Του Δημοσθένη Κυριαζή
Κατά τις προεκλογικές περιόδους οι πολίτες γίνονται αποδέκτες πληθώρας υποσχέσεων και δεσμεύσεων από τους υποψηφίους βουλευτές, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να αποφασίσουν ποιόν παράδεισο από τους υποσχόμενους πρέπει να διαλέξουν· τον πράσινο, το γαλάζιο, τον κόκκινο, τον μπλε, το ροζ, τον …
Η σύγχυση και η απογοήτευση είναι τόσο μεγάλη ώστε ένα σημαντικό ποσοστό των πολιτών να προτιμάει να απέχει των εκλογών, να προτιμάει δηλαδή να αυτό-ακυρώσει και αυτή την ελάχιστη εξουσία, που το πολιτικό σύστημα έχει αφήσει στους άλλοτε «εξουσιάζοντες, εξουσιαζόμενους και υπεύθυνους πολίτες», που ζούσαν σε αυτόν εδώ τον τόπο, πριν από 2500 χρόνια. Η επιλογή όμως αυτή, δεν είναι συμβατή με την κουλτούρα και την ιστορία των Ελλήνων· θυμίζει τη γνωστή ιστορία του Αγά, που όταν τον απάτησε η γυναίκα του έκοψε το πέος του για να την … εκδικηθεί.
Η άσκηση συνεπώς του εκλογικού δικαιώματος και η επιλογή εκείνων των υποψηφίων, των οποίων οι υποσχέσεις είναι:
(1) σημαντικές και πραγματοποιήσιμες, και
(2) συνιστούν βήματα, έστω μικρά, προς την ακύρωση της βαθύτερης αιτίας της κρίσης, αποτελεί δικαίωμα, καθήκον και υποχρέωση του κάθε πολίτη. Η υποχρέωση αυτή ενισχύεται περαιτέρω από το γεγονός, ότι οι μεγάλες αλλαγές στα συστήματα εξουσίας νομοτελειακά γίνονται με αργούς ρυθμούς· γίνονται με διαδοχικά βήματα μίας δαρβινικού τύπου εξελικτικής διαδικασίας.
Για τους παραπάνω λόγους κρίνουμε ότι είναι σκόπιμη και αναγκαία η αξιολόγηση των προεκλογικών υποσχέσεων με τη βοήθεια της λογικής και όχι των συναισθημάτων (φόβου, ελπίδας, φανατισμού, θυμού και απογοήτευσης), τα οποία οι υποψήφιοι αντιπρόσωποι μας σκόπιμα καλλιεργούν και φουσκώνουν. Μία τέτοια αξιολόγηση, που γίνεται με βοήθεια των εμπειριών ενός απλού πολίτη και της κοινής λογικής, επιχειρείται στις γραμμές που ακολουθούν.
Κατηγορίες υποσχέσεων
Από τη γενική θεώρηση των προεκλογικών υποσχέσεων προκύπτει ότι αυτές μπορούν να ταξινομηθούν στις ακόλουθες δύο κατηγορίες :
Σε αυτές που σχετίζονται με την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων που γέννησαν τη σημερινή την κρίση. Α κατηγορία υποσχέσεων και
Σε αυτές που σχετίζονται με την αντιμετώπιση των σημαντικών προβλημάτων, που το πολιτικό σύστημα δημιούργησε στους πολίτες· ασφάλεια της ζωής και της περιουσίας τους, ανεργία, δυσβάσταχτη φορολόγηση, παιδεία, λειτουργία του κράτους . Β κατηγορία υποσχέσεων.
Οι υποσχέσεις της Α κατηγορίας, προφανώς είναι οι πιο σημαντικές επειδή σχετίζονται με τα αίτια της κρίσης . Σημαντικό επίσης είναι ότι η υλοποίησης τους απαιτεί μόνο την ύπαρξη λογικών και ηθικών δυνάμεων και όχι χρημάτων. Θα παρατηρήσει κάποιος ότι οι δυνάμεις αυτές εμφανίζονται όψιμα. Όμως αυτό συμβαίνει συχνά στους ανθρώπους. Οι άνθρωποι μαθαίνουν συνήθως από τα λάθη τους.
Οι υποσχέσεις της Β κατηγορίας δεν έχουν τη βαρύτητα των της Α κατηγορίας, αλλά στη συνείδηση των πολιτών θεωρούνται σημαντικότερες γιατί σχετίζονται με πιεστικά και ζωτικής σημασίας προβλήματα τους. Ακόμη, η υλοποίηση αυτών των υποσχέσεων απαιτεί, εκτός από την ύπαρξη λογικών και ηθικών δυνάμεων και την ύπαρξη χρημάτων. Για την αξιολόγηση των υποσχέσεων της Β κατηγορίας, λέγονται και γράφονται τόσα πολλά ώστε μία ακόμη άποψη να μην αποτελεί σημαντική βοήθεια στην αξιολόγηση τους. Έτσι θα αρκεσθούμε στην διατύπωση του ακόλουθου γενικού κριτηρίου : η αξιολόγηση των υποσχέσεων, να γίνει με κριτήρια την εφικτότητα της υπόσχεσης και την αξιοπιστία του υποσχόμενου και όχι μόνο με τους στόχους της υπόσχεσης, οι οποίοι αποβλέπουν πάντα στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων των πολιτών ή για να ακριβολογούμε, των συμφερόντων και των πολιτών.
Οι σημαντικότερες προεκλογικές υποσχέσεις και δεσμεύσεις της Α κατηγορίας είναι:
- Η αναθεώρηση του Συντάγματος.
- Η αλλαγή του νόμου περί ευθύνης υπουργών και
- Ο διαχωρισμός της εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας, το ασυμβίβαστο δηλαδή του αξιώματος του βουλευτή με αυτό του υπουργού, του άρχοντα της εκτελεστικής εξουσίας.
Η υπόσχεση αλλαγής του Συντάγματος, παρ’ ότι συνιστά την κορυφαία μεταρρύθμιση, έχει μικρή πρακτική αξία τόσο για τον χρόνο, όσο και για τις διαδικασίες που προβλέπονται για την πραγματοποίηση της. Η υπόσχεση αυτή θυμίζει …σάλπισμα νομής για τα άλογα του στρατού.
Η αλλαγή του νόμου περί ευθύνης υπουργών αποτελεί μια ορθολογική και ηθική αλλαγή που συζητείται εδώ και χρόνια χωρίς να υλοποιείται. Μακάρι η βουλή που θα προκύψει από τις εκλογές να την πραγματοποιήσει. Αυτή η πραγματοποίηση ισχυρά συσχετίζεται και διευκολύνεται με την υλοποίηση της 3ης υπόσχεσης.
Ο διαχωρισμός της εκτελεστικής και της νομοθετικής εξουσίας, θεωρήθηκε, κατά την γένεση των εμμέσων δημοκρατιών, τόσο σημαντικός και αναγκαίος, ώστε το άρθρο16 της Γαλλικής Διακήρυξης του 1789 έλεγε: «Μια πολιτεία χωρίς διάκριση εξουσιών δεν έχει Σύνταγμα». Αυτό σημαίνει ότι μια τέτοια πολιτεία δεν μπορεί να είναι όχι μόνο δημοκρατία, αλλά ούτε συνταγματική μοναρχία.
Με αυτές τις σκέψεις αξιολογούμε την εν λόγω αλλαγή πολύ σημαντική και ευχόμαστε: Να μη αποτελέσει μια ακόμη προεκλογική υπόσχεση και να μη εξελιχθεί σε επανάληψη του γνωστού έργου που έχουμε ξαναδεί: « ο μονάρχης μπορεί να διορίζει υπουργό και τον …κηπουρό του».
Το γεγονός ότι η υλοποίηση αυτής της υπόσχεσης:
(1) Απαιτεί ύπαρξη ηθικών και πνευματικών δυνάμεων και όχι χρημάτων,
(2) Δεν απαιτεί συνταγματικές ή πρόσθετες νομοθετικές αλλαγές και
(3) Η χρονική απόσταση μεταξύ υπόσχεσης και υλοποίησης της υπόσχεσης είναι πολύ μικρή, αποτελεί μία κάποια εγγύηση ότι αυτή η σημαντική αλλαγή δεν θα γίνει ένα ακόμη … σάλπισμα νομής.
Μακάρι οι υποσχέσεις της Α κατηγορίας, να αποτελέσουν τα πρώτα βήματα αναγέννησης της δημοκρατίας των Ελλήνων. Τα βήματα αυτά κατ’ ανάγκη θα είναι μικρά και ίσως ασταθή. Όμως έτσι είναι όλα τα πρώτα βήματα.
Μακάρι η παρούσα κρίση να αποτελέσει την αφορμή για να ξαναγίνει αυτός εδώ ο τόπος το λίκνο της δημοκρατίας στη νέα ψηφιακή εποχή· το λίκνο της Ψηφιακής Άμεσης Δημοκρατίας του 21ου αιώνα, όπως αυτή σκιαγραφείται από τους φίλους της. http://www.dd-democracy.gr/statement.asp
————————————————————————————————————-
*** Κατά την Μικρασιατική Καταστροφή τα άλογα του στρατού επέστρεφαν στην Ελλάδα με πλοία στα οποία όμως δεν υπήρχε τροφή γι’ αυτά. Έτσι τα πεινασμένα ζώα άρχιζαν να ποδαρίζουν ( να χτυπάνε τα πόδια τους) για να προκαλέσουν το ενδιαφέρον των στρατιωτών που φρόντιζαν για την τροφή τους. Επειδή όμως τροφή δεν υπήρχε, ο αρμόδιος αξιωματικός διέταζε να γίνει σάλπισμα νομής της τροφής των αλόγων. Το σάλπισμα ήταν αποτελεσματικό για κάποιο χρονικό διάστημα. Όταν τα άλογα άρχιζαν ξανά να παδαρίζουν, βλέπετε τα άλογα δεν μπορούν να χειροκροτούν, γινόταν νέο σάλπισμα νομής και το σοβαρό πρόβλημα βρήκε —-μια κάποια λύση.
Από: dd-democracy.gr