Του Γιώργου Καισάριου
Ο επιθυμητός τρόπος μείωσης του χρέους είναι δια της αναπτυξιακής οδού, όπου μεγαλώνει ο παρανομαστής περισσότερο από τον αριθμητή και ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ μειώνεται.
Με εξαίρεση την περίπτωση μιας οικονομίας που είναι τόσο πολύ ανταγωνιστική ώστε να μπορεί να αναπτυχθεί ενδογενώς, το πιο πιθανό είναι μια οικονομία σαν την Ελλάδα να χρειαστεί μεγάλες δαπάνες για να αναπτυχθεί.
Το πρόβλημα όμως είναι ότι όταν κανείς χρωστά το 180% του ΑΕΠ του, τότε το πιο πιθανό είναι ότι η τεχνική ανάπτυξη που θα προκληθεί από την αύξηση των δαπανών, θα είναι μικρότερη από την αύξηση του χρέους.
Με λίγα λόγια, από ένα σημείο και μετά, όσα λεφτά να και ρίξει κανείς στην οικονομία προκειμένου να αναπτυχθεί, ο αριθμητής (το χρέος) θα αυξάνεται περισσότερο από τον παρανομαστή (ΑΕΠ) και άρα ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ δεν θα μικραίνει. Στην καλύτερη περίπτωση, με πολύ χαμηλά επιτόκια, να παραμείνει σταθερός.
Και το ερώτημα είναι, πως μπορεί να μειωθεί το χρέος ως προς το ΑΕΠ, αν η τακτική του Ronald Reagan, δηλαδή οι ελλειμματικοί προϋπολογισμοί, δεν έχει πάντοτε αποτέλεσμα, όταν το χρέος προς το ΑΕΠ είναι ήδη υψηλό;;
Και για όσους νομίζουν ότι οι δαπάνες θα αυξήσουν το ΑΕΠ ποσοστιαία περισσότερο από το ποσοστό του χρέους, δεν έχουν πάρα να κοιτάξουν την Ιαπωνία, όπου έχουν ξοδευτεί απίστευτα ποσά, αλλά η οικονομία παραμένει στάσιμη.
Αν κοιτάξει κανείς την απομόχλευση που έχει συντελεστεί στις ΗΠΑ, θα εντυπωσιαστεί. Ό,τι στατιστικό και να δει κανείς, θα διαπιστώσει ότι αφενός έχει μειωθεί πολύ το χρέος των νοικοκυριών, αλλά και ότι όλοι οι δείκτες μη πληρωμής πιστώσεων είναι στα χαμηλά όλων των εποχών.
Δεν έχει σημασία ποια κατηγορία δανείων κοιτάζει κανείς, θα διαπιστώσει περίπου τα ίδια. Ότι δηλαδή οι καθυστερήσεις και οι μη πληρωμές δανείων στις ΗΠΑ είναι στα ιστορικά χαμηλά επίπεδα όλων των εποχών.
Αλλά γιατί έχουν βελτιωθεί τα πράγματα τόσο πολύ; Είναι διότι οι Αμερικάνοι είδαν τόσο μεγάλες αυξήσεις στον μισθό τους; Η απάντηση είναι όχι. Έχει περισσότερο να κάνει με το γεγονός ότι ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού στις ΗΠΑ έκαναν στάση πληρωμών στο στεγαστικό τους δάνειο, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι τα επιτόκια είναι στα ιστορικά χαμηλά επίπεδα.
Σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη από την Fed με τίτλο Foreclosure Delay and Consumer Credit Performance, η απάντηση είναι διότι δεν πλήρωσαν άλλες υποχρεώσεις όπως το στεγαστικό τους δάνειο, κάτι που τους εξοικονόμησε εισόδημα για να μπορούν να είναι ενήμεροι με άλλες υποχρεώσεις.
Με λίγα λόγια αγαπητέ αναγνώστη, όλα αυτά περί του ότι τα προβληματικά δάνεια, το ελληνικό χρέος και τα εταιρικά δάνεια θα πληρωθούν, τα ακούω βερεσέ.
Επαναλαμβάνω, θα πρέπει να βρεθεί μια λύση για τα προβληματικά δάνεια σε αυτή τη χώρα, που να ελαφρύνει και να δώσει μια δεύτερη ευκαιρία στους πολίτες της (για αυτούς που δεν μπορούν λέω, όχι για τους απατεώνες), με σκοπό να μπορεί να πάρει ξανά μπρος η οικονομία, από τη δεύτερη ευκαιρία που θα δοθεί στους πολίτες αυτής της χώρας.
Διότι εν απουσία αυτού, να μεν θα δούμε μια αποκλιμάκωση της ανεργίας, αλλά αν είναι να πέσει η ανεργία στο 7% το 2050, δεν θα έχει κανένα νόημα…