Κάθε μέρα που περνάει χωρίς να έχει σχηματιστεί κυβέρνηση εθνικής ενότητας με τη συναίνεση και τη συμμετοχή τουλάχιστον των δύο μεγάλων κομμάτων, φέρνει την Ελλάδα όλο και πιο κοντά στην έξοδο…
Το τελευταίο ταμπού το οποίο έμενε να σπάσει ήταν το ταμπού της εξόδου μιας χώρας της ευρωζώνης από το κοινό νόμισμα. Στην πραγματικότητα, όλη η πορεία της ελληνικής οικονομίας μέσα στην κρίση ήταν μια πορεία όπου συνεχώς έσπαζαν διάφορα ταμπού.
Όταν τον Οκτώβριο του 2009 ήταν καταφανές ότι η χώρα θα έμενε χωρίς μετρητά, η «διάσωση» ενός κράτους μέλους του ευρώ ήταν ταμπού, απαγορευόταν ρητά από την ευρωπαϊκή συνθήκη. Η ελληνική κυβέρνηση, η Κομισιόν και ο κ. Γιούνκερ εκ μέρους του eurogroup το διέψευδαν κατηγορηματικά όταν ο τύπος τους ρωτούσε. Στο παρασκήνιο βέβαια ολόκληρο το ρεπορτάζ των Βρυξελλών γνώριζε ότι τόσο η Κομισιόν όσο και η Καγκελαρία επεξεργάζονταν τη νομική και οικονομική φόρμουλα που θα τους επέτρεπε να στηρίξουν οικονομικά τη χώρα. Η Μέρκελ, ο Σαρκοζί και ο Μπαρόζο είχαν κάνει την πολιτική επιλογή να μην αφήσουν την Ελλάδα να χρεοκοπήσει, ανεξέλεγκτα, χωρίς σήμερα να έχει πια σημασία το γιατί.
Όταν τον Απρίλιο του 2010 η χώρα βρισκόταν εκτός αγορών, μέρες πριν ο πρωθυπουργός κάνει την ανακοίνωση από το Καστελόριζο, η κυβέρνηση, η Κομισιόν και ο κ. Γιούνκερ διέψευδαν ότι θα βρισκόμασταν μπροστά σε αυτό το ενδεχόμενο. Ο πρωθυπουργός μιλούσε για το «πιστόλι πάνω στο τραπέζι» και διάφοροι ανεκδιήγητοι απειλούσαν τους δημοσιογράφους και τις εφημερίδες «με εισαγγελέα» γιατί έγραφαν το προφανές. Το ρεπορτάζ έλεγε ότι οι τράπεζες είχαν αποκοπεί από την αγορά, τα spreads είχαν εκτιναχθεί και τα λεφτά στα ταμεία τελείωναν. Τότε έσπασε το δεύτερο ταμπού, η Ελλάδα χρησιμοποίησε το πακέτο και τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Ακόμη όμως και τότε, σύμβουλος του υπουργείου Οικονομικών που μόλις πριν από λίγες εβδομάδες αναβαθμίστηκε, ισχυριζόταν ότι «το letter of intend του κ. Παπακωνσταντίνου είναι το τελευταίο βήμα προς τα κοινοτικά κεφάλαια». Παρέλειπε να πει ότι έπρεπε να υπογράψουμε και ένα μνημόνιο…
Όταν τον Μάιο του 2011 οι υπουργοί Οικονομικών καλούσαν τον κ. Παπακωνσταντίνου για εξηγήσεις στο Λουξεμβούργο και οι φήμες οργίαζαν, το ρεπορτάζ έλεγε ότι το πρώτο μνημόνιο δεν ήταν αρκετό, τα λεφτά δεν έφθαναν, υπήρχε εμπλοκή με τη χρηματοδότηση του ΔΝΤ, και οι ιθύνοντες της Ε.Ε. είχαν στα σκαριά τη συμφωνία της 21ης Ιουλίου. Τότε παράγοντας του γραφείου του κ. Παπανδρέου με επικοινωνιακή αρμοδιότητα από κάποιο υπόγειο αναφερόταν σε αυτές τις αποκαλύψεις ως «αβάσιμες ανοησίες»- ίσως τόσο ήξερε ο άνθρωπος. Και πάλι το ταμπού έσπασε και ο πρωθυπουργός πανηγύρισε τη συμφωνία της 21ης Ιουλίου -όπως και όλες τις άλλες- ως επιτυχία της κυβέρνησης.
Όταν τον Οκτώβριο του 2011 η κυβέρνηση καταφανώς τα είχε σπάσει με την τρόικα (ήδη από τον Αύγουστο…) οι πάντες διέψευδαν μετά μανίας ότι χρειαζόταν κάτι παραπάνω, ότι χρειαζόταν και άλλο κούρεμα, ότι το χρέος δεν ήταν βιώσιμο και ότι σε τελική ανάλυση η Μέρκελ ήταν αποφασισμένη να σώσει την Ελλάδα από τη χρεοκοπία και να δώσει ένα μάθημα στις ανεύθυνες τράπεζες. Η Μέρκελ επωμίστηκε μία τεράστια διαπραγμάτευση, στα όρια των θεσμών και των δυνατοτήτων της Ομοσπονδιακής Γερμανίας και πέτυχε τη συμφωνία της 27ης Οκτωβρίου. Και πάλι το ταμπού έσπασε, η αναδιάρθρωση είναι πλέον θεσμός, μόνο που κάποιος είχε τη φαεινή ιδέα να πει «καλά κάνατε και διαπραγματευτήκατε για μας αλλά θα δούμε… ας αποφασίσει ο ελληνικός λαός». Αυτή η ελληνική στάση έσπασε και το τελευταίο ταμπού, που από την αρχή της κρίσης είχαν τολμήσει να αγγίξουν μόνο περιφερειακοί του συστήματος πόλοι και διάφοροι φαιδροί ή απατεώνες. Αυτό το τελευταίο ταμπού δε σκόπευε να το σπάσει η Γερμανία.
Σε όλη αυτή την ιστορία μας έχει διαφύγει το εξής: Η κλιμάκωση των γεγονότων δεν ήταν καθόλου αυτονόητη και η εξέλιξη ήταν απόρροια του γεγονότος ότι η κυβέρνηση δεν έπαιρνε μέτρα. Έπαιρνε τα μέτρα που φανταζόταν, που ήταν πολιτικώς βολικά, όχι όμως αυτά που έπρεπε. Αυτό το πιστοποιούν οι 5 εκθέσεις της τρόικας.
Σήμερα, η διαπραγμάτευση τελείωσε. Η Ελλάδα και τα προβλήματά της δεν αφορούν κανένα. Σε 10 χρόνια, που λέει και η Μέρκελ, μπορεί να έχουμε ξεχάσει τους πολιτικούς αρχηγούς του 2011. Αν όμως δε συνεννοηθούνε το συντομότερο δυνατό και δεν πραγματοποιήσουν έστω αυτή και την τελευταία ευχή των πιστωτών, όλοι εμείς θα πρέπει να ξεχάσουμε εντελώς το ευρώ, την ΕΕ και τον τρόπο ζωής μας.