Το ρητό κάθε φέτος και χειρότερα ταιριάζει απόλυτα στην αγορά ακινήτων. Το 2013 ο αριθμός των συναλλαγών κατοικιών, πανελλαδικά, με τη διαμεσολάβηση του τραπεζικού συστήματος, διαμορφώθηκε σε 24,4 χιλιάδες, ενώ το 2014 υποχώρησε στις 16,3 χιλιάδες. Το 2015 ο αριθμός των αγοραπωλησιών ακινήτων διέψευσε όσους εκτιμούσαν ότι χειρότερη χρονιά από το 2014 δεν θα μπορούσε να υπάρξει. Την περασμένη χρονιά, ο αριθμός συναλλαγών με τη διαμεσολάβηση των τραπεζών μειώθηκε περαιτέρω και αναμένεται να διαμορφωθεί στις 13.000, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Alpha Bank. Το μέγεθος αυτό είναι τόσο χαμηλό που οι οικονομολόγοι της τράπεζας, στο πλαίσιο του εβδομαδιαίου δελτίου οικονομικών εξελίξεων, το χαρακτηρίζουν “ασήμαντο”.
Ως εκ τούτου, το 2007, οπότε οι αγοραπωλησίες είχαν διαμορφωθεί σε 148.000, μοιάζει μακρινή ανάμνηση. Ωστόσο, το χειρότερο όμως, όλων είναι ότι μακρινό μοιάζει και το 2012 οπότε οι αγοραπωλησίες είχαν διαμορφωθεί σε 31 χιλιάδες. Ταυτόχρονα, από το 2010 σωρευτικά οι συναλλαγές, με τη διαμεσολάβηση των τραπεζών, υποχώρησαν κατά 78,1%. Θα πρέπει βέβαια, να διευκρινιστεί ότι οι αγοραπωλησίες μέσω των τραπεζών έχουν μειωθεί σημαντικά κατά το τελευταίο διάστημα: το 2014 περί το 20% μόνο των συναλλαγών πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή των τραπεζών, όταν το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 82% το 2009.
Όσον αφορά την μέση περίοδο αναμονής ωσότου πωληθεί ένα ακίνητο, έφθασε τον ένα χρόνο το 2014 από πέντε μήνες το 2009, με την έκπτωση επί της αρχικά ζητούμενης τιμής να είναι της τάξης του 22% (από 12,6% το 2009). Κατά τους οικονομολόγους της Alpha Bank, η ακινησία της αγοράς κατοικίας οφείλεται πρακτικά στο γεγονός ότι οι πωλητές δεν επιθυμούν να προσαρμόσουν προς τα κάτω τις εκτιμήσεις τους για τη μελλοντική αξία της ακίνητης περιουσίας τους, ενώ αντίθετα οι αγοραστές προσδοκούν περαιτέρω υποχώρηση των τιμών των οικιστικών ακινήτων.
Τιμές
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, από το 2008 έως το 2015 μειώθηκαν σωρευτικά κατά 39,9%. Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία της αγοράς, η εκτιμώμενη μείωση αγγίζει εάν δεν υπερβαίνει το 60%, ενώ κοινή παραδοχή των ειδικών είναι ότι η απουσία κρίσιμης μάζας deals δεν επιτρέπει την εξαγωγή βέβαιων συμπερασμάτων για την πορεία των τιμών.
Τα ενοίκια υποχώρησαν σωρευτικά από το πρώτο τρίμηνο του 2012 κατά 20,4%. Το 2015 οι τιμές των ενοικίων παρουσίασαν μεταπτώσεις. Συγκεκριμένα στο πρώτο τρίμηνο του 2015 υποχώρησαν κατά 5%, σε ετήσια βάση, στο δεύτερο τρίμηνο μειώθηκαν με αισθητά βραδύτερο ρυθμό 4,2%, ύστερα αυξήθηκε ο αρνητικός ρυθμός στο 4,8% για να υποχωρήσει στο 3,8% στο τέταρτο τρίμηνο του 2015.
Όπως επισημαίνει η Alpha, η ζήτηση από το εξωτερικό δεν είχε κάποια αξιόλογη συμβολή στην επέκταση της αγοράς οικιστικών ακινήτων το 2015. Συγκεκριμένα, η εισροή κεφαλαίων για αγορά ακινήτων από το εξωτερικό υποχώρησε στα 185,8 εκατ. ευρώ το 2015, έναντι 250 εκατ. το 2014.
Ωστόσο, από τον Αύγουστο 2015 σημειώνεται συνεχής αύξηση σε μηνιαία βάση και σε αξιόλογο ύψος των εισροών κεφαλαίων από το εξωτερικό για αγορές οικιστικών μονάδων (Δεκ. 2015: 20,6 εκατ. ευρώ, Αύγ.2015: 5 εκατ.).
Ελάχιστη ζήτηση, τεράστια προσφορά
Την ίδια στιγμή, όπως σημειώνουν οι οικονομολόγοι της Alpha Bank, ο κλάδος των ακινήτων βρίσκεται σε συνεχή κάμψη παγιδευμένος όχι μόνο από τις συνθήκες της αγοράς, αλλά και από το υψηλό φορολογικό βάρος που έχει επωμιστεί τα τελευταία χρόνια. Κύρια χαρακτηριστικά της αγοράς ακινήτων είναι η ελάχιστη ζήτηση και ο μεγάλος αριθμός προς πώληση ακινήτων, ως αποτέλεσμα της συρρίκνωσης του διαθεσίμου εισοδήματος των νοικοκυριών και της έλλειψης ρευστότητας στην οικονομία.