Σε ωρολογιακή βόμβα όχι μόνο για τη ΔΕΗ αλλά για το σύνολο της αγοράς ηλεκτρισμού εξελίσσονται οι ανεξόφλητες οφειλές από λογαριασμούςηλεκτρικού ρεύματος. Ο κατάλογος του 1,7 δισ. ευρώ (τέλος Σεπτεμβρίου) περιλαμβάνει καταναλωτές κάθε κατηγορίας, από ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες που έχουν ενταχθεί στις χαμηλές χρεώσεις του ΚΟΤ και παρ’ όλα αυτά αδυνατούν να πληρώσουν, οικιακούς με μικρές και μεγάλες καταναλώσεις, βιοτεχνίες και εμπορικά ενεργοβόρες βιομηχανίες, δημοτικές επιχειρήσεις, υπουργεία και άλλους δημόσιους φορείς.
Όπως αναφέρει δημοσίευμα της εφημερίδας Καθημερινή, η συσσώρευση των ανεξόφλητων οφειλών που άρχισε με την έναρξη της κρίσης, κλιμακώθηκε με την επιβολή του ΕΕΤΗΔΕ φτάνοντας στο τέλος του 2013 στο 1,3 δισ. ευρώ και παρά την αποσύνδεσή του από τους λογαριασμούς ρεύματος εκτινάχθηκε το τελευταίο τρίμηνο στα 1,7 δισ. ευρώ, είναι αποτέλεσμα ενός συνδυασμού παραγόντων και όχι μόνο της κρίσης και της αδυναμίας νοικοκυριών και επιχειρήσεων να πληρώσουν ή να αναβάλουν την πληρωμή των οφειλών τους. Μέρος του προβλήματος συνιστούν οι προσπάθειες άσκησης κοινωνικής πολιτικής μέσω μιας σειράς αποφάσεων που δεν έλαβαν υπόψη τους τις επιπτώσεις στην επιχείρηση και των αντίκτυπο στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, όπου δραστηριοποιούνται τρεις ακόμη ηλεκτροπαραγωγοί θερμικών μονάδων, χιλιάδες παραγωγοί ΑΠΕ και ένας μικρός αριθμός προμηθευτών, που όλοι μαζί συντηρούνται από τον «λογαριασμό ρεύματος».
Εάν δεν πληρωθεί η ΔΕΗ που αποτελεί τον βασικό προμηθευτή της αγοράς, το πρόβλημα εξαπλώνεται σε όλη την αλυσίδα. Να θυμίσουμε τις αποφάσεις που ελήφθησαν πέρυσι στο πλαίσιο των μέτρων κατά της αιθαλομίχλης, με το «δωρεάν» ρεύμα και τις μεγάλες εκπτώσεις ως κίνητρο για θέρμανση. Είχαν προηγηθεί κυβερνητικές παρεμβάσεις προς τη ΔΕΗ να μη διακόψει την ηλεκτροδότηση σε εμπορικές επιχειρήσεις του Πειραιά, που είχαν απλήρωτους λογαριασμούς αλλά ακόμη και σε επιχειρήσεις που είχαν καταφύγει σε ρευματοκλοπή. Αντίστοιχες παρεμβάσεις υπήρξαν προς τη ΔΕΗ και από διάφορους φορείς, με πρόσφατη τη δέσμευση του περιφερειάρχη Δυτικής Αττικής να ζητήσει από τη ΔΕΗ να μην κόψει το ρεύμα στα σπίτια των 600 οικογενειών των Ναυπηγείων Ελευσίνας.
Τέτοιου είδους εξωθεσμικές παρεμβάσεις, ενώ έχει θεσμοθετηθεί το ΚΟΤ το οποίο προστατεύει ευάλωτες ομάδες καταναλωτών (ανέργους, συνταξιούχους, χαμηλά εισοδήματα, άτομα με ειδικές ανάγκες κ.λπ.) από αυξήσεις και από τη διακοπή ρεύματος, δημιούργησαν στην κοινωνία μια αίσθηση χαλαρότητας σε σχέση με την αποπληρωμή του λογαριασμού ρεύματος και από την άλλη στη ΔΕΗ μια ενοχική στάση απέναντι στην προστασία των μετόχων της, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να αντιδράσει απέναντι στην ολοένα και πιο γενικευμένη τάση του «δεν πληρώνω» από έχοντες και μη. Η αδυναμία της ΔΕΗ να διαχειριστεί την κατάσταση συνέβαλε καθοριστικά στην εκτόξευση των ανεξόφλητων οφειλών. Μόλις πρόσφατα η επιχείρηση κινητοποιήθηκε για να κυνηγήσει μέσω εισπρακτικών εταιρειών οφειλές από 10.000 ευρώ και πάνω, ενώ υπάρχουν καταγγελίες για περιπτώσεις που συγκεντρώνουν πολύ υψηλές καταναλώσεις και οφειλές αντίστοιχα χωρίς να έχει προχωρήσει σε διακοπή της ηλεκτροδότησης. Από το συνολικό ποσό των 1,7 δισ. τα 420 περίπου εκατ. ανήκουν σε αυτή την κατηγορία καταναλωτών που θα μπορούσε η ΔΕΗ να έχει εισπράξει εάν ακολουθούσε μια πιο αποτελεσματική εμπορική πολιτική.
Το τεράστιο πρόβλημα ρευστότητας που αντιμετωπίζει σήμερα η ΔΕΗ εξαιτίας των ανεξόφλητων οφειλών έχει ήδη γίνει αισθητό στην αγορά, η οποία επανέρχεται στις συνθήκες «κραχ» που βρέθηκε το 2012. Οι οφειλές της ΔΕΗ προς τον ΑΔΜΗΕ έχουν αυξηθεί από τα 160 εκατ. ευρώ στα 250 εκατ. ευρώ περίπου, ενώ ο ΛΑΓΗΕ έχει αρχίσει να παρακρατεί ποσά από τις πληρωμές των ανεξάρτητων παραγωγών, καθώς εμφανίζει έλλειμμα της τάξης των 210 εκατ. ευρώ περίπου. Η ΔΕΗ έχει σταματήσει να πληρώνει προμηθευτές και πολύ σύντομα δεν θα είναι σε θέση να πληρώσει για την προμήθεια καυσίμων, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν αρμόδια στελέχη. Ολα αυτά, ενώ μετά την επιτυχή αναχρηματοδότηση των δανείων της μέσω του κοινοπρακτικού ύψους 2,2 δισ. ευρώ, αλλά και την έκδοση ομολόγου ύψους 700 εκατ. ευρώ με ευνοϊκούς όρους. «Εξαιρετικά κρίσιμη και δύσκολα διαχειρίσιμη» περιγράφει την κατάσταση ανώτατο στέλεχος της επιχείρησης.