκρατίας για τη Δευτέρα,προφανώς με την ελπίδα ότι θα πεισθούν οι βουλευτές. Ωστόσο μόνο αισιοδοξία δεν επικρατεί στη μεγαλόνησο.
Δεν είναι τυχαίο ότι εξετάζεται το ενδεχόμενο να μην ανοίξουν τα υποκαταστήματα των κυπριακών Τραπεζών την Τρίτη. Όπως και να έχει το βάρος της απόφασης των Βρυξελλών είναι ασήκωτο τόσο για την κυπριακή ηγεσία όσο και για την κυπριακή οικονομία.Το μέτρο του κουρέματος καταθέσεων πρωτοφανές πλήττει τον πυρήνα των αρχών όχι μόνο του κυπριακού οικονομικού συστήματος αλλά και του συνολικά του ευρωπαϊκού.Ειδικά η επιβολή κουρέματος και σε καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ θίγει την εγγύηση των καταθέσεων που είναι θεσμοθετημένη σε ολόκληρη την Ευρώπη. Κακά τα ψέματα οι Βρυξέλλες έσπασαν το ταμπού της εγγύησης των καταθέσεων,δηλαδή της λαϊκής αποταμίευσης,η οποία είναι εξαιρετικά ευαίσθητη σε τέτοιες ειδήσεις.
Προκαλεί έτσι μεγάλη εντύπωση πως οι ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών έλαβαν τέτοια απόφαση ελαφρά τη καρδία,θέτοντας σε κίνδυνο την σταθερότητα του ευρωσυστήματος.Όταν πέφτουν τέτοια ταμπού όπως αυτό της ασφάλειας των καταθέσεων τι θα σκεφθούν οι αποταμιευτές στην Ελλάδα,στη Ισπανία,στην Ιταλία,στην Εσθονία, στη Σλοβενία και αλλού όπου εμφανίζονται ανάλογα οικονομικά προβλήματα.
Όταν ένα μέτρο σαν κι αυτό επιβάλλεται σε μια χώρα η καχυποψία μεταδίδεται παντού και κανείς δεν μπορεί να εμποδίσει τη διάδοσή της. Στην Αθήνα κυβέρνηση και χρηματοπιστωτικές αρχές παρακολουθούν με κομμένη την ανάσα τις εξελίξεις στην Κύπρο,παρ´ ότι κάνουν ότι είναι δυνατόν προκειμένου να ησυχάσουν οι πολίτες και να αποφευχθούν κινήσεις πανικού την Τρίτη. Η αλήθεια είναι ότι διεθνώς η ανησυχία πολλαπλασιάζεται και πολλοί περιμένουν με αγωνία το άνοιγμα των ασιατικών χρηματιστηρίων το βράδυ της Κυριακής.
Το σίγουρο είναι ότι η ευρωπαϊκή ηγεσία και ιδιαιτέρως η γερμανική με τις επιλογές τους άνοιξαν την πύλη αμφισβήτησης της ευρωζώνης. Και δεν μπορεί κανείς να πιστέψει ότι τέτοιες θεμελειωδεις επιλογές αποφασίζονται χωρίς συναίσθηση των συνεπειών. Θα πρόκειται για ατύχημα της Ιστορίας αν οδηγούνται σε τέτοιες αποφάσεις από δογματισμό ή απλώς απ´ο άγνοια κινδύνου.
ΤΟ ΒΗΜΑ
Ιδιαίτερα επικριτικός εμφανίζεται για μια ακόμα φορά ο Economist με τις αποφάσεις που έλαβαν οι Ευρωπαίοι, αυτή τη φορά για την Κύπρο. Το σχέδιο διάσωσης της Λευκωσίας χαρακτηρίζεται κοντόφθαλμο, αυτοκαταστροφικό και άδικο, κυρίως σε σχέση με τη φορολόγηση των καταθέσεων έως 100 χιλιάδες ευρώ, που θεωρούνται ασφαλής σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Στο άρθρο του περιοδικού σημειώνεται ότι η επιβολή «κουρέματος» 9,9% στις καταθέσεις άνω των 100 χιλιάδων ευρώ ήταν σχετικά αναμενόμενη, καθώς το τελευταίο διάστημα γινόταν η σχετική συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
«Η πολιτική του να σωθούν εύποροι Ρώσοι με τα χρήματα που θα δάνειζαν οι λιτοί Γερμανοί δεν θα πήγαινε πολύ μακριά» γράφει χαρακτηριστικά το περιοδικό.
Ωστόσο, για τις περιπτώσεις των καταθετών που θα φορολογηθούν με 6,75% (καταθέσεις έως 100 χιλιάδες ευρώ) το πράγμα είναι διαφορετικό.
Ο Economist εκτιμά ότι η απόφαση είναι λανθασμένη για τρεις λόγους. Καταρχήν, δημιουργούνται και πάλι φόβοι ότι η κρίση χρέους θα πάρει νέες διαστάσεις. Για πρώτη φορά οι καταθέτες, οι οποίοι μέχρει σήμερα είχαν μείνει αλώβητοι από την κρίση χρέους, καλούνται αναγκαστικά να συμβάλουν.
«Στην Ευρωζώνη ασφαλώς θα ‘πουλήσουν’ τη συμφωνία με το αιτιολογικό ότι η Κύπρος είναι μια μοναδική περίπτωση, όπως και η Ελλάδα πριν από ένα χρόνο. Αν όμως ήσουν αποταμιευτής σε χώρα της περιφέρειας και συνειδητοποιούσες ότι η χώρα σου χρειαζόταν περισσότερα κεφάλαια, ποια θα ήταν η πρώτη σου εκτίμηση; Ότι η ποτέ δεν θα συνέβαινε αυτό που έγινε στην Κύπρο ή ότι έχει δημιουργηθεί ένα προηγούμενο, το οποίο αντανακλά τις ανάγκες των χωρών που δανείζονται κεφάλαια από τις αγορές να μοιραστούν με κάποιον το βάρος;»
Ο δεύτερος λόγος για τον Economist έχει να κάνει με την αρχή της ισότητας. Μπορεί η συμφωνία να πλασάρεται με την αρχή της δικαιοσύνης, ωστόσο, πρόκειται για μια πολύ επιλεκτική δικαιοσύνη. Η επιμονή της Ευρωζώνης ότι πρόκειται για μοναδική περίπτωση το αποδεικνύει: με αρκετούς ξένους να χάνουν χρήματα σε μια μικρή χώρα, έχεις ένα αποτέλεσμα σαν αυτό της Κύπρου, το οποίο πόσο μοναδικό μπορεί να είναι; Ήδη αρκετοί έχουν αρχίσει να σκέφτονται την περίπτωση της εξίσου μικρής Λετονίας, στην οποία επίσης βρίσκουν καταφύγιο ρωσικά κεφάλαια, εν όψει εισόδου στην Ευρωζήνη το 2014.
Ο τρίτος λόγος είναι στρατηγικός. Η απόφαση για την Κύπρο, συνεχίζει το περιοδικό, δεν έχει συνοχή. Η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη είχε ηρεμήσει για ένα διάστημα, κυρίως χάρη στην ετοιμότητα της ΕΚΤ να παρέμβει σε χώρες που έχουν ανάγκη. Το τίμημα για αυτό ήταν ασφαλώς τα προγράμματα λιτότητας. Όμως το τίμημα πλέον έγινε ακριβότερο και το δίχτυ ασφαλείας για την ΕΚΤ λεπτότερο.
Τέλος, ο Economist σημειώνει ότι η απόφαση αυτή απομακρύνει την ΕΕ από τις θεσμικές αλλαγές που χρειάζεται για να τελειώσει μια και καλή η κρίση χρέους.
Αντί να χρησιμοποιηθεί το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, ώστε να αποδυναμωθεί ο δεσμός μεταξύ κυβερνήσεων και τραπεζών, η Ευρωζώνη εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ισότιμα το τραπεζικό χρέος με το εθνικό χρέος.