Απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου που «γλιτώνει» το κράτος από την καταβολή τεράστιων κονδυλίων,γνωστοποιεί η ΑΝΕΑΕΔ.
Ως οριακά συνταγματική, παρά τα προφανή προβλήματα ανισότητας που προκαλεί, παραμένει τελικά «ζωντανή» η προνομιακή για το Δημόσιο διετής μόλις παραγραφή των αξιώσεων που υπάρχει σε βάρος του για κάθε είδους αποδοχές και αποζημιώσεις, μολονότι είχε κριθεί πρόσφατα αντισυνταγματική από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας
Το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο -σύμφωνα με πληροφορίες- έβαλε φρένο στιςοικονομικές διεκδικήσεις των κρατών και στις απαιτήσεις των πολιτών-υπαλλήλων να μπορούν να ζητούν κι αυτοί αναδρομικά σε βάθος 5 ετών, αξιοποιώντας την ίδια πενταετή παραγραφή, με την οποία έχει «εξοπλιστεί» το Δημόσιο. Στην πράξη το Δημόσιο γλιτώνει προσωρινά την καταβολή υπερδιπλάσιων κονδυλίων σε χιλιάδες εκκρεμείς δίκες.
Συνταγματικότητα
Για την τεράστιας σημασίας υπόθεση για τα οικονομικά του κράτους, που περίμεναν με αγωνία πολλές χιλιάδες πολίτες και ο νομικός κόσμος, δόθηκε αληθινή «μάχη» γύρω από τη συνταγματικότητα της προνομιακής για το Δημόσιο παραγραφής, που τελικά σώθηκε, με οριακή πλειοψηφία χάρη στη διαμόρφωση τριών διαφορετικών απόψεων.
Είναι όμως αμφίβολο αν θα διασωθεί και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, όπου θα ακολουθήσουν προσφυγές από τους θιγόμενους πολίτες-εργαζόμενους, αφού θεωρείται δεδομένη η ανισότητα «των όπλων» ανάμεσα σε αυτούς και στο κράτος, με βάση το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Η υπόθεση έφθασε στο ΑΕΔ ύστερα από αντίθετες αποφάσεις του Αρείου Πάγου και του Συμβουλίου της Επικρατείας. Ο Αρειος Πάγος έκρινε συνταγματικές τις διατάξεις των Νομοθετικών Διαταγμάτων 321/69 και 2362/95 (για το Δημόσιο Λογιστικό) που επιβάλλουν τη βραχύχρονη διετή παραγραφή των αξιώσεων (για κάθε είδους απολαβές, αποζημιώσεις, κ.λπ.) σε βάρος του Δημοσίου. Αντίθετα, η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε
αντισυνταγματικές τις ίδιες διατάξεις, επιβάλλοντας την πενταετή παραγραφή διευρύνοντας έτσι τις οικονομικές διεκδικήσεις κατά του Δημοσίου.
Μπροστά στη σύγκρουση αυτή, το ΑΕΔ -σε «κεκλεισμένων των θυρών» συνεδρίασή του
– τάχθηκε κατά πλειοψηφία, υπέρ της διατήρησης του ισχύοντος καθεστώτος, διαψεύδοντας τις προσδοκίες των εργαζομένων για ευνοϊκή απόφαση, αφού η Ολομέλεια του ΣτΕ είχε υποστηρίξει την αντισυνταγματικότητα με ψήφους 19-8.
Παράλληλα, πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου υπέρ της συνταγματικότητας της παρόμοιας παραγραφής που ισχύει για τα ΝΠΔΔ, εκδόθηκε με οριακή πλειοψηφία 9-7 ψήφων αν και με απουσία την τελευταία στιγμή από τη διάσκεψη 3 αρεοπαγιτών (2/11).
Σύμφωνα με πληροφορίες, στην «κεκλεισμένων των θυρών» συνεδρίαση του ΑΕΔ 6 από τα 13 μέλη του τάχθηκε υπέρ της γνώμης του Αρείου Πάγου και της συνταγματικότητας της σύντομης διετούς παραγραφής. Υπέρ της άποψης του ΣτΕ για αντισυνταγματικότητα τάχθηκαν 3 δικαστές, ζητώντας να εφαρμοστεί και υπέρ των πολιτών η μακρύτερη πενταετής παραγραφή που ισχύει για το Δημόσιο.
Συνταγματικά προβλήματα
Πάντως στην πραγματικότητα, η πλειοψηφία του ΑΕΔ αναγνώρισε ότι η ρύθμιση της παραγραφής έχει συνταγματικά προβλήματα, αφού οι υπόλοιποι 4 ανώτατοι δικαστές έκριναν ότι πράγματι υφίσταται αδικαιολόγητη ανισότητα ανάμεσα στους πολίτες και το Δημόσιο, υποστηρίζοντας ωστόσο ότι δεν πρέπει να αυξηθεί (από διετή σε πενταετή) η παραγραφή υπέρ των πολιτών, αλλά αντίθετα να μειωθεί (από πενταετή σε διετή) η προνομιακή παραγραφή του Δημοσίου απέναντι στους οφειλέτες του.
Από την ασυνήθιστη αυτή εξέλιξη με τη διαμόρφωση τριών τελικά διαφορετικών απόψεων, ωφελημένο έμεινε το Δημόσιο, αφού φαινομενικά πλειοψήφισε η άποψη υπέρ της συνταγματικότητας της σύντομης παραγραφής μιας και οι δύο άλλες απόψεις διαφώνησαν ως προς το αν πρέπει να αυξηθεί ή να μειωθεί η παραγραφή υπέρ της μιας ή σε βάρος της άλλης πλευράς.
Διεκδικήσεις
Με δεδομένη την κάκιστη πορεία των δημοσιονομικών, θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να κερδίσουν οι πολίτες αυτήν την περίοδο μια τόσο κρίσιμη μάχη για τις αναδρομικές οικονομικές διεκδικήσεις τους.
Η πλειοψηφία του ΑΕΔ δέχθηκε ότι η σύντομη παραγραφή δικαιολογείται γιατί πρέπει να εκκαθαρίζονται γρήγορα τέτοιες οικονομικές αξιώσεις και είναι απαραίτητη για την προστασία της περιουσίας του Δημοσίου και της οικονομικής κατάστασης του, στην οποία συμβάλουν οι πολίτες με την καταβολή φόρων. Αντίθετα η μειοψηφία έκρινε ότι παραβιάζεται η αρχή της ισότητας και το λόγο έχει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο όπου θα κρίνει αν θα ανοίξει για το ελληνικό δημόσιο τον ασκό του Αιόλου.