Φούσκα που ξεφούσκωσε γρήγορα, οι δύο νόμοι Χατζηδάκη για τη ρύθμιση χρεών σης τράπεζες και την προστασία των κατοικιών από τους πλειστηριασμούς.
Στοιχεία που φέρνει στο φως η «κυριακάτικη δημοκρατία» επιβεβαιώνουν ότι οι πολυδιαφημισμένες από την κυβέρνηση ρυθμίσεις (η πρώτη για τη διευκόλυνση των ενήμερων δανειοληπτών και η δεύτερη για την προστασία, υπό όρους, της πρώτης κατοικίας από τον κίνδυνο να βγει «στο σφυρί») έμειναν «στα χαρτιά». Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν πλήρως το danioliptes.gr και το radio1d.gr που επανειλημμένα έχει τονίσει ότι ο μοναδικός νόμος που έως τώρα έχει προσφέρει πραγματική προστασία στους δανειολήπτες είναι ο νόμος Κατσέλη και ότι τόσο ο νόμος 4161/2013, που προέβλεπε μια διαδικασία διευκόλυνσης των ενήμερων δανειοληπτών όσο και ο νόμος 4224/2013, στο σκέλοςπου προέβλεπε το προσωρινό καθεστώς προστασίας που ισχύει για το 2014 δεν είχαν καμία πρακτική εφαρμογή.
Παρά τις βαρύγδουπες κυβερνητικές εκτιμήσεις (μέχρι και τους… 150.000 θα έφθαναν οι ωφελούμενοι, όπως εκτιμούσαν αρμόδιοι τότε υπουργοί), επίσημο έγγραφο της Τραπέζης της Ελλάδος δείχνει ότι ωφελήθηκαν 638.
Ειδικά για το νόμο 4224/2013 που προέβλεπε το προσωρινό καθεστώς προστασίας που ισχύει για το 2014 (από 1ης Ιανουαρίου 2015, με βάση τον ίδιο νόμο, αίρεται η προστασία και ενεργοποιείται η διαδικασία του Συμβουλίου Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους). Στοιχεία για αυτόν τον νόμο ποτέ δεν έχουν δημοσιοποιηθεί. Ωστόσο, την άνοιξη, όταν είχε εκπνεύσει η προθεσμία ενεργοποίησης των διατάξεων του νόμου για τους δανειολήπτες, κορυφαίοι παράγοντες της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών που είχαν παραλάβει διαταγές πληρωμής με επιταγή προς εκτέλεση είχαν υπολογίσει σε μόλις 16.000 τον αριθμό των υπεύθυνων δηλώσεων (αιτήσεων) που είχαν κατατεθεί στις τράπεζες, με τις οποίες οι δανειολήπτες ζητούσαν την προστασία του σπιτιού τους. Είναι παντελώς άγνωστο πόσες από αυτές τις αιτήσεις οδήγησαν σε πράξεις προστασίας…
Η εφημερίδα παρουσιάζει ως τεκμήριο αποτυχίας του νόμου 4161/2013 αποτελεί έγγραφο της Τραπέζης τα Ελλάδος που γνωστοποιεί ότι από τον Ιούνιο του 2013 έως και τον Ιούνιο του 2014 (όταν είχε λήξει η προθεσμία ενεργοποίησης του νόμου σήμερα ισχύει μόνο για όσους έλαβαν έκτοτε διαταγές πληρωμής
α) Ο αριθμός των αιτήσεων που υποβλήθηκαν (ανά οφειλέτη) ανήλθε σε 1.724.
β) Από αυτές έγιναν αποδεκτές από τα πιστωτικά ιδρύματα για την ένταξη στον ως άνω νόμο… 638 αιτήσεις! Πιθανολογείται ότι, αν και όταν δημοσιοποιηθούν συγκεκριμένα στους «απολογισμούς» του νόμου 4224 για την προστασία που υποτίθεται ότι προσφέρθηκε κατά το 2014, θα είναι πιο απογοητευτικά από τις εκτιμήσεις τα Ελληνικά Ενωσης Τραπεζών για 16.000 αιτήσεις. Άλλωστε, ο νόμος 4224 είχε εφαρμοστεί κατά έναν τρόπο που έφτανε στα όρια τα νομιμότητα με τις παρατάσεις που δόθηκαν «ατύπως» (από… τις ίδιες τις τράπεζες).
94.373 οι αιτήσεις για τη διαδικασία «Κατσέλη»
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που έχει στη διάθεσή τα η «κυριακάτικη δημοκρατία» από το Ειρηνοδικείο Αθηνών, ο συνολικός αριθμός των αιτήσεων που έχουν υποβληθεί σε όλη τη χώρα στο πλαίσιο του νόμου αυτού (3869/2010), από την έναρξη της εφαρμογής του ως τέλος του 2013 (που είναι επικαιροποιημένα τα στοιχεία), είναι 94.373 (αιτήσεις έναρξης της διαδικασίας που κατατίθενται στον γραμματέα του δικαστηρίου).
Από αυτές, οι 18.948 αιτήσει έχουν κατατεθεί στο Ειρηνοδικείο Αθηνών, εκ των οποίων:
■ έχουν συζητηθεί 4.793 αιτήσεις,
■ έχουν εκδοθεί 2.065 αποφάσεις,
■ έχουν απορριφθεί 853 και έχουν γίνει δεκτές 1.007,
■ έχει κατατεθεί μία ανάκληση,
■ έχει εκδοθεί ένα δικαστικός συμβιβασμός.
Ενώπιον του Ειρηνοδικείου Αθηνών έχουν επικυρωθεί δύο εξωδικαστικοί συμβιβασμοί.
Επίσης, από το σύνολο των 94.373 αιτήσεων που έχουν υποβληθεί πανελλαδικά, οι 75.327 έχουν κατατεθεί στα Ειρηνοδικεία, πλην εκείνου των Αθηνών, και σε αυτά συζητήθηκαν 24.095.
Σημειώνεται ότι η διαδικασία του νόμου Κατσέλη, ο οποίος εισήγαγε την έννοια της πτώχευσης στα φυσικά πρόσωπα, ουσιαστικά ενεργοποιήθηκε στις αρχές του 2011. Όπως δείχνουν και τα αναλυτικά στοιχεία του Ειρηνοδικείου Αθηνών, ο νόμος έχει προσφέρει προστασία οε χιλιάδες φτωχά νοικοκυριά και έχει εξασφαλίσει τη στέγη οικογενειών σε όλη την Ελλάδα, όμως επίσης σε πολλές άλλες περιπτώσεις (περίπου μία στις τρεις πανελλαδικά) έχει οδηγήσει σε απορριπτικές αποφάσεις, καθώς υπάρχουν και περιπτώσεις προσφυγών από κακοπληρωτές και όχι από πρόσωπα που βρίσκονται οε πραγματική αδυναμία πληρωμής.
Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις, έως τώρα έχουν ρυθμιστεί με τον νόμο Κατσέλη χρέη άνω του μισού δισ. ευρώ, ενώ σήμερα βρίσκονται στα δικαστήρια όλης της χώρας αιτήσεις για τη ρύθμιση δανείων συνολικού ύψους περίπου 7 δισ. ευρώ.
Παρόλα αυτά που σίγουρα θα έχουν τεθεί υπόψην των συναρμόδιων υπουργείων, η κυβέρνηση διαρρέει συνεχώς σενάρια περί κατάργησης του Νόμου 3869/2010, του νόμου που είναι ο μοναδικός που δίνει διέξοδο στο αδιέξοδο της υπερχρέωσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Σύμφωνα με την «Καθημερινή», ο νόμος 3869/2010 για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, γνωστός και ως «νόμος Κατσέλη», θα έχει αναδρομικότητα ισχύος, ακόμη και μετά την κατάργησή του. Με άλλα λόγια, οι αιτήσεις που θα έχουν υποβληθεί στα Ειρηνοδικεία πριν από την κατάργησή του θα αντιμετωπισθούν με βάση τα όσα προβλέπει, προφανώς για λόγους συνταγματικής τάξης. Μέχρι την κατάργησή του, ωστόσο, δεν αποκλείεται να υπάρξουν νομοτεχνικές βελτιώσεις, προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα καταχρηστικότητας του νόμου. Ήδη, τα συναρμόδια υπουργεία Ανάπτυξης και Δικαιοσύνης εργάζονται προς αυτή την κατεύθυνση και εντοπίζουν τα αδύνατα σημεία του νόμου.
Η επικρατούσα άποψη στις πολιτικές ηγεσίες των συναρμόδιων υπουργείων είναι ότι ο «νόμος Κατσέλη», αν και συνέβαλε σημαντικά στην απορρόφηση των κοινωνικών κραδασμών που θα προκαλούσαν οι μαζικές κατασχέσεις πρώτης κατοικίας, είχε εξαρχής πολλά δομικά προβλήματα και απέβη επιζήμιος για την αγορά ακινήτων.
Αντιθέτως η ύπαρξη πτωχευτικού δικαίου και για τα φυσικά πρόσωπα θεωρείται παρέμβαση μόνιμου χαρακτήρα η οποία αφενός θα οδηγήσει σε αποτελεσματικότερη διαχείριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τις τράπεζες και τους ιδιώτες και αφετέρου θα δίνει τη δυνατότητα «δεύτερης ευκαιρίας».