Πολιτικές διαστάσεις παίρνει το θέμα με το «κούρεμα» των δανείων των ιδιωτών καθώς η φημολογία που εκπορεύεται από συγκεκριμένους κύκλους ενισχύεται πλέον από δημοσιεύματα στον Τύπο ακόμη και ημι-δημόσιες τοποθετήσεις πολιτικών επί του θέματος. Ένα θέμα που προσφέρεται για λαϊκισμό καθώς αποτελεί θηλιά για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Όσο η ανασφάλεια της κοινωνίας μεγαλώνει, οι φήμες έχουν στήσει πανηγύρι με επίκεντρο τα καίρια ερωτήματα που απασχολούν την κοινωνία και ζητούν απαντήσεις. Υπήρξαν και άλλες φήμες στο παρελθόν. Οι σχετικές συζητήσεις όμως εξαντλήθηκαν σε περιορισμένο κύκλο ανθρώπων, καθώς φάνηκε ότι είναι ανυπόστατες.
Στην προκειμένη περίπτωση όμως, το θέμα –κυρίως λόγω της φύσης του– πήρε ξαφνικά μεγάλες διαστάσεις και ήδη κάποιοι το παρουσιάζουν ως βέβαιο, γνωρίζοντας την αποθέωση από τους δανειολήπτες. Η προεκλογική περίοδος βάζει πάντα σε πειρασμό τους υποψηφίους που επιζητούν με κάθε τρόπο ψήφους. Ακόμη και σ’ αυτή την κρίσιμη για τη χώρα φάση, υπόσχονται πράγματα που δεν είναι καθόλου σίγουροι ότι μπορούν να κάνουν.
Τα προβλήματα άλλωστε που θα πρέπει να ξεπεράσει κανείς για να κατορθώσει κάτι τόσο σημαντικό για μεγάλο μέρος της κοινωνίας είναι πολλά. Στην Ελλάδα, η ανακεφαλαιοποίηση που θα είχαν ανάγκη οι τράπεζες μετά από ένα ενδεχόμενο κούρεμα δανείων των ιδιωτών κατά 30% ξεπερνά τα 30 δισ. ευρώ. Νέα κεφάλαια.
Ήδη οι τράπεζες χρειάζονται περίπου 50 δισ. για να καλύψουν τις ανάγκες που θα προκύψουν από το κούρεμα των ομολόγων και την έκθεση της Blackrock. Τα χρήματα αυτά καλώς εχόντων των πραγμάτων θα καλυφθούν από το νέο δάνειο. Αμέσως μετά θα πρέπει να βρεθούν σχεδόν άλλα τόσα για να μπορέσει το τραπεζικό σύστημα να προχωρήσει σε μια τέτοια λύση.
Ποιος θα τα δώσει; Ίσως οι μέτοχοι, που ωστόσο δυσκολεύονται να βρουν όσα κεφάλαια τους ζητούνται για να συμμετάσχουν στην τρέχουσα διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης. Ενδεχομένως το κοινωνικό σύνολο, που ωστόσο έχει επιβαρυνθεί ήδη και με μια τέτοια διαδικασία η όποια ελάφρυνση για τους δανειολήπτες, θα αποτελούσε βάρος για όλους. Μπορεί και η τρόικα, που ωστόσο διστάζει ήδη να δώσει χρήματα για να μην υπάρξει πιστωτικό γεγονός. Θα είναι πολύ δυσκολότερο να πεισθεί για μια τέτοια παροχή.
Ακόμη όμως και αν εξασφαλίζαμε χρηματοδότηση για ένα τέτοιο εγχείρημα, θα απαιτούταν μια τεράστια διαδικασία αξιολόγησης των υφιστάμενων δανείων, προκειμένου να αποφευχθούν κραυγαλέες περιπτώσεις. Ειδάλλως, αν κουρέψουμε επί δικαίων και αδίκων, θα χαρίσουμε ουσιαστικά τα 30 δισ. ευρώ σε όσους συμπολίτες μας είχαν λάβει στο παρελθόν ένα δάνειο. Και σε όσους είχαν ανάγκη αλλά και σε όλους τους άλλους που έχουν δάνεια.
Για ένα τέτοιο εγχείρημα προφανώς θα έπρεπε να ζητηθεί και η άποψη της τρόικα και η φήμη συνοδεύεται από την –επίσης φήμη– ότι έχει ήδη ζητηθεί η γνωμοδότηση της ΕΚΤ. Ωστόσο επισήμως τουλάχιστον καμία τέτοια συζήτηση δεν έχει γίνει στην ΤτΕ, που είναι και ο καθ’ ύλην αρμόδιος. Οι συζητήσεις περιορίζονται επί του παρόντος σε πηγαδάκια, παράθυρα και αντιμνημονιακές συγκεντρώσεις.
Ούτως ή άλλως μια τέτοια ενέργεια θα κλόνιζε συθέμελα το τραπεζικό σύστημα. Όχι μόνο στην Ελλάδα. Διεθνώς. «Αφού το έκαναν στην Ελλάδα, θα γίνεται» θα σκεπτόντουσαν οι απανταχού δανειολήπτες και θα αρνούνταν την πληρωμή των δανείων τους μέχρι να κουρευτούν στο επιθυμητό μήκος.
Διευκολύνσεις προς τους δανειολήπτες –και μάλιστα κατά περίπτωση– μπορούν να συμβούν και έχουν ήδη συμβεί. Η διαγραφή χρεών ωστόσο είναι μια άλλη υπόθεση. Πολύ πιο περίπλοκη.
Όσοι συνεχίζουν να παραμυθιάζουν τον κόσμο με «μαγικές» λύσεις, το κάνουν ανέξοδα. Γνωρίζουν εκ των προτέρων ότι δεν θα βρεθούν στη δύσκολη θέση ώστε να κληθούν να υλοποιήσουν τις υποσχέσεις τους. Προσπαθούν όμως να κερδίσουν όσα περισσότερα μπορούν, παίζοντας με τον καημό των ψηφοφόρων. Δεν είναι εύκολο πάντως. Στις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές, το κόμμα «Χαρίζω Οικόπεδα, Χαρίζω Χρέη» παρά τη γενναιόδωρη προσφορά του έλαβε μόλις το 0,02%…