Στο παρασκηνιακό παιχνίδι πιέσεων προς τις ελληνικές τράπεζες -και όχι μόνο- εισέρχονται οι οίκοι αξιολόγησης. Μετά τις σχετικές επιστολές που έστειλε η Ενιαία Εποπτική Αρχή (SSM) προς τις διοικήσεις των τραπεζών για να αναβαθμίσουν τους στόχους για την κεφαλαιακή τους επάρκεια, σειρά παίρνουν οι διεθνείς οίκοι. Η Moody’s στο τελευταίο της report κάνει ευθέως αναφορά για ανάγκη νέων αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου στην περίπτωση που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βάλει το «λαίμαργο» χέρι της στον νόμο για τον αναβαλλόμενο φόρο.
Της Χριστίνας Τζογανάκη
Το ποσό του αναβαλλόμενου φόρου προσμετράται στα κεφάλαιά των τραπεζών. Ως εκ τούτου οποιαδήποτε απομάκρυνση κρατικής στήριξης για τον αναβαλλόμενο φόρο θα μπορούσε να αποδυναμώσει δραματικά τα κεφαλαιακά μαξιλάρια ορισμένων πιστωτικών ιδρυμάτων, ενισχύοντας τις πιθανότητες για ένα ακόμη σοκ στις ευρωπαϊκές τράπεζες.
Ιδιαίτερη εστία ανησυχίας για τις ρυθμιστικές αρχές είναι η Ελλάδα, καθώς η Αθήνα δηλώνει πως ο αναβαλλόμενος φόρος αντιστοιχεί περίπου στο 30% – 40% των βασικών κεφαλαίων Tier 1 των μεγαλύτερων τραπεζών της. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τον Οκτώβριο, συνολικά οι τέσσερις τράπεζες έχουν στα βασικά τους κεφάλαια περισσότερα από 40 δισ. ευρώ που αντιστοιχούν σε αναβαλλόμενο φόρο.
Εκτός στόχων οι σχεδιασμοί
Την ίδια ώρα, οι τράπεζες είναι αντιμέτωπες με νέα ενδογενή συστημική κρίση που ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη, καθώς οι πολιτικές εξελίξεις που προκάλεσαν εκροή καταθέσεων και η ολιγωρία των διοικήσεων στην έγκαιρη εφαρμογή των νέων business plans και capital action plans έχουν οδηγήσει τις συστημικές εκτός στόχων.
Η νέα ελληνική κυβέρνηση πριν καλά-καλά αναλάβει την εξουσία έπιασε δουλειά, θέτοντας ψηλά στη λίστα των προτεραιοτήτων την αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος.
Στο πλαίσιο αυτό, έχει σχεδιαστεί πάγωμα των κινήσεων όσον αφορά στις πωλήσεις θυγατρικών, προκειμένου αυτές να επανεξεταστούν από τη νέα κυβέρνηση. Οπερ σημαίνει ότι οι τράπεζες θα στερηθούν πολύτιμους πόρους κεφαλαιακής ενίσχυσης ενόψει της νέας πανευρωπαϊκής άσκησης προσομοίωσης.
Οι διοικήσεις των τραπεζών βλέποντας το “τσουνάμι” ριζικών ανακατατάξεων να είναι προ των πυλών, αντλούν ρευστότητα μέσω του προγράμματος παροχής έκτακτης ενίσχυσης ELA της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Αγνωστο παραμένει εάν πρόκειται για αναβολή ή για οριστική ματαίωση των προγραμματισμένων πωλήσεων θυγατρικών. H συμφωνία με την Κομισιόν προβλέπει οι πωλήσεις θυγατρικών να πραγματοποιηθούν το 2015 υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα επηρεάζεται αρνητικά ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας. Ωστόσο το 2016 θα πρέπει να προχωρήσουν σε πωλήσεις θυγατρικών ακόμα και αν οι πωλήσεις επηρεάζουν αρνητικά την κεφαλαιακή επάρκεια.
Τα σχέδια αναδιάρθρωσης ενσωματώνουν μια σειρά από δεσμεύσεις των τραπεζών, όπως διάθεση στοιχείων ενεργητικού και θυγατρικών, μείωση των λειτουργικών εξόδων και μείωση του κόστους των καταθέσεων. Πρόκειται για δράσεις των τραπεζών για ενίσχυση των κεφαλαίων τους, όπως αυτό απαιτήθηκε μετά την ολοκλήρωση των ευρωπαϊκών stress tests.
Παράλληλα έχουν παγώσει και οι δρομολογημένες διαδικασίες πώλησης από την πλευρά των τραπεζών χαρτοφυλακίων με μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Οι τραπεζίτες ανέθεταν τις ελπίδες τους στα “πακέτα” τιτλοποιημένων κόκκινων δανείων τα οποία σε συνδυασμό με την αναγνώριση του αναβαλλόμενου φόρου, θα ενίσχυαν το κεφαλαιακό μαξιλάρι των τραπεζών.
Οι τράπεζες προσπαθούν να… ξεφορτωθούν ένα μέρος από τις ύψους 77 δισ. ευρώ μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις, μέσω της πώλησης δανείων στεγαστικών, καταναλωτικών και επιχειρηματικών. Ο λόγος είναι ότι θέλουν να καθαρίσουν τα χαρτοφυλάκια τους από τα «κόκκινα» δάνεια, αλλά και για να φέρουν ισορροπία ανάμεσα σε χορηγήσεις και καταθέσεις.
Αυτό είναι το συμπέρασμα που προκύπτει από τις κινήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) στο διάστημα του τρέχοντος μηνός, αποστέλλοντας επιστολές σε ορισμένες τράπεζες της Ευρωζώνης όπου ζητεί ενίσχυση των δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας ακόμη και πάνω από το 11%. Συστήνει, παράλληλα, να παρουσιάσουν άμεσα προτάσεις για αλλαγές στα μοντέλα εταιρικής διακυβέρνησής τους.