Πριν καλά καλά εφαρμοστεί στην πράξη ο Κώδικας Δεοντολογίας ο οποίος θεσπίστηκε πέρυσι με σκοπό τη διευθέτηση απο τις Τράπεζες των «κόκκινων «δανείων δεκάδων χιλιάδων δανειοληπτών άρχισαν ήδη να καταγράφονται τα πρώτα προβλήματα. Με βάση τον Κώδικα Δεοντολογίας ο οποίος ισχύει απο 1.1.2015 , αλλά ακόμη δεν έχει εφαρμοστεί στην πράξη,όσοι δανειολήπτες με μη εξυπηρετούμενα δάνεια(κυρίως στεγαστικά και καταναλωτικά) το επιθυμούν μπορούν να υπαχθούν σε ευνοικές ρυθμίσεις των δανείων τους ,υπό τον όρο να είναι συνεργάσιμοι με τα πιστωτικά Ιδρύματα ,παρέχοντας πλήρη στοιχεία ,εφόσον τους ζητηθούν, τα οποία θα αφορούν την oικονομική, επαγγελματική ,οικογενειακή και περιουσιακή τους κατάσταση.
Ωστόσο, όπως διαπιστώνει ο συνήγορος του Καταναλωτή σε επιστολή του στην Τράπεζα της Ελλάδος και την Ενωση Ελληνικών Τραπεζών , ορισμένες τράπεζες δεν έχουν ακόμη προχωρήσει στη συλλογή των στοιχείων πληροφόρησης αλλά και των διαδικασιών που προβλέπονται ώστε οι δανειολήπτες να γνωρίζουν επακριβώς τα δικαιώματά και τις υποχρεώσεις τους στην περίπτωση που υπαχθούν σε πρόγραμμα βραχυπρόθεσμης η οριστικής διευθέτησης των «κόκκινων» δανείων τους. Αποτέλεσμα μια ευνοική ,για τις Τράπεζες (όσον αφορά την ανάκτηση μέρους των 75 δις ευρώ οφειλών απο «κόκκινα» δάνεια) και τους δανειολήπτες , διευθέτηση μη εξυπηρετούμενων δανείων,να χάνεται σε γραφειοκρατικές διαδικασίες αλλά και έλλειψη επαρκούς πληροφόρησης.
Ειδικότερα στην επιστολή του ο Συνήγορος του Καταναλωτή αναφέρει ότι..
– Η πληροφόρηση των καταναλωτών δεν είναι ενιαία και συντονισμένη, γιατί δεν έχουν τεθεί κανόνες ενιαίας πληροφόρησης και ενιαίων διαδικασιών προς διευκόλυνση πρωτίστως των δανειοληπτών, αλλά και όλων των λοιπών εμπλεκόμενων φορέων (πιστωτικών ιδρυμάτων, Συνηγόρου του Καταναλωτή, φορέων συμβουλευτικής υποστήριξης κλπ.), όπως είχαμε εδώ και τρεις μήνες τονίσει και προτείνει.
– Ορισμένα καταστήματα πιστωτικών ιδρυμάτων δεν διαθέτουν έντυπο υλικό, ιδίως ενημερωτικά φυλλάδια και αιτήσεις που θα επιτρέψουν στους δανειολήπτες να κατανοήσουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους στο πλαίσιο του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών. Για να μπορέσει, συνεπώς, ο δανειολήπτης να μάθει πώς μπορεί να υπαχθεί στις σχετικές διαδικασίες θα πρέπει να έχει πρόσβαση στον ιστοχώρο τους και να αναζητήσει και να εκτυπώσει το σχετικό υλικό, γεγονός που όπως όλοι γνωρίζουμε δεν είναι πάντοτε εφικτό. Κατά τούτο καλούμε την Τράπεζα της Ελλάδος για τον έλεγχο και τις οδηγίες της προς τα πιστωτικά ιδρύματα.
– Στην πληροφόρηση (ιδίως στα ενημερωτικά φυλλάδια) που παρέχεται από τα πιστωτικά ιδρύματα δεν αναφέρεται ή δεν αναφέρεται με σαφήνεια ο διαμεσολαβητικός ρόλος του Συνηγόρου του Καταναλωτή, η προσφυγή στον οποίο αποτελεί δικαίωμα του καταναλωτή.. Με τον τρόπο αυτόν προκαλείται σύγχυση στον δανειολήπτη, ο οποίος εύλογα μπορεί να θεωρήσει ότι δεν έχει άλλη δυνατότητα εξεύρεσης κοινά αποδεικτής λύσης πέρα από αυτή που του παρέχεται από το πιστωτικό ίδρυμα, ενώ, σύμφωνα με το τελευταίο εδάφιο του Κεφαλαίου Γ ́ του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών «εάν τα μέρη δεν συμφωνήσουν τελικώς σε κοινά αποδεικτή λύση, τότε η διαφωνία τους μπορεί να επιλύεται εξωδικαστικά μέσω του Συνηγόρου του Καταναλωτή ή άλλων φορέων με αντικείμενο τη διαμεσολάβηση ή από τα αρμόδια δικαστήρια», χωρίς να θίγεται, φυσικά, το γενικό δικαίωμα προσφυγής στον Συνήγορο του Καταναλωτή.
– Στη διαδικτυακή ή άλλη πληροφόρηση που παρέχουν κάποια πιστωτικά ιδρύματα έχουν παρεισφρήσει παραδρομές και σφάλματα. Για παράδειγμα, υπάρχει τράπεζα που παραπέμπει τους δανειολήπτες στον Συνήγορο του Καταναλωτή για συμβουλευτική υποστήριξη. Άλλα πιστωτικά ιδρύματα επεξηγούν την έννοια του «συνεργάσιμου δανειολήπτη» κατά τρόπο που δεν συνάδει πλήρως με τον αντίστοιχο ορισμό του Κυβερνητικού Συμβουλίου Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους και του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών: Ενώ, δηλαδή, κατά τα ανωτέρω συνεργάσιμος είναι ο δανειολήπτης ο οποίος «συναινεί σε διερεύνηση εναλλακτικής πρότασης αναδιάρθρωσης με τον δανειστή ή όποιον ενεργεί νομίμως για λογαριασμό του, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον Κώδικα Δεοντολογίας του ν. 4224/2013» υπάρχουν πιστωτικά ιδρύματα τα οποία, στο ενημερωτικό υλικό τους, συγχέουν την άρνηση »διερεύνησης εναλλακτικής πρότασης αναδιάρθρωσης με τον δανειστή»(στάδιο 4) με την άρνηση συναίνεσης σε οποιαδήποτε πρόταση, χαρακτηρίζοντας μη συνεργάσιμο και τον δανειολήπτη που απλώς δεν αποδέχεται την πρόταση κατάλληλης ρύθμισης ή οριστικής διευθέτησης».
Κλείνοντας την επιστολή του ο Συνήγορος του πολίτη καλεί τα πιστωτικά ιδρύματα να ανταποκριθούν στα παραπάνω ώστε να προχωρήσει απρόσκοπτα η διαδικασία για την ρύθμιση «κόκκινων «δανείων με κοινές αποδεκτές ,για τις τραπεζες και τους δανειολήπτες,αποδεκτές λύσεις προσθέτοντας χαρακτηριστικά οτι «Είναι αυτονόητο ότι τόσο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας εξεύρεσης κοινά αποδεκτής λύσης όσο και κατά τη διαμεσολάβηση ενώπιον του Συνηγόρου του Καταναλωτή, οι δανειστές (πιστωτικά ιδρύματα, εισπρακτικές εταιρείες κλπ.) θα πρέπει να απέχουν από οχλήσεις προς τους οφειλέτες».