Εντολή στα καταστήματα να δέχονται και να προωθούν προς έγκριση στα αρμόδια τμήματα περισσότερα αιτήματα χορήγησης δανείων έχουν δώσει, σύμφωνα με πληροφορίες του «Κ», οι διοικήσεις των τεσσάρων «συστημικών» τραπεζών. Πρόκειται για την πρώτη ουσιαστική προσπάθεια να αυξηθούν οι εκταμιεύσεις δανείων, έπειτα από περίπου μία τριετία «ανομβρίας».
Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι το μεγαλύτερο βάρος θα πέσει στα στεγαστικά, εξαιτίας του γεγονότος ότι θεωρούνται τα πιο ασφαλή, αλλά και στα υγιή επιχειρηματικά, που αφενός «κρύβουν» περισσότερα έσοδα και αφετέρου υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη χορηγήσεων.
Με τα αποτελέσματα των stress tests να βρίσκονται προ των πυλών, οι τράπεζες θέλουν να προετοιμάσουν το έδαφος για την επόμενη ημέρα, με στόχο η πιστωτική επέκταση να ξεκινήσει στο πρώτο τρίμηνο του 2015. Σε αυτό το πλαίσιο, γνωρίζουν ότι μόνο αν ξεφύγουν από την υπερβολική επιφυλακτικότητα που υπαγόρευε η κρίση θα μπορέσουν να επανέλθουν σταδιακά σε φυσιολογικά επίπεδα δραστηριότητας. Γιατί σήμερα μόνο φυσιολογικά δεν τα λες…
Τραπεζικά στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το «Κ» δείχνουν ότι από την αρχή του 2014, και κυρίως τους τελευταίους μήνες, παρατηρείται μεγάλη αύξηση των εκταμιεύσεων δανείων, η οποία, ωστόσο, μεταφράζεται σε απόλυτα ποσά που μόνο απογοητευτικά θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν. Ενδεικτικά, οι χορηγήσεις στεγαστικών σχεδόν τετραπλασιάστηκαν τον Ιούλιο, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα, ενώ οι εκταμιεύσεις δανείων για την αγορά αυτοκινήτου διπλασιάστηκαν.
Η σύγκριση, ωστόσο, στις χορηγήσεις δανείων με τα προ κρίσης επίπεδα σοκάρει: Ενδεικτικά, το 2008 οι εκταμιεύσεις στεγαστικών δανείων από το σύνολο του τραπεζικού κλάδου διαμορφώθηκαν κοντά στα 12 δισ. ευρώ! Ακολούθησε μια συνεχώς φθίνουσα πορεία, για να φτάσουμε στα 300-400 εκατ. ευρώ το 2013. Αρμόδια τραπεζικά στελέχη εκτιμούν ότι οι εκταμιεύσεις στεγαστικών θα ανέλθουν στο 1 δισ. ευρώ το 2015.
«Είναι δεδομένο ότι δύσκολα θα ξαναδούμε τον ρυθμό εκταμιεύσεων της περασμένης δεκαετίας. Σήμερα τα υπόλοιπα των δανείων μειώνονται γιατί οι εκταμιεύσεις κινούνται σε πολύ χαμηλά επίπεδα -αν και αυξάνονται- και την ίδια ώρα αποπληρώνονται πολύ μεγάλα δάνεια από εταιρείες που επιστρέφουν στις αγορές κεφαλαίου», δηλώνει ένα από τα κορυφαία στελέχη στη λιανική τραπεζική. Ο ίδιος εκτιμά ότι οι εκδόσεις ομολόγων θα περιοριστούν και οι εκταμιεύσεις δανείων θα αυξηθούν, με αποτέλεσμα να δούμε τα πρώτα σημάδια «αναζωπύρωσης» μέσα στο επόμενο εξάμηνο.
Πρώτη γραμμή
Για να ξεκινήσει, όμως, η πιστωτική επέκταση, θα πρέπει να… ανεβάσει ταχύτητα η πρώτη γραμμή «παραγωγής», δηλαδή τα τραπεζικά υποκαταστήματα. Στα χρόνια της κρίσης, οι ερμητικά κλειστές στρόφιγγες ανάγκαζαν τους υπαλλήλους που δέχονταν αιτήματα δανείων να τα απορρίπτουν πριν αυτά φτάσουν στα αρμόδια τμήματα έγκρισης. Αυτό συνέβαινε γιατί τα κριτήρια «προεπιλογής» είχαν γίνει πολύ αυστηρά, λόγω της έλλειψης ρευστότητας.
Για παράδειγμα, οι τράπεζες χορηγούσαν, προ κρίσης, στεγαστικά δάνεια των οποίων ο δείκτης LTV (που μετρά τη σχέση του ποσού του δανείου προς την αξία της εξασφάλισης) έφτανε ακόμα και το 100%, όταν διεθνώς η κοινή πρακτική είναι να μην ξεπερνά το 75%. Αυτό ήταν το ένα άκρο. Μέσα στην κρίση οι τράπεζες «μαζεύτηκαν», φτάνοντας στο άλλο άκρο, δηλαδή δεν εξέταζαν καθόλου δάνεια που έστω πλησίαζαν το 75%, άσχετα με το πιστωτικό προφίλ του ενδιαφερομένου. Εκτιμούν ότι μόνο αν «χαλαρώσουν» τα υφιστάμενα όρια της προεπιλογής θα μπορέσουν τα τμήματα εγκρίσεων να εντοπίσουν τους δανειολήπτες εκείνους που θα αποτελέσουν το πρώτο «σκαλοπάτι» για την πιστωτική επέκταση.
* Αναδημοσίευση από την εφημερίδα “Κεφάλαιο” της 20ης Σεπτεμβρίου