Σε ξένα χέρια θα βρεθούν εφέτος μέσω των τιτλοποιήσεων που προγραμματίζουν οι τράπεζες στεγαστικά, καταναλωτικά και επισκευαστικά δάνεια ύψους άνω των €20 δισ. Πρόκειται περίπου για το 80% των συνδεδεμένων με προσημειωμένα ακίνητα κόκκινων οφειλών που έχουν ιδιώτες και επαγγελματίες, οι οποίοι από την 1η Μαΐου χάνουν κάθε είδους προστασία έναντι των πλειστηριασμών.
Αν στα χρέη αυτά προστεθούν τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα επιχειρήσεων και τα ανεξασφάλιστα δάνεια λιανικής που περιλαμβάνονται στις επικείμενες συναλλαγές και όσα έχουν ήδη πουληθεί απευθείας σε funds, το ύψος των χρεών που θα έχει παραδοθεί σε τρίτους θα φτάσει έως τις αρχές του 2021 τα €50 δισ.
Θα πάρουν τα κλειδιά
Οπως επισημαίνουν τραπεζικές πηγές, οι επενδυτές που θα αποκτήσουν μέρος των τίτλων, θα πάρουν και τα κλειδιά της διαχείρισης. Για λογαριασμό τους, ανεξάρτητες εταιρείες θα αναλάβουν να φέρουν σε πέρας το έργο της ανάκτησης των οφειλών, από το ύψος της οποίας θα εξαρτηθεί το κέρδος τους. Από την άλλη οι τράπεζες δεν θα έχουν κανέναν λόγο στη στρατηγική που θα υιοθετηθεί.
Η κυβέρνηση αναμφίβολα ανησυχεί για τις εξελίξεις. Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας ετοιμάζει τον νέο πτωχευτικό νόμο που θα τεθεί σε ισχύ από τον Μάιο. Τονίζει πως το νέο πλαίσιο θα δίνει μία δεύτερη ευκαιρία σε όσους έχουν πραγματικά ανάγκη. Το θέμα βέβαια είναι ότι για να καθαρίσει κάποιος από τα χρέη και να κάνει μία νέα αρχή θα πρέπει να ρευστοποιηθεί προηγουμένως ακόμη και το σύνολο της περιουσίας του, συμπεριλαμβανομένης της κύριας κατοικίας.
Αυτό, την ώρα που ο υπουργός Ανάπτυξης Αδωνις Γεωργιάδης έχει καλέσει τους δανειολήπτες να ενταχθούν στην πλατφόρμα για τα κόκκινα δάνεια, προειδοποιώντας ότι μετά την 30ή Απριλίου δεν θα υπάρχει καμία προστασία.
Θα πωληθούν σπίτια
Ο υφυπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα Γιώργος Ζαββός, μιλώντας στη Βουλή τόνισε «το σημαντικό και κρίσιμο θέμα είναι αν και πώς οι διαχειριστές θα έχουν τη δυνατότητα ευχερέστερων ρυθμίσεων. Στο παρελθόν υπήρξαν δυστοκίες από τις τράπεζες στο να κάνουν αναδιαρθρώσεις δανείων». Και συμπλήρωσε πως ο διαχειριστής έχει ευελιξία λύσεων, αλλά και ίδιον όφελος να επιδιώξει συναινετικές λύσεις, γιατί μια ρευστοποίηση είναι χρονοβόρα και κοστοβόρα.
Θα έχουμε λοιπόν έκρηξη πλειστηριασμών τα επόμενα χρόνια; «Αύξηση του αριθμού των εκποιήσεων σίγουρα. Εκρηξη μάλλον όχι» απαντά έμπειρο τραπεζικό στέλεχος. Οπως εξηγεί, «η αλήθεια είναι ότι μετά την άρση της προστασίας της πρώτης κατοικίας, από νομικής απόψεως τα πάντα είναι δυνατά. Ωστόσο, δεν θεωρώ πιθανό το σενάριο να τεθούν προς πώληση μαζικά τα προσημειωμένα ακίνητα».
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι διαχειριστές θα καταστρώσουν ένα σχέδιο που θα δημιουργεί τις απαραίτητες χρηματορροές ώστε σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα να αποπληρωθεί ένα μεγάλο κομμάτι των ομολόγων που θα εκδοθούν. Ετσι, θα πάρουν οι τράπεζες πίσω την αξία των τίτλων που θα κρατήσουν και το επιπλέον ποσό από την ανάκτηση θα καταλήξει στους επενδυτές.
Η προσφορά ακινήτων
Ωστόσο, υπογραμμίζει η ίδια πηγή, για να φτάσει το ποσοστό των εισπράξεων σε ικανοποιητικά επίπεδα, είναι σημαντικό να μην επηρεαστεί αρνητικά από την αναμενόμενη αύξηση της προσφοράς ακινήτων η κτηματαγορά.
Στο πλαίσιο αυτό, εκτιμά ότι η στρατηγική που θα υιοθετηθεί θα είναι η εξής:
Ακίνητα που θεωρούνται εμπορικά, μπορούν δηλαδή να ρευστοποιηθούν εύκολα, είναι πολύ πιθανό να καταλήξουν σε πλειστηριασμό. Ειδικά εάν πρόκειται για στρατηγικούς κακοπληρωτές ή τα εισοδήματά τους δεν επαρκούν για τη σταδιακή εξόφληση ποσού υψηλότερου από την εμπορική αξία του ακινήτου.
Στα ακίνητα που δεν είναι εύκολο να πουληθούν θα εξαντληθούν τα περιθώρια για ρύθμιση. Με δεδομένο ότι θα έχει ήδη αναληφθεί μέσω της τιτλοποίησης μεγάλο μέρος της ζημιάς από την τράπεζα, είναι πιθανό ακόμη και με κούρεμα 50% επί του ανεξόφλητου κεφαλαίου να αποπληρωθούν πιστωτής και επενδυτής και ταυτόχρονα ο δανειολήπτης να εξασφαλίσει μία γενναία ρύθμιση.