Όπως και οι περισσότεροι Έλληνες, υποθέτω, εδώ και δυο χρόνια προσπαθώ να καταλάβω πώς και γιατί υποταχθήκαμε στο ΔΝΤ. Ποιοί εισηγήθηκαν την ιδέα στον κ. Παπανδρέου και πως την αιτιολόγησαν. Γιατί, για ένα πράγμα είμαι σχεδόν βέβαιος: δεν το σκέφθηκε μόνος του ο κ. Παπανδρέου. Δεν γνώριζε άλλωστε και οικονομικά…
Μου προκαλούσαν, επίσης, απορίες εκείνα τα ραντεβού του τέως πρωθυπουργού με τον Στιγκλιτς, τον Ρουμπινί, τον Σόρος, τον Πόλσον. Όχι για κανέναν άλλο λόγο, αλλά κυρίως γιατί οι άνθρωποι αυτοί, είτε έχουν δικές τους εταιρείες και κερδοσκοπούν (τη δουλειά τους κάνουν δηλαδή), είτε παρέχουν συμβουλές σε άλλες εταιρείες. Θέλω να πώ ότι οι συμβουλές τους δεν μπορεί να έρχονται σε αντίθεση με τα συμφέροντα τους. Θεωρούσα ότι δεν συνάδει με το αξίωμα ενός πρωθυπουργού να συναντάται, και μάλιστα στο Γραφείο του, με τέτοιους ιδιώτες.
Τις απορίες μου τις ενίσχυσαν τα όσα είπε ο κ. Χρυσοχοϊδης στον Αλέξη Παπαχελά, όπου λίγο πολύ παραδέχθηκε ότι μπορούσαμε να είχαμε αποφύγει το μνημόνιο. Και δεν είναι μόνον ο κ. Χρυσοχοϊδης. Ένας ένας και οι υπόλοιποι διεκδικητές της καρέκλας του κ. Παπανδρέου στο ΠΑΣΟΚ σπεύδουν τώρα εκ των υστέρων και αφού έχει συντελεσθεί η καταστροφή της χώρας να διαχωρίσουν τη θέση τους από τις τραγικές επιλογές του αρχηγού τους.
Χθές διάβασα στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ένα, άκρως ενδιαφέρον, άρθρο της κ. Ζέζας Ζήκου. Το παραθέτω αυτούσιο, γιατί εξηγεί πολλά πράγματα.
Κώστας Ροδινός
Το ταγκό… της Ελλάδας με την Αργεντινή
Της Ζέζας Ζήκου
Το «σενάριο Αργεντινής» ήταν πάντα προσφιλές στον Τζόζεφ Στίγκλιτς. Ηδη από το 2010 ο Αμερικανός νομπελίστας οικονομολόγος έλεγε τα εξής «σπουδαία»: «Η Αργεντινή αποτελεί ένα καλό παράδειγμα. Αφού υποτίμησε το νόμισμά της και αναδιάρθρωσε το χρέος της, πλήρωσε ένα υψηλό τίμημα. Γνώρισε όμως στη συνέχεια έξι χρόνια ανάπτυξης, που της επέτρεψαν να μειώσει το ποσοστό της φτώχειας από 40% σε 13%. Η ανεργία της είναι σήμερα μικρότερη από εκείνη που γνωρίζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Μπορεί να μη λύθηκαν όλα τα προβλήματά της, αλλά η κατάσταση είναι σήμερα αντικειμενικά καλύτερη από ό, τι πριν. Βγαίνοντας από το ευρώ και αναδιαρθρώνοντας το χρέος τους, η Ελλάδα και η Ισπανία θα ανακτούσαν την ανταγωνιστικότητά τους. Δεν θα είχαν βέβαια πλέον πρόσβαση στις κεφαλαιαγορές, αλλά αυτό συμβαίνει ήδη με την Ελλάδα. Αυτό που τους συμβαίνει σήμερα είναι η χειρότερη δυνατή τιμωρία…».
Ανάλογες απόψεις έχει διατυπώσει και ο άλλος Αμερικανός νομπελίστας, ο Πολ Κρούγκμαν. Οι δύο οικονομολόγοι δεν μπορεί ασφαλώς να κατηγορηθούν για άγνοια. Ούτε για δόλο, ότι θα ήθελαν ας πούμε την κατάρρευση του ευρώ γιατί το είδαν από την αρχή με κακό μάτι.
Το πιο σουρεαλιστικό από όλα είναι ότι τους διαψεύδει ο «μοιραίος» υπουργός Οικονομικών της Αργεντινής Ντομίνγκο Καβάγιο, που τη δεκαετία του ’90 επεξεργάστηκε και εφήρμοσε τη λεγόμενη «στρατηγική της Αργεντινής» κατ’ απαίτησιν του ΔΝΤ. Και μας προειδοποιεί ότι μια τέτοια στρατηγική θα ισοδυναμούσε με αυτοκτονία!
Οι Αμερικανοί οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι η εμπειρία από τις χώρες που ακολούθησαν τον δρόμο της Αργεντινής έδειξε πως η διαγραφή ενός σημαντικού μέρους του χρέους μιας χώρας δεν κάνει την οικονομία της λιγότερο αλλά περισσότερο αξιόπιστη! Οσο για τον δικαστικό δρόμο που θα μπορούσαν να ακολουθήσουν οι δανειστές, υπάρχει μια βασική παραδοχή του διεθνούς δικαίου πως καμία κυρίαρχη χώρα δεν μπορεί να υποχρεωθεί να συνομολογήσει την οικονομική αυτοκτονία της, εξαναγκαζόμενη σε μέτρα λιτότητας που θα εξανδραποδίσουν τον λαό της. Τα κράτη είναι κυρίαρχα. Και όταν δεν το αντιλαμβάνονται αυτό οι κυβερνήσεις τους, το αντιλαμβάνονται οι λαοί τους.
Ο Τζόζεφ Στίγκλιτς είναι ένας από τους πλέον διάσημους, αλλά κυρίως από τους πλέον αμφιλεγόμενους Αμερικανούς οικονομολόγους. Λοιπόν, αυτός ο νομπελίστας (!) έπεισε τον Παπανδρέου να σύρει τη χώρα στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, με το επιχείρημα πως «θα μπορούσε το Ταμείο να μας παράσχει προστασία έναντι των κερδοσκοπικών πιέσεων στα ελληνικά ομόλογα».
Αντίθετα, όμως, τα ελληνικά ομόλογα μπήκαν στο στόμα του διαβόλου… ανοίγοντας την όρεξη για βίαιες επιθέσεις κατά των ομολόγων και των λοιπών ευάλωτων οικονομιών της Ευρωζώνης.
Ο Στίγκλιτς έχει υπηρετήσει τους σύγχρονους δεσμοφύλακες του χρέους, την Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Οταν έλαβε το βραβείο Νομπέλ για την Οικονομία, πριν από δέκα χρόνια, είχε αποκαλύψει στον δημοσιογράφο Γκρεγκ Πάλαστ της βρετανικής εφημερίδας Observer το πώς γεμίζουν σήμερα οι σύγχρονες φυλακές του χρέους με ολόκληρους λαούς. «Αναλύουμε ξεχωριστά την οικονομία κάθε χρεωμένης χώρας», έλεγε τότε ο Στίγκλιτς. «Και παραδίδουμε σε κάθε υπουργό ένα πανομοιότυπο πρόγραμμα που αποτελείται από τέσσερα στάδια».
Πρώτο στάδιο: οι ιδιωτικοποιήσεις. Ή, ακριβέστερα, το «λάδωμα». Γιατί οι ηγέτες αυτών των χωρών ξεπουλούσαν πρόθυμα τις δημόσιες υπηρεσίες των χωρών τους!
Δεύτερο στάδιο: Η απελευθέρωση στην κυκλοφορία του κεφαλαίου. Θεωρητικά, η απελευθέρωση επιτρέπει την εισροή και την εκροή κεφαλαίων. Στην πράξη, όμως, τα κεφάλαια έφευγαν μόνο έξω. Εμπαιναν για κερδοσκοπία στην αγορά ακινήτων και έφευγαν στον πρώτο κίνδυνο. Υστερα οι χώρες τα «καλόπιαναν» για να επιστρέψουν με αστρονομικά επιτόκια, που συνέτριβαν τις οικονομίες τους και τα δημόσια ταμεία τους.
Τρίτο στάδιο: Η προσαρμογή στις αγοραίες τιμές. Ενας ευφημισμός για αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων, του νερού και του φυσικού αερίου. «Οι ταραχές που ακολουθούσαν ήταν μια επώδυνη φυσική συνέπεια», συνεχίζει ο Στίγκλιτς.
Τέταρτο στάδιο: Το «άνοιγμα» της οικονομίας. Ο Στίγκλιτς το παραλληλίζει με τους πολέμους του οπίου. Οι ισχυρές χώρες υποχρέωναν τις ασθενέστερες να ανοίξουν τα σύνορά τους στα προϊόντα τους, ενώ ταυτόχρονα προστάτευαν τις δικές τους αγορές από τα δικά τους.