του Γ.Καισάριου
Ας υποθέσουμε ότι έχετε πάρει ένα δάνειο 300.000 ευρώ για την αγορά ενός ακινήτου, που επίσης κοστίζει 300.000 ευρώ. Επίσης να υποθέσουμε ότι για κάποιο λόγο η άξια αυτού του ακίνητου πέφτει στο ήμισυ της αγοραίας αξίας του, στα 150.000 ευρώ. Επίσης να υποθέσουμε ότι η άξια αυτού του ακίνητου δεν θα ξαναδεί ποτέ τις 300.000.
Το ερώτημα είναι το εξής, ποιος θα πάρει τη χασούρα;
Η νοοτροπία που έχουμε στη χώρα μας είναι ότι αυτός που πήρε το δάνειο θα πρέπει να κόψει το λαιμό του και να τα πληρώσει. Το αν έχει ή δεν έχει, ή για ποιο λόγο έπεσε το ακίνητο δεν απασχολεί και πολύ τον νομοθέτη σε αυτή τη χώρα. Διότι όπως έχουμε πει, οι νομοθέτες (η εκάστοτε κυβέρνηση δηλαδή) νομίζουν ότι μπορούν να αντικαταστήσουν την αγορά και τους νόμους που διέπουν την αγορά (ενώ στην πραγματικότητα δεν μπορούν).
Ο εν λόγω δανειολήπτης (ακόμα και αν υποθέσουμε ότι έχει τα λεφτά να πληρώσει) δεν έχει κανένα κίνητρο να πληρώσει αυτό το δάνειο. Αφενός διότι δεν αξίζει το ακίνητο για να συνεχίσει να πληρώνει και αφετέρου, ίσως μετάνιωσε για την αγορά και δεν το θέλει ακόμα και αν δεν είχε πέσει η τιμή του.
Το ερώτημα, επαναλαμβάνω, είναι, ποιος θα πάρει τη χασούρα;
Από την άλλη, η τράπεζα έδωσε αυτό το δάνειο, γνωρίζοντας πολύ καλά ότι ίσως είναι τσιμπημένη η τιμή του εν λόγω ακινήτου. Επίσης έδωσε το δάνειο αυτό χωρίς προκαταβολή από την πλευρά του δανειολήπτη, δηλαδή στο 100% ή και παραπάνω της εμπορικής του αξίας.
Τι αξίωση μπορεί να έχει μια τράπεζα, ή ο οποιοσδήποτε δανειστής, να θέλει πίσω τα λεφτά του όταν δεν έκανε καλά τη δουλειά σαν τραπεζίτης; Η απάντηση για μένα είναι καμία.
Πολλοί θα μου πείτε, μα καλά, αν δεν πληρώσει αυτός που πήρε αυτό το δάνειο, τι θα γίνει με τις καταθέσεις μας;; Διότι ως γνωστό, το δάνειο αυτό το έχει δώσει η τράπεζα από τις καταθέσεις τρίτων που διατηρεί.
Η απάντηση αγαπητέ αναγνώστη είναι ότι, δεν αφορά την αγορά αυτό, ούτε την πραγματικότητα. Η πραγματικότητα είναι ότι η τράπεζα έχει δώσει ένα δάνειο το οποίο δεν μπορεί να εισπραχτεί στο 100% και θα πρέπει σε κάποια φάση να γράψει και επίσημα αυτή τη ζημιά. Επενδυτικά μιλώντας, αυτό είναι το μονό που απασχολεί τους επενδυτές και τίποτα άλλο.
Το αν εσύ σαν εποπτική αρχή δεν έκανες καλά τη δουλειά σου, ή αν εσύ σαν τράπεζα νοιαζόσουν μονό για να δώσεις δάνεια για να δείξεις αύξηση κύκλου εργασιών για να πάρεις ένα καλό μπόνους στο τέλος της χρονιάς, είναι δικό σου θέμα και των μετόχων αλλά όχι της αγοράς και της πραγματικότητας.
Και 1000 δόσεις να βάλεις στον εν λόγω δανειολήπτη αυτού του στεγαστικού δάνειου, η πραγματικότητα είναι ότι δεν θα εισπράξεις αυτά τα λεφτά, όσες κολοτούμπες και να κάνεις και όσες φορές και να κρατήσεις την αναπνοή σου.
Και επαναλαμβάνω, ποιος θα πάρει τη ζημιά;
Το πρόβλημα με την πραγματικότητα των αριθμών, είναι ότι θα πρέπει να έχεις επίγνωση της πραγματικότητας για να μπορείς να την αναγνωρίσεις. Αν δεν έχεις επίγνωση της πραγματικότητας της αγοράς και των αριθμών (και ότι η πολιτική δεν είναι υπεράνω της πραγματικότητας των αριθμών), τότε ούτε θα πάρεις την σωστή απόφαση και ούτε θα μπορείς να προγραμματίσεις μακροπρόθεσμα.
Και δυστυχώς, εξακολουθώ και βλέπω την ελληνική πολιτική ηγεσία να μην αντιλαμβάνεται ότι χρέη που δεν μπορούν να πληρωθούν δεν θα πληρωθούν. Και ότι όσες διευκολύνσεις και να κάνεις στους φορολογούμενους, στους δανειολήπτες η σε πτωχευμένες εταιρείες, τα λεφτά αυτά δεν θα τα πάρεις.
Διότι οι ζημιές είναι ζημιές και σε κάποια φάση θα πρέπει να αναγνωριστούν σαν ζημιές. Και μέχρι να αναγνωριστούν και να καταγραφούν οι ζημιές αυτές, μην περιμένει κανείς ανάκαμψη αυτής της οικονομίας, διότι με το 50% του ενεργού πληθυσμού να είναι στην παρανομία (είτε 100% είτε μερικώς), η οικονομία αυτή δεν θα μπορεί να πάρει μπρος.
capital.gr