Τη μεταστροφή του καταναλωτικού προτύπου στην Ελλάδα ήδη από το 2009 καταγράφει η Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών 2009 της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
Σύμφωνα με την εν λόγω έρευνα η μέση μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών για το 2009 ανήλθε στα 2.065,18 ευρώ, μειωμένη κατά 2,5% σε σύγκριση με το 2008. Το σχετικά μεγαλύτερο μερίδιο των δαπανών του μέσου προϋπολογισμού των νοικοκυριών αφορούσε το 2009 στα είδη διατροφής (17,3%), και ακολουθούν οι μεταφορές (13,3%) και η στέγαση (11,2%), ενώ οι υπηρεσίες της εκπαίδευσης αποτελούν το μικρότερο μερίδιο των δαπανών (3,2%)
Για τη χρονική περίοδο 2008 – 2009 παρατηρείται μεταβολή του καταναλωτικού προτύπου και, ειδικότερα, σημαντική μετατόπιση των δαπανών που αφορούν διαρκή καταναλωτικά αγαθά, στέγαση, ένδυση – υπόδηση, υγεία, μεταφορές, ξενοδοχεία, καφενεία και εστιατόρια, αναψυχή – πολιτισμό, προς τις δαπάνες που αφορούν στη διατροφή, τα οινοπνευματώδη ποτά και την εκπαίδευση.
Σε σχέση με την προηγούμενη έρευνα (2008) παρατηρείται μείωση στην ποσοστιαία κατανομή της δαπάνης για γαλακτοκομικά προϊόντα και αυγά (-0,4%), αλεύρι, ψωμί, δημητριακά (-0,3%) και ζάχαρη, μαρμελάδα, μέλι, γλυκά και ζαχαρωτά (-0,2%), ενώ αύξηση για κρέας (0,7%), ψάρια (0,2%) και λαχανικά (0,2%).
Συγκρίνοντας την ΕΟΠ έτους 2009 με προηγούμενες έρευνες, παρατηρούμε αύξηση της μέσης μηνιαίας δαπάνης των νοικοκυριών από 1.554,14 ευρώ (1994 σε σταθερές τιμές 2009) σε 2.065,18 ευρώ (2009), η οποία αντιστοιχεί σε ονομαστική αύξηση κατά 142,5% και σε σταθερές τιμές (2009) 32,9%.
Την περίοδο από το 1994 έως το 2009, το σχετικά μεγαλύτερο μέρος των δαπανών αφορά σε είδη διατροφής και ακολουθούν οι δαπάνες για μεταφορές και στέγαση. Συνεχής είναι η αύξηση των δαπανών για ξενοδοχεία, καφενεία και εστιατόρια (7,5% το 1994 και 11,0% το 2009), ενώ την περίοδο από το 1994 έως το 2009, συνεχής είναι μείωση των δαπανών για είδη ένδυσης και υπόδησης (10,6% το 1994 και 7,9% το 2009) και για διαρκή αγαθά (8,3% το 1994 και 6,7% το 2009).
Θ. Κουκάκης