Το σοβαρότατο κοινωνικό πλέον πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων αναζητά λύση, η οποία αναμένεται στα τέλη Οκτωβρίου, όπως δήλωσε ο αρμόδιοςΥπουργός κ. Σταθάκης. Σύμφωνα με την πρόσφατη δημόσια δήλωση της προέδρου της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, κ. Κατσέλη ένα στα δύο δάνεια είναι πλέον «κόκκινα» και έχουν ξεπεράσει τα 100 δισ. ευρώ.
Η «έκρηξη» του αριθμού τους σαφέστατα οφείλεται στην δραματική μείωση των εισοδημάτων των δανειοληπτών σε συνδυασμό με την αύξηση των δημόσιων φορολογικών, άμεσων και έμμεσων βαρών, που έχουν επιβληθεί τα τελευταία χρόνια και συρρίκνωσαν ακόμη περισσότερο την οικονομική δυνατότητά τους καθώς και στο γεγονός, ότι πλείστες φορές δεν λάμβαναν χώρα ρεαλιστικές ρυθμίσεις των δανειακών υποχρεώσεων με αποτέλεσμα να τηρούνται μόνο για μικρό χρονικό διάστημα.
Ένα σημαντικό εργαλείο στην διάθεση δανειοληπτών και τραπεζών αποτελεί οΚώδικας Δεοντολογίας Τραπεζών, που προβλέπει 22 περιπτώσεις διευθέτησης των δανείων σε βραχυπρόθεσμο, μακροπρόθεσμο και οριστικό πλαίσιο, που όπως φαίνεται δεν θα αλλάξει.
Οι δανειολήπτες κάνοντας χρήση του εν λόγω Κώδικα μπορούν να αιτηθούν τηνρύθμιση των δανειακών τους υποχρεώσεων βάσει των πραγματικών δυνατοτήτων τους, έτσι ώστε να ανταποκριθούν στις μηνιαίες υποχρεώσεις τους σε βάθος χρόνου και να αποπληρώσουν εν τέλει τον υφιστάμενο δανεισμό τους.
Σημαντική εξαγγελία αποτελεί η ίδρυση των κατά τόπους «κέντρων πληροφόρησης χρέους», όπου θα παρέχεται δωρεάν πληροφόρηση σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των δανειοληπτών καθώς και των επιλογών τους αναφορικά με την διαχείριση των χρεών που τους βαρύνουν. Έτσι ο ενημερωμένος πια δανειολήπτης θα μπορεί να διαχειριστεί τις δανειακές του υποχρεώσεις με ορθότερο τρόπο.
Επιπρόσθετα, η ίδρυση του δημόσιου φορέα «Υπηρεσίας Πίστωσης και Πλούτου» θα συμβάλει σημαντικά στην διευθέτηση των δανείων, διότι αποτελεί ένα πολύ σημαντικό και αντικειμενικό εργαλείο, που θα προσδιορίζει βαθμολογικά την δανειοδοτική ικανότητα του δανειολήπτη, ως προς την αποπληρωμή των δανείων του. Ο βαθμολογικός αυτός προσδιορισμός θα είναι υποχρεωτικός από τις τράπεζες. Ως εκ τούτου θα απαλειφθεί και το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί με το νόμο 4307/2014 σχετικά με την ρύθμιση των επιχειρηματικών δανείων, όπου δεν επιβλήθηκε καμία απολύτως υποχρεωτικότητα των προβλεπόμενων ρυθμίσεων για τις τραπεζες ακόμη κι αν ο επιχειρηματίας δανειολήπτης πληρούσε τα νομοθετικά κριτήρια και προϋποθέσεις.
Σαφώς οι ανωτέρω φορείς θα πρέπει να στελεχωθούν από έμπειρα στελέχη, έτσι ώστε να συμβάλουν ουσιαστικά στην επίλυση του προβλήματος των «κόκκινων» δανείων, η διαχείριση των οποίων, είναι σαφώς πολύπλοκη και απαιτεί ιδιαίτερα ευαίσθητο χειρισμό, έτσι ώστε να μην βρεθούμε εκ νέου σε αδιέξοδα που βαρύνουν ολόκληρη την ελληνική κοινωνία.
Ένα «αγκάθι» που θα κληθεί να διαχειριστεί η σημερινή κυβέρνηση είναι και η πώληση των δανείων σε ξένα funds και εταιρείες ειδικού σκοπού, θέμα που έμεινε ανοικτό κατά τις θερινές διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς. Ο Υπουργός κ. Σταθάκης και η κυβερνητική εκπρόσωπος κ. Γεροβασίλη, πρόσφατα δήλωσαν, ότι δεν θα επιτραπεί η πώληση των δανείων. Όμως, σήμερα η νομοθεσία επιτρέπει την τιτλοποίηση και μεταβίβαση των δανείων και μάλιστα με διαδικασία που δεν απαιτεί την συναίνεση του δανειολήπτη. Αρκεί μια εγγραφή στο Ενεχυροφυλακείο Αθηνών για την πραγματοποίηση της. Επομένως, θα πρέπεινα θεσπιστεί ρητή διάταξη για την απαγόρευση της πώλησης τους σε funds και σε εταιρείες ειδικού σκοπού ή θα μπορούσε να νομοθετηθεί πρωτοποριακά η πώληση τους μόνο στους ίδιους τους δανειολήπτες έστω και με ασφυκτικές προθεσμίες, αφού η πώληση τους λαμβάνει χώρα με discount μέχρι και 75% περίπου για τα δάνεια με εμπράγματες εξασφαλίσεις και 90% για τα δάνεια που δεν φέρουν εξασφαλίσεις. Κατ’ αυτό τον τρόπο ένα σημαντικό μέρος των κόκκινων δανείων θα διευθετηθεί οριστικά και θα εξομαλυνθεί η ταραγμένη ζωή χιλιάδων Ελλήνων δανειοληπτών.
Σαφέστατα σημαντικότερη παράμετρο στην διευθέτηση των κόκκινων δανείων αποτελεί η προστασία της πρώτης κατοικίας. Προστασία προς αυτή την κατεύθυνση προσφέρει ο νόμος για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, βάσει του οποίου εκατοντάδες δανειολήπτες που πληρούσαν τις προϋποθέσεις του νόμου, προστάτευσαν αποτελεσματικά την κύρια κατοικία τους καταβάλλοντας μηνιαίως χρηματικά ποσά βάσει των εισοδηματικών δυνατοτήτων τους.
Σήμερα, προστατεύεται άτυπα και χωρίς νομοθετική παρέμβαση η κύρια κατοικία των δανειοληπτών με δημόσια δέσμευση του Πρωθυπουργού και της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών περί μη διενέργειας πλειστηριασμών επ’ αυτής. Αδήριτη ανάγκη, ωστόσο, αποτελεί, στο πλαίσιο αυτό, ο διαχωρισμός των στρατηγικών κακοπληρωτών από τους πραγματικά έχοντες ανάγκη προστασίας. Έτσι θα πρέπει, μέσω της νομοθετικής λύσης των «κόκκινων» δανείων, να γίνει ακριβής στόχευση, ως προς την αποκάλυψη των εισοδημάτων και των περιουσιακών στοιχείων των δανειοληπτών, ώστε να μην υπάρχει δυνατότητα αποφυγής των δανειακών υποχρεώσεων, γεγονός που αποβαίνει εις βάρος όλων των Ελλήνων φορολογουμένων.
Με δεδομένο, ότι τα «κόκκινα» δάνεια αποτελούν ίσως την σημαντικότερη παράμετρο στη ζωή των δανειοληπτών και ταυτόχρονα σημαντικότατη πρόκληση για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα με σοβαρότατες προεκτάσεις στην ευρύτερη ελληνική οικονομία, ας ελπίσουμε οι νομοθετικές λύσεις να είναι ρεαλιστικές καιορθολογιστικές και να αποκαταστήσουν, αφενός την απωλεσθείσα ψυχική ηρεμία των δανειοληπτών και αφετέρου την εύρυθμη λειτουργία των ελληνικών τραπεζών και την συμβολή τους στην πραγματική οικονομία.