Μαχαίρι στο δίκτυο και στο προσωπικό έβαλαν κατά τη διάρκεια της φετινής χρονιάς οι τράπεζες που δραστηριοποιούνται στην εγχώρια αγορά, επιδιώκοντας να συρρικνώσουν τα κόστη λειτουργίας, εν όψει της ριζικής αναδιάταξης του χάρτη που θα επιφέρουν το «κούρεμα» του χρέους και η μελέτη της BlackRock.
Από τις αρχές του έτους ελληνικές και ξένες τράπεζες έβαλαν λουκέτο σε περίπου 200 καταστήματα στην Ελλάδα, ενώ μείωσαν το προσωπικό τους -σε επίπεδο μητρικής- από τις 30/9/2010 κατά τουλάχιστον 4.200 άτομα, που αντιστοιχούν περίπου στο 8,75% του συνολικού αριθμού των εργαζομένων τους.
Πρωτοπόρες στο κλείσιμο των καταστημάτων που διατηρούν στην ελληνική τραπεζική αγορά είναι οι ξένες τράπεζες, σε αντίθεση με τις ελληνικές που προχωρούν, τουλάχιστον προς το παρόν, σε «χειρουργικές επεμβάσεις», προκειμένου να μην προκαλέσουν σοκ στο σύστημα.
Τα περισσότερα καταστήματα, 36 τον αριθμό, έκλεισε εντός του 2011 η θυγατρική της Societe Generale στην Ελλάδα Geniki Bank. Η τράπεζα δεν έχει καταφέρει, από την ημέρα που πέρασε στην ιδιοκτησία των Γάλλων, να περάσει στην κερδοφορία, παρά τις συνεχείς ενέσεις κεφαλαιακής επάρκειας που δέχεται από την πλευρά της μητρικής.
Ψηλά στη λίστα φιγουράρει και η τραπεζική μονάδα της Citibank στην Ελλάδα. Η αμερικανική τράπεζα αποφάσισε, πριν από μερικούς μήνες, να προχωρήσει εν μια νυκτί στο κλείσιμο 31 καταστημάτων, κυρίως στην Αττική.
Πιο συντηρητική εμφανίζεται έως τώρα η Emporiki Bank, η οποία έκλεισε εντός του 2011, 4 – 5 καταστήματα, ενώ 3 έκλεισε η Millennium.
Ο όμιλος της Εθνικής Τράπεζας κατά την οικονομική χρήση του 2011 προχώρησε στο κλείσιμο περίπου 30 καταστημάτων ανά την επικράτεια, με τη διαφορά ότι κάποια που έκλεισαν μεταφέρθηκαν σε άλλα σημεία.
Στη Eurobank έχουν κλείσει περίπου 20 καταστήματα, ενώ αναμένουν την ολοκλήρωση της συγχώνευσης με την Alpha Bank, έτσι ώστε να προσδιορίσουν τον αριθμό που ενδεχομένως θα κλείσει με τη δημιουργία της νέας τράπεζας AlphaEurobank.
Για το τρέχον έτος, από την πλευρά του, ο όμιλος της Alpha Bank έκλεισε 16 καταστήματα, εκ των οποίων τα 7 στην Αττική και τα υπόλοιπα σε ολόκληρη την επικράτεια.
Στην Τράπεζα Πειραιώς σχεδιάζουν έως το τέλος του 2012 να κατεβάσουν ρολά σε 45 καταστήματα, εκ των οποίων τα 15 εντός του 2011. Η ATEbank έκλεισε 16 καταστήματα, εκ των οποίων τα 6 παραμένουν σημεία πώλησης, χωρίς όμως να παράγουν χορηγήσεις. Μάλιστα, η τράπεζα έχει αποφασίσει 106 καταστήματα από το σύνολο των 468 να πραγματοποιούν όλες τις τραπεζικές εργασίες, πλην των χορηγήσεων.
Το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο έχει κλείσει 2 καταστήματα, η Proton Bank επίσης 2, ενώ στο κλείσιμο 6 καταστημάτων έχει προχωρήσει η T Bank. Αντίθετα, η Τράπεζα Κύπρου έχει προχωρήσει στο άνοιγμα δύο νέων.
Θα ενταθούν τα λουκέτα το 2012
Ο αριθμός των λουκέτων παραμένει χαμηλός, αν συνυπολογιστεί ότι οι προαναφερόμενες τράπεζες διατηρούσαν στις αρχές του έτους δίκτυο που αριθμούσε 3.176 καταστήματα, δίνει όμως πρόγευση για την επόμενη μέρα.
Η βαθιά ύφεση, σε συνδυασμό με την πολύχρονη προσπάθεια που θα απαιτηθεί για δημοσιονομική εξυγίανση και ανάταξη της οικονομίας, οδηγεί σε αναγκαστική αναδιομόρφωση του τραπεζικού χάρτη.
Το κούρεμα του χρέους κατά 50% και οι πρόσθετες προβλέψεις που θα κληθούν να σχηματίσουν οι τράπεζες για τα χαρτοφυλάκια χορηγήσεων οδηγούν σε ολική σχεδόν ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, με αποτιμήσεις μάλιστα απαγορευτικές, καθώς χθες σημειώθηκαν νέα ιστορικά χαμηλά σε σειρά δεικτοβαρών τίτλων.
Είτε αποφύγουν την προσφυγή στο Τ.Χ.Σ. και την κρατικοποίηση είτε όχι, οι τράπεζες εκτιμάται ότι θα οδηγηθούν σε συγχωνεύσεις εντός του 2012, που με τη σειρά τους θα οδηγήσουν σε εκτενέστερη αναδιάρθρωση των δικτύων με λουκέτα σε καταστήματα και περαιτέρω μειώσεις του προσωπικού.
Και μείωση προσωπικού στην Ελλάδα και στο εξωτερικό
Κατά τη διάρκεια του 12μήνου Σεπτεμβρίου 2010 – Σεπτεμβρίου 2011 οκτώ τράπεζες που υπάγονται στην Τ.τ.Ε. μείωσαν το προσωπικό τους σε επίπεδο ομίλου κατά περίπου 6.500 άτομα, ενώ στη μητρική ο αριθμός των εργαζομένων μειώθηκε κατά 4.200 άτομα.
Στους παραπάνω αριθμούς πρέπει να συμπεριληφθούν και τα τουλάχιστον 190 άτομα που είχαν φύγει από τον όμιλο της Εμπορικής το διάστημα Ιουνίου 2010 – Ιουνίου 2011.
Η μείωση του προσωπικού είναι εμφανώς μεγαλύτερη στα Βαλκάνια λόγω και των πωλήσεων θυγατρικών, ενώ στην Ελλάδα υπήρξαν προγράμματα εθελουσίας εξόδου και προγράμματα προσωρινής άδειας, ώστε να μην οξυνθεί η υψηλή ανεργία.
Παράλληλα, αρκετές τράπεζες προχωρούν σε μειώσεις των δαπανών μισθοδοσίας, με τελευταία παραδείγματα την Εθνική και την Τράπεζα Πειραιώς.