Ζήτω η γραφειοκρατία! Παρά τις… μόνιμες εξαγγελίες των πολιτικών και τις πολύχρονες – τουλάχιστον στα χαρτιά – προσπάθειες των τεχνοκρατών για την πάταξη της γραφειοκρατίας, οι δανειολήπτες συνεχίζουν να επιβαρύνονται οικονομικά και να ταλαιπωρούνται στο μέγιστο δυνατό βαθμό όταν προσπαθούν να κάνουν κάτι που μοιάζει απλό και αυτονόητο: να εξαλείψουν την προσημείωση από το ακίνητό τους μετά την εξόφληση ενός στεγαστικού (ή άλλου ενυπόθηκου) δανείου.
Η τυπολατρική αυτή διαδικασία παραμένει εν έτει 2014 ίδια και απαράλλαχτη υποχρεώνοντας χιλιάδες δανειολήπτες είτε να «χάνονται» στον λαβύρινθο του υφιστάμενου νομικού πλαισίου, είτε να πληρώνουν κυριολεκτικά ακριβά το τίμημα. Γιατί όποιος δεν θέλει να μπλέξει στα «πλοκάμια» του αδηφάγου συστήματος πρέπει να δαπανήσει ένα ποσό που μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και τα 1.000 ευρώ για μία ενέργεια που θα μπορούσε να ολοκληρωθεί ηλεκτρονικά.
Ας δούμε, όμως, αναλυτικά τι περιμένει όσους καταφέρνουν να φτάσουν στην πολυπόθητη εξόφληση του στεγαστικού τους δανείου και βρίσκονται αντιμέτωποι με την «βιομηχανία» των προσημειώσεων (σημειώνεται ότι η διαδικασία είναι ίδια για οποιαδήποτε άρση προσημείωσης). Τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει ένας δανειολήπτης για να “καθαρίσει” από την προσημείωση του ακινήτου του είναι τα ακόλουθα:
Πρώτα απ΄ όλα, πρέπει να βρει σε ποια… τράπεζα είναι το δάνειο του, αφού όταν το πήρε 20 ή 30 χρόνια πριν, ο κλάδος είχε εντελώς διαφορετική μορφή και σύνθεση. Όπως και να έχει, όμως, αυτό είναι το εύκολο κομμάτι της διαδικασίας…
Το δεύτερο βήμα μπορεί να αποδεχθεί αρκετά πιο χρονοβόρο. Ο δανειολήπτης (ή ο δικηγόρος που λειτουργεί κατ’ εντολή του) αναζητά τον δικηγόρο στον οποίο έχει χρεωθεί ο φάκελος του δανείου. Με τις συγχωνεύσεις των τραπεζών παρατηρούνται φαινόμενα όπου ο δανειολήπτης πραγματικά βρίσκει… το μπελά του αφού ορισμένοι δικηγόροι δεν συνεργάζονται πλέον με τους τραπεζικούς ομίλους που έχουν αποκτήσει την τράπεζα που αρχικά χορήγησε το δάνειο.
Στη συνέχεια, ο δανειολήπτης πρέπει να ψάξει τα υποθηκοφυλακεία για να βρει εκείνο που εγγράφηκε καθώς και τον τόμο και τον αριθμό με τον οποίο έχει εγγραφεί η προσημείωση.
Μετά το υποθηκοφυλακείο σειρά έχει το πρωτοδικείο, όπου ο ενδιαφερόμενος αναζητά τον αριθμό της απόφασης του δικαστηρίου με την οποία εγγράφηκε η προσημείωση.
Έχουμε και συνέχεια… Αφού τα βρει όλα αυτά, ο δανειολήπτης πρέπει να καταθέσει αίτηση για εξάλειψη και διαγραφή της προσημείωσης. Όχι έτσι απλά. Η αίτηση υποβάλλεται μετά από συνεννόηση με τον δικηγόρο της τράπεζας καθώς αυτός ενδέχεται να δικάζει προσημειώσεις μόνο μία ή δύο ημέρες την εβδομάδα.
Έτσι, λοιπόν, υποβάλλεται η αίτηση και ορίζεται δικάσιμος (ευτυχώς σε σχετικά σύντομο χρόνο). Αφού το δικαστήριο αποφασίσει την άρση της προσημείωσης, ο δανειολήπτης πρέπει να πάρει μετά από δύο σχεδόν ημέρες το αντίγραφο της απόφασης, να το πάει στη ΔΟΥ-ΦΑΕΕ που υπάγεται η τράπεζα και να πάρει σφραγίδα και ακολούθως να προσκομίσει το έγγραφο με την σφραγίδα στο κτηματολόγιο για διαγραφή.
Τα… βάσανα δεν τελειώνουν εδώ, αφού σε αρκετές περιπτώσεις παρατηρούνται λάθη στη μεταφορά των στοιχείων από το υποθηκοφυλακείο στο κτηματολόγιο. Τι γίνεται σε μία τέτοια περίπτωση; Η διαδικασία πάει πίσω σε βήματα, χρόνο και χρήμα.
Συμπέρασμα; Όποιος δανειολήπτης δεν μπορεί να αναθέσει όλη τη διαδικασία σε κάποιο δικηγόρο μπορεί να τραβιέται αριστερά και δεξιά από έναν έως τρεις μήνες. Νομικές πηγές επισημαίνουν ότι η σημερινή μορφή της διαδικασίας είναι η γρήγορη, αφού ούτε δάνεια δίνονται, ούτε εξοφλούνται με τον ρυθμό που γινόταν παλαιότερα. Οι ιστορίες που έχουν ακουστεί για τις ουρές που σχηματίζονταν πριν από σχεδόν μία τετραετία στις αρμόδιες υπηρεσίες είναι πραγματικά τραγελαφικές.
«Πρόκειται για μία ακόμη διαδικασία που χρήζει νομοθετικής ρύθμισης για να απλοποιηθεί και να αφαιρεθεί ύλη που επιβαρύνει το σύστημα», σημειώνει στο Capital.gr ο δικηγόρος Αθηνών κ. Αλέξης Αθανασόπουλος. «Θα μπορούσε το όλο θέμα να λυθεί με μία νομοθετική μεταβολή που θα προβλέπει οι τράπεζες να στέλνουν τα απαραίτητα στοιχεία στο υποθηκοφυλακείο», προσθέτει.
Η πιστώτρια τράπεζα, αναγνωρίζοντας ότι το δάνειο έχει εξοφληθεί πλήρως, θα μπορούσε να ενημερώσει τον υποθηκοφύλακα για την εξόφληση, απελευθερώνοντας το ακίνητο από τα βάρη και απαλλάσσοντας τον δανειολήπτη από την ταλαιπωρία.
Όσο για τα έξοδα; Ο δανειολήπτης αναλαμβάνει να καλύψει το παράβολο του δικηγόρου του καθώς και του δικηγόρου της τράπεζας η οποία πρέπει να παρευρεθεί στο δικαστήριο και να συναινέσει στην άρση. Επίσης, ο ενδιαφερόμενος επιβαρύνεται με έξοδα κτηματολογίου (πιστοποιητικό που αποδεικνύει ότι το ακίνητο είναι ελεύθερο βαρών) ενώ υπάρχει και η αμοιβή του δικηγόρου. Σύνολο, έως και πάνω από 1.000 ευρώ για μία διαδικασία που, όπως υποστηρίζουν νομικοί, θα μπορούσε να γίνει με ένα… φαξ.
Και όλα αυτά, αφού για την χορήγηση του δανείου ο δανειολήπτης έχει πληρώσει το κόστος της προσημείωσης, έξοδα φακέλου, έξοδα μηχανικού, αμοιβή δικηγόρου κ.ά.