Εν μετρία συγχύσει τελεί το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης αδυνατώντας να παρακολουθήσει τους ρυθμούς με τους οποίους εξελίσσονται οι διαπραγματεύσεις και οι συζητήσεις γύρω από το ελληνικό χρέος και το χρηματοδοτικό κενό. Οι διαρροές στα media από “υπηρεσιακούς” και “πολιτικούς” παράγοντες του ΥΠΟΙΚ σχετικά με τις απαιτήσεις της τρόικας και το ύψος του δημοσιονομικού και χρηματοδοτικού κενού είναι χαρακτηριστικές της κατάστασης που επικρατεί.
Του Χρήστου Φράγκου
Κατά τον Γιάννη Στουρνάρα το χρηματοδοτικό κενό του 2014 είναι της τάξης των 4 δισ. και μπορεί να καλυφθεί με την ανανέωση των ομολόγων “Αλογοσκούφη” που ανέρχονται στα 4,4 δισ., τα οποία βρίσκονται στα χέρια των ελληνικών τραπεζών.
Η τρόικα και το Euroworking group προσδιορίζουν το κενό στα 6 δισ. και αναζητούν λύσεις μόνιμου χαρακτήρα και όχι μέτρα-ασπιρίνες, εκτιμώντας ότι με μόνιμα μέτρα θα επιτευχθούν ταχύτερα και χωρίς διαπραγματεύσεις και “μαγειρέματα” οι στόχοι του πλεονάσματος.
Οι διαπραγματεύσεις έχουν κολλήσει αυτή τη στιγμή στο ζήτημα των αμυντικών βιομηχανιών, η διευθέτηση του οποίου οδηγεί στην εκταμίευση 1 δισ. ευρώ -στα πλαίσια των διακρατικών δανείων-, ποσό που αποτελεί το υπόλοιπο της δόσης του Ιουλίου.
Αλλά ακόμα και αν υπάρξει συμφωνία επ αυτού του ζητήματος το μείζον πρόβλημα του χρηματοδοτικού κενού παραμένει, το ταμειακό έλλειμμα διογκώνεται και οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου διογκώνονται.
Τα στοιχεία αυτά καθιστούν σαφές ότι η Ελλάδα παραμένει στην εντατική με πληρη μηχανική υποβοήθηση. Στην πραγματικότητα η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας επιδεινώνεται αργά αλλά σταθερά, γιατί ο ΟΔΔΗΧ προσπαθώντας να καλύψει το ταμειακό έλλειμμα και τις καθυστερήσεις στην εκταμίευση των δόσεων δανείζεται με έντοκα γραμμάτια.
Ο βραχυχρόνιος δανεισμός χρησιμοποιείται είτε για την κάλυψη ομολόγων που λήγουν, μετατρέποντας μακροχρόνιο χρέος σε βραχυχρόνιο, είτε για την κάλυψη τρεχουσών υποχρεώσεων. Η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη αν συνυπολογιστεί το γεγονός ότι στις δημοπρασίες συμμετέχουν μόνο ελληνικές τράπεζες οι οποίες αγοράζουν τα ομόλογα με τα κεφάλαια της ανακεφαλαιοποίησης.
Στη συνέχεια προσκομίζουν τα έντοκα γραμμάτια στην ΕΚΤ ως καλύμματα για δανεισμό. Όπερ σημαίνει ότι η μόχλευση του κεφαλαίου φτάνει στο 270-300%. Η ελληνική κυβέρνηση χρησιμοποιεί μοχλευμένο χρήμα, ανακυκλώνοντας δανεισμό μεταξύ Δημοσίου και ιδιωτικού τομέα.
Πολιτική αυτοκτονία
Υπό αυτό το πρίσμα η πολιτική καθυστερήσεων στη συζήτηση για τη διαχείριση του δημοσίου χρέους και η ατέρμονη συζήτηση για τα δημοσιονομικά και το χρηματοδοτικό κενό επιδεινώνουν την ήδη κρίσιμη κατάσταση της οικονομίας.
Όπως περιέγραψε και το γραφείο προϋπολογισμού της Βουλης το ενδεχόμενο κάλυψης των χρηματοδοτικών αναγκών της Ελλάδας από τις αγορές, υπό τις παρούσες συνθήκες το 2014 είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο επικεφαλής του Euroworking group προσκόμισε στην Αθήνα σχέδιο για νέο δάνειο 11 δισ. από τον EFSF για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών και τη μερική απομόχλευση των προηγουμένων δανείων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στις πολύωρες συναντήσεις του κοινοτικού αξιωματούχου με τον πρωθυπουργό και με τον Γιάννη Στουρνάρα, μπήκαν οι βάσεις για το νέο δάνειο που σχεδιάζεται να δοθεί στη χώρα μας και το οποίο, αν και δεν θα ξεπερνά τα 11 δισ. ευρώ, θα συνοδεύεται με αυστηρούς όρους και ανταλλάγματα.
Σε πρώτη φάση πάντως, ο κ. Βίζερ φαίνεται πως κάνει δεκτό ότι η Ελλάδα θα βρει τρόπο να καλύψει τουλάχιστον τα 4-4,5 δισ. ευρώ του χρηματοδοτικού κενού για το 2014, είτε αυτό συμβεί με αναβολή του χρόνου αποπληρωμής των «ομολόγων Αλογοσκούφη» τα οποία λήγουν τον ερχόμενο Μάιο, είτε με άλλον τρόπο ή με μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους που θα αποφασίσουν να προσφέρουν οι δανειστές.
Πιέζει όμως για μέτρα που θα αποσαφηνιστούν ως τον Δεκέμβριο, ώστε να καλυφθεί με αποκρατικοποιήσεις, απολύσεις και μειώσεις συντάξεων και μισθών το όποιο δημοσιονομικό «κενό» προκύψει στο υφιστάμενο πρόγραμμα.
Η απειλή για εκλογές
Το σενάριο που επί καιρό η κυβέρνηση διέψευδε τώρα επιχειρεί να χρησιμοποιήσει ο Αντώνης Σαμαράς ως διαπραγματευτικό χαρτί στην ιδιότυπη διελκυστίνδα με τους Ευρωπαίους και το ΔΝΤ. Ο πρωθυπουργός διαρρέει σενάρια για ενδεχόμενη πολιτική αστάθεια στο ενδεχόμενο λήψης νέων μέτρων, ενώ ο Άδωνις Γεωργιάδης απειλεί δια τηλεοράσεων ευθέως με εκλογές.
Το σκηνικό έντασης και σύγκρουσης που επιχειρεί για πολλοστή φορά να στήσει η κυβέρνηση στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα καθιστά σαφές ότι δεν έχει κανένα έλεγχο επί των εξελίξεων και βρίσκεται σε θέση θεατή.
Σε αυτό συνέβαλε η απουσία τόσο του υπουργού των Οικονομικών όσο και του πρωθυπουργού από τα διεθνή φόρα, όπως ήταν η Σύνοδος του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουάσινγκτον την προηγούμενη εβδομάδα.
Εκεί τέθηκαν οι βάσεις για τη συζήτηση τόσο του μείζονος προβλήματος της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους όσο και των επιμέρους ζητημάτων. Εκεί αποφασίστηκε και η αλλαγή στάσης του ΔΝΤ.
Αρχικά το ΔΝΤ ζητούσε να επιλυθεί το μείζον πρόβλημα καθώς αυτό θα οδηγούσε σε αυτόματη διευθέτηση και του χρηματοδοτικού κενού και των νέων μέτρων, ενώ θα συνέβαλε και στον διακηρυγμένο στόχο της επίτευξης πλεονασμάτων.
Αντ αυτού, και με την Ελλάδα δεσμευμένη στο άρμα της Άνγκελα Μέρκελ, επιλέχθηκε η λύση της διάσπασης. Δηλαδή όλα τα ζητήματα θα εξεταστούν ανεξάρτητα και κατά μόνας και τελευταίο θα τεθεί αυτό της βιωσιμότητας του χρέους.