Ρεπορτάζ : Ηλίας Κανέλλης
(από την Ημερησία)
Το διπλό πρόσωπο του Ιανού, εμφανίζει η αγορά κατοικίας τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, μετά την οικονομική κρίση δημιουργείται χάσμα μεταξύ ακριβών και φθηνών ακινήτων. Από τη μια παρατηρείται ότι, ακόμη και σήμερα, ακόμη και μετά από μία μεγάλη πτώση τιμών, υπάρχουν ακίνητα που πωλούνται σε εντυπωσιακά υψηλά επίπεδα.
Γίνονται πράξεις σε τιμές πάνω από 14-15 χιλιάδες ευρώ το τετραγωνικό μέτρο στη Θεσσαλονίκη και πάνω από 25.000 ευρώ στην Αθήνα. Οσο για την επαρχία και για τις ακριβές τουριστικές περιοχές, υπάρχουν εξοχικά που δίνονται σε τιμές πώλησης πάνω από 3 και 4 εκατ. ευρώ.
Ακραίες καταστάσεις
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε πρόσφατα το Ελληνικό Ινστιτούτο Εκτιμητικής και ο ορκωτός εκτιμητής Χαρ. Χαραλαμπόπουλος, η αγορά ακινήτων, ειδικά πολυτελών σπιτιών, εμφανίζει ορισμένες ακραίες καταστάσεις. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το γράφημα που παρουσιάστηκε στην ημερίδα του ΕΛΙΕ, η Ελλάδα είναι τρίτη μεταξύ 35 ευρωπαϊκών χωρών σε ό,τι αφορά τα ενοίκια που απαιτούνται για να αγοράσει κανείς ένα τετραγωνικό μέτρο πολυτελούς κατοικίας.
Συγκεκριμένα στη χώρα μας απαιτούνται 42,47 ετήσια ενοίκια (ή περίπου 504 μηνιαία μισθώματα) για να αγοράσει κανείς ένα πολυτελές σπίτι, για να κάνει δηλαδή απόσβεση.
Αν για παράδειγμα, ένα σπίτι πολυτελείας 200 τ.μ. σε μια ακριβή περιοχή της Αττικής πωλείται προς 10.000 ευρώ το τετραγωνικό, θα χρειάζονταν περίπου 504 ενοίκια για να κάνει απόσβεση. Θα έπρεπε δηλαδή να ενοικιαστεί το σπίτι περίπου 4.000 ευρώ το μήνα ώστε σε 504 μήνες να καλυφθεί το κόστος αγοράς.
Ακραίο μεν το στοιχείο, αλλά δείχνει ότι τα ακριβά σπίτια στην Ελλάδα εξακολουθούν να πωλούνται… ακριβά και τα ενοίκια δεν είναι τόσο υψηλά ώστε να καλύψουν σε σύντομο χρονικό διάστημα το ποσό αγοράς. Και προφανώς, τα 42 χρόνια της απόσβεσης μπορούν να γίνουν περισσότερα αν μείνει το ακίνητο ξενοίκιαστο. Δείχνει επίσης ότι οι τιμές των ακινήτων δεν έχουν υποχωρήσει σημαντικά αλλά και ότι πέφτουν τα ενοίκια για τα μεγάλα και ακριβά ακίνητα.
Πρόσφατη έρευνα δίνει στοιχεία σύμφωνα με τα οποία η τιμή αγοράς ενός σπιτιού 120 τ.μ. σε ακριβή περιοχή είναι 1.009.200 δολάρια ή 743.400 ευρώ και η τιμή ενοικίασης, 1.987 δολάρια ή 1.466 ευρώ. Η διαίρεση των δύο αριθμών βγάζει τη σχέση τιμής/ενοικίου που είναι 42. Πέρυσι, ο αντίστοιχος χρόνος απόσβεσης ήταν 40 ετήσια ενοίκια στην Αθήνα, η απόδοση για ένα σπίτι 120 τ.μ. ανέρχεται σε 2,36%, από τις χαμηλότερες παγκοσμίως.
Στην πρώτη θέση της Ευρώπης στη σχετική λίστα, βρίσκεται το Μονακό με 57,8 ενοίκια και ακολουθεί η Ανδόρα με 44,64 ετήσια ενοίκια.
Αυτή είναι η μια πλευρά του νομίσματος, καθώς υπάρχει και η μεγάλη πλειονότητα των ακινήτων που ούτε πωλούνται, ούτε ενοικιάζονται, αλλά έχουν μείνει στα? χέρια των ιδιοκτητών. Περισσότερα από 200.000 είναι τα απούλητα ακίνητα πανελλαδικά με τους κατασκευαστές να προσπαθούν να κάνουν τα πάντα προκειμένου να βρουν αγοραστές.
Νέο κόλπο
Το νέο «κόλπο» που χρησιμοποιούν είναι η δωρεάν παραχώρηση των θέσεων πάρκινγκ και των αποθηκών και η γενναία μείωση των τιμών για τα τετραγωνικά μέτρα που ήταν ημιυπαίθριοι και τακτοποιήθηκαν.Σύμφωνα με το στέλεχος της Εθνικής τράπεζας Αλ. Βασιλείου, αντί της πτώσης των τιμών παρατηρείται το φαινόμενο της παροχής δωρεάν θέσεων στάθμευσης ή άλλων παροχών ενώ υπάρχει αισθητή μείωση στις τιμές ημιυπαιθρίων.
Υπάρχουν, επίσης οι εργολάβοι που αναγκάζονται να ενοικιάσουν τα σπίτια που έκτισαν για να αγοράσουν. Με τις μεταβιβάσεις να έχουν μειωθεί κατά 80%-90%, επιλέγουν τα σίγουρα έσοδα ενός ενοικίου παρά να μένουν τα σπίτια χωρίς χρήστη και να απαξιώνονται.
«Παγωμένα» τα πάντα
«Παγωμένες» είναι και οι συναλλαγές οικοπέδων, καθώς κανείς πλέον δεν ενδιαφέρεται να αγοράσει γη και να κτίσει κάποιο ακίνητο. Εκατοντάδες οικόπεδα στην Αττική αλλά και σε άλλες μεγάλες πόλεις, επίσης, αν και έχουν αποκτηθεί από κατασκευαστές, μένουν αναξιοποίητα λόγω οικονομικής δυσχέρειας. Υπάρχουν και οι περιπτώσεις όπου έχουν «σπάσει» εργολαβικά συμβόλαια για αντιπαροχή, καθώς οι κατασκευαστές αδυνατούν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους προς τους οικοπεδούχους. Τέλος, υπάρχουν περιπτώσεις σφοδρής αντιπαράθεσης των ιδιοκτητών γης με τους εργολάβους, διότι δεν ολοκληρώνονται πολυκατοικίες και μένουν γιαπιά.
Αυτή είναι η κατάσταση που επικρατεί στην κτηματαγορά, με πολλούς κατασκευαστές να βρίσκονται στο χείλος του γκρεμού, αλλά να μη μειώνουν τις τιμές, όπως θα έπρεπε με βάση τα θεμελιώδη μεγέθη της οικονομίας.