Εφάπαξ 10.000 ευρώ για τους εμποροϋπαλλήλους
Oλοι οι ιδιωτικοί υπάλληλοι οι οποίοι ασφαλίζονται στο ΙΚΑ και δεν καλύπτονται από κάποιο κλαδικό Ταμείο Πρόνοιας για το εφάπαξ τους, δικαιούνται να λάβουν όταν αποχωρούν από την εργασία τους αποζημίωση λόγω συνταξιοδότησης.
Πρόκειται για ένα χρηματικό ποσό που καταβάλλεται εν είδει εφάπαξ βοηθήματος, βάσει της εργατικής νομοθεσίας.
Πιο συγκεκριμένα, εργαζόμενος του ιδιωτικού τομέα ο οποίος αποχωρεί από τη δουλειά του λόγω συνταξιοδότησης και με πλήρη σύνταξη γήρατος, δικαιούται να λάβει ως «εφάπαξ» από τον τελευταίο εργοδότη του το 40% της νόμιμης αποζημίωσης που θα δικαιούνταν αν απολύονταν την ίδια χρονική στιγμή.
Σε περίπτωση που ο εργαζόμενος δεν διαθέτει επικουρική ασφάλιση, δικαιούται να λάβει ως εφάπαξ το 50% της νόμιμης αποζημίωσης. Το ποσό αυτό το λαμβάνει συνήθως όταν υποβάλλει τα δικαιολογητικά για πλήρη σύνταξη και αποχωρεί, ενώ σπάνια μπορεί να ζητηθεί η συνταξιοδοτική πράξη του ΙΚΑ.
Σε περίπτωση που ο υπάλληλος αποχωρεί με μειωμένη σύνταξη, δεν δικαιούται να λάβει αυτή την αποζημίωση λόγω συνταξιοδότησης.
Για παράδειγμα, ένας εργαζόμενος που αποχωρεί με πλήρη σύνταξη και 30 χρόνια δουλειάς δικαιούται να λάβει το 40% της νόμιμης αποζημίωσής του, η οποία είναι 24 μηνιαίοι μισθοί και 1/6 των 24 μηνιάτικων.
Αν αυτός ο εργαζόμενος είχε τελευταίο μεικτό μισθό 2.600 ευρώ, τότε θα λάβει: 2.600*24=62.400. 62.400/6=10.400. 62.400+10.400=72.800 θα έπαιρνε αν απολύονταν.
Τώρα που φεύγει με πλήρη σύνταξη και έχει επικουρική ασφάλιση θα πάρει το 40%.
Δηλαδή 72.800*40%= 29.120 ευρώ είναι η αποζημίωσή του λόγω συνταξιοδότησης. Αν δεν είχε επικουρική ασφάλιση θα έπαιρνε 36.400 ευρώ.
Εφάπαξ 10.000 ευρώ για τους εμποροϋπαλλήλους
Στους τρεις μήνες έχει φτάσει η αναμονή για την πληρωμή του εφάπαξ από τον τομέα Πρόνοιας των εμποροϋπαλλήλων, καθώς περίπου 300 αιτήσεις συσσωρεύονται προς εκκαθάριση. Βασική αιτία για τις καθυστερήσεις, που έκαναν την εμφάνισή τους τον τελευταίο χρόνο, είναι, σύμφωνα με συνδικαλιστικά στελέχη, η έλλειψη προσωπικού, λόγω του «πάγου» στις προσλήψεις και της αθρόας συνταξιοδότησης των δημοσίων υπαλλήλων.
Το μεσοσταθμικό εφάπαξ για τους παλαιούς ασφαλισμένους (πρωτοασφαλίστηκαν πριν από την 1/1/1993) κυμαίνεται στα 8.000 – 10.000 ευρώ. Κύρια προϋπόθεση για να το εισπράξει ο εμποροϋπάλληλος είναι να λάβει την επικουρική του σύνταξη (από το ΤΕΑΙΤ) και να υπάγεται στην ασφάλιση του κλάδου Πρόνοιας του πρώην ΤΕΑΥΕΚ, που έχει πλέον ενταχθεί στο Ταμείο Πρόνοιας Ιδιωτικού Τομέα (ΤΑΠΙΤ). Σε περίπτωση που ο υπάλληλος αποχωρεί από το επάγγελμα χωρίς συνταξιοδοτική απόφαση, αλλά έχει τουλάχιστον μια 3ετία ασφάλισης στο Ταμείο, δικαιούται να λάβει επιστροφή εισφορών.
Στην περίπτωση των νέων ασφαλισμένων, αυτή η δυνατότητα δεν είναι αμελητέα, καθώς οι καινούργιοι υπάλληλοι (όσοι προσλήφθηκαν και ασφαλίστηκαν μετά την 1/1/1993) πληρώνουν 4πλάσιες εισφορές από τους παλιούς ασφαλισμένους και συγκεκριμένα το 4% του μισθού τους, ενώ οι παλαιοί πληρώνουν μόλις το 1%. Σημειώνεται πως οι εισφορές υπέρ του κλάδου Πρόνοιας βαρύνουν αποκλειστικά τον εργαζόμενο.
Η… ανισορροπία αυτή στις εισφορές έχει αντίστοιχα αποτελέσματα και στο ποσό του δικαιούμενου εφάπαξ, αφού οι παλαιοί ασφαλισμένοι εισπράττουν πολύ χαμηλότερη παροχή από τους νέους για τα ίδια χρόνια εργασίας.
Αυτό προϋποθέτει εντελώς διαφορετικό τρόπο υπολογισμού. Πιο συγκεκριμένα, οι παλαιοί εργαζόμενοι υπολογίζουν το εφάπαξ τους προσθέτοντας τις συντάξιμες αποδοχές τριών μηνών (με βάση τον μέσο όρο των μηνιαίων αποδοχών την τελευταία διετία). Οσοι έχουν πάνω από 4.500 ημερομίσθια (15ετία) λαμβάνουν προσαύξηση στο εφάπαξ τους που ισούται με 15% του βασικού ποσού ανά 300 ημέρες εργασίας και πραγματικής ασφάλισης.
Για παράδειγμα: Εργαζόμενος με 33 χρόνια ασφάλισης (ή 10.000 μεροκάματα) και μέσο μισθό την τελευταία 2ετία πριν βγει στη σύνταξη 1.300 ευρώ. Θα λάβει εφάπαξ για την πρώτη 15ετία: 4.500*3 = 3.900€. Εν συνεχεία θα λάβει για τα υπόλοιπα 18 χρόνια (5.500 ημερομίσθια) προσαύξηση 15% ανά 300 ημέρες εργασίας – δηλαδή για κάθε ένα από αυτά τα επιπλέον χρόνια.
Δηλαδή: 5.500/300 = 18,33*15% = 2,7*1.300 =3.510€. Το συνολικό ποσό του εφάπαξ που θα λάβει είναι: 3.510€ + 3.900€ = 7.410€.
Τι ισχύει για τους νέους ασφαλισμένους
Οι νέοι ασφαλισμένοι όλων των κλάδων -ξενοδοχοϋπάλληλοι, μεταλλεργάτες, εμποροϋπάλληλοι, φαρμακοϋπάλληλοι, εργαζόμενοι στα λιπάσματα, τα τσιμέντα, τον ιππόδρομο κ.α.- που υπάγονται από το 2008 στο ενιαίο Ταμείο Πρόνοιας Ιδιωτικού Τομέα (ΤΑΠΙΤ) έχουν ίδιο τρόπο υπολογισμού για το εφάπαξ τους. Το εφάπαξ των νέων ασφαλισμένων ισούται με το γινόμενο του 70% των συνταξίμων αποδοχών επί τα έτη ασφάλισης (πολλαπλασιάζουμε δηλαδή το 70% των αποδοχών επί τα έτη ασφάλισης). Ως συντάξιμες αποδοχές νοείται ο μέσος όρος αποδοχών της τελευταίας 5ετίας (χωρίς να υπολογίζονται δώρα εορτών και επίδομα αδείας).
Κοντά στα 50.000 € το εφάπαξ για τους ξενοδοχοϋπαλλήλους
Το μεσοσταθμικό εφάπαξ κυμαίνεται κοντά στα 50.000 ευρώ για τους παλαιούς (όσοι έχουν ασφαλιστεί πριν από την 1/1/1993). Το βοήθημα ισούται με το γινόμενο του μέσου μηνιαίου μισθού της τελευταίας 2ετίας επί τα πραγματικά χρόνια ασφάλισης.
Για να υπολογίσουμε τον μέσο μηνιαίο μισθό, λαμβάνουμε υπόψη τα τελευταία 600 ημερομίσθια από την ημερομηνία διακοπής της ασφάλισης. Σε αυτά συνυπολογίζουμε δύο δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα, όπως επίσης και δύο επιδόματα αδείας. Το άθροισμα αυτό το διαιρούμε διά 24 (οι αποδοχές προσαρμόζονται στο ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών του ΙΚΑ, που είναι 2.432,25 ευρώ).
Οσοι έχουν πάνω από 360 πλήρεις μηνιαίες καταβολές στον κλάδο πρόνοιας, δηλαδή πάνω από 30ετία, λαμβάνουν ως «μπόνους» 5 χρόνια προϋπηρεσίας στον υπολογισμό.
Ισχύει πλαφόν στον μέσο μηνιαίο μισθό στα 1.860 ευρώ. Για όσους έχουν μέσο μηνιαίο μισθό πάνω από 1.860 ευρώ, αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού. Το δικό τους εφάπαξ σπάει σε δύο κομμάτια. Το πρώτο υπολογίζεται με τον πολλαπλασιασμό του 1.860 επί τα χρόνια πραγματικής ασφάλισης. Για το δεύτερο τμήμα, αφαιρούμε από τον μέσο μηνιαίο μισθό το 1.860, το υπόλοιπο το διαιρούμε διά 2 και το πηλίκο το πολλαπλασιάζουμε επί τα χρόνια πραγματικής ασφάλισης. Προσθέτουμε τα δύο τμήματα για το τελικό ποσό.
Για παράδειγμα: Εστω ασφαλισμένος με 32 χρόνια δουλειάς και 2.300 € μέσο μηνιαίο μισθό των τελευταίων 24 μηνών, πριν βγει στη σύνταξη. Επειδή στον «μισθό» που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό συμπεριλαμβάνονται 2 δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα, όπως επίσης και 2 επιδόματα αδείας, πολλαπλασιάζουμε το 2.300*28 και το διαιρούμε διά 24. Ο «μισθός» για τον υπολογισμό είναι 2.683 €. Επειδή υπερβαίνει το πλαφόν των 1860 €, σπάμε το εφάπαξ σε δύο τμήματα. Το πρώτο τμήμα είναι 1860 * 37 = 68.820 €. Το δεύτερο τμήμα είναι 2.683 – 1860 = 823/2 = 411,5*37 = 15.225 €. Το συνολικό εφάπαξ είναι 68.820 + 15.225 = 84.045 €.
Οι ξενοδοχοϋπάλληλοι μπορούν να εισπράξουν το εφάπαξ τους όταν συμπληρώσουν 20ετία, δηλαδή 180 πλήρεις μηνιαίες καταβολές και 20 πλήρη έτη. Οι απασχολούμενοι εποχιακά δικαιούνται να αναγνωρίσουν ως χρόνο άσκησης του επαγγέλματος το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ δύο συνεχών εποχιακών απασχολήσεών τους με 100 ημερομίσθια κάθε χρόνο στον ίδιο εργοδότη.
Σε περίπτωση συνταξιοδότησης δικαιούνται όσοι:
1. βγήκαν σε σύνταξη μετά την 1-1-2004 και έχουν συμπληρώσει 60 πλήρεις μηνιαίες καταβολές στον Κλάδο Πρόνοιας του Ταμείου
2. βγήκαν σε σύνταξη μέχρι 31/12/2003, αν συνταξιοδοτηθούν από το επάγγελμα του ξενοδοχοϋπαλλήλου και έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον 60 πλήρεις μηνιαίες καταβολές ή αν συνταξιοδοτηθούν από άλλο επάγγελμα και έχουν συμπληρώσει 120 πλήρεις μηνιαίες καταβολές.
Και στις δύο περιπτώσεις απαιτούνται επιπλέον εντός της τελευταίας πενταετίας ασφάλισης 7,2 πλήρεις μηνιαίες καταβολές ανά έτος πλήρους απασχόλησης.
40.000 ευρώ το μέσο εφάπαξ για τους φαρμακοϋπαλλήλους
Τα 40.000 ευρώ κατά μέσο όρο (για όσους φεύγουν με 30ετία και πάνω) αγγίζει το μέσο εφάπαξ για τους φαρμακοϋπαλλήλους, ενώ οι διαφορές ανάμεσα στο εφάπαξ παλαιών και νέων ασφαλισμένων δεν είναι μεγάλες.
Βασικές προϋποθέσεις για να δικαιούται ο υπάλληλος φαρμακευτικών εργασιών εφάπαξ, είναι να εκδοθεί η κύρια και η επικουρική του σύνταξη (από το ΙΚΑ και το ΤΕΑΙΤ).
Οσοι αποχωρούν χωρίς συνταξιοδότηση, δικαιούνται επιστροφή εισφορών, αρκεί να έχουν τουλάχιστον τρία χρόνια ασφάλισης στο Ταμείο. Ο τρόπος υπολογισμού του εφάπαξ διαφοροποιείται -όπως σε κάθε ταμείο πρόνοιας- ανάμεσα σε παλαιούς και νέους ασφαλισμένους.
Για τους παλαιούς (όσοι πρωτοασφαλίστηκαν πριν από την 1/1/1993) τα έτη ασφάλισης διαιρούνται πάντα διά δύο. Στο υπόλοιπο προσθέτουμε τον συντελεστή 4, αν ο ασφαλισμένος έχει συμπληρώσει 10ετή και άνω πραγματική υπηρεσία στον Κλάδο Πρόνοιας του ΤΕΑΥΦΕ. Κι αυτό επειδή προβλέπονται προσαυξήσεις 4 ετών για όσους έχουν περάσει αυτό το χρονικό όριο. Οι υπόλοιποι δεν υπολογίζουν τον συντελεστή 4.
Επίσης δεν δικαιούνται προσαύξηση όσοι συνταξιοδοτήθηκαν και μετά πάροδο χρόνου επανήλθαν στο επάγγελμα.
Εν συνεχεία το άθροισμα το πολλαπλασιάζουμε με τον μέσο όρο των συντάξιμων αποδοχών του τελευταίου 24μήνου, πριν από τη διακοπή της εργασίας του (οι αποδοχές του ασφαλισμένου προσαρμόζονται στο ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών του ΙΚΑ, που είναι 2.432,25 ευρώ). Το ποσό που προκύπτει προσαυξάνεται για όλους κατά 20%.
Για παράδειγμα: Εστω υπάλληλος φαρμακευτικών εργασιών με χρόνο ασφάλισης 32 χρόνια και μέσο όρο συντάξιμων αποδοχών των τελευταίων δύο ετών 1.739 €.
Τα έτη ασφάλισης διαιρούνται πάντα διά δύο. Στο ακέραιο μέρος που προκύπτει προσθέτουμε συντελεστή 4 (ο υπάλληλος δικαιούται προσαύξησης 4 ετών λόγω 10ετούς υπηρεσίας στον Κλάδο Πρόνοιας). Το άθροισμα που προκύπτει πολλαπλασιάζεται επί 20%. Δηλ. [(32/2) + 4 * 1.739] + [1.739*(32/2) + 4)* 20%] = 41.740 €.
(Πηγή: Εθνος)