Κρίσιμες αλλαγές στη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους, είτε αυτό αφορά επιχειρήσεις είτε νοικοκυριά, βρίσκονται στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων της κυβέρνησης με τις τράπεζες και την τρόικα
Στο πλαίσιο αυτό εξετάζεται η θεσμοθέτηση εξωδικαστικής διευθέτησης του δανεισμού των επιχειρήσεων, μέσα από α λα καρτ ρυθμίσεις, οι οποίες φτάνουν έως και τη διαγραφή τόκων σε πρώτη φάση, αλλαγές στην προπτωχευτική και την πτωχευτική διαδικασία, καθώς και τροποποιήσεις στον νόμο Κατσέλη.
Ακόμη και ο Κώδικας Δεοντολογίας για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων ξαναγράφεται, στην κατεύθυνση της μεγαλύτερης ευελιξίας και ταχύτητας. Το χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί από την κυβέρνηση και την τρόικα για την παρουσίαση του πακέτου των παρεμβάσεων είναι το πρώτο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου, αναφέρει σχετικό δημοσίευμα της “Καθημερινής”.
Σε ό,τι αφορά το περίφημο «κούρεμα» επιχειρηματικών δανείων, η πρόταση που σύμφωνα με πληροφορίες έχει τεθεί είναι η διαγραφή των τόκων σε πρώτη φάση για τα δάνεια κάποιων επιχειρήσεων, οι οποίες θα επιλεγούν βάσει σειράς κριτηρίων. Σε βάθος χρόνου, ύστερα από μία πενταετία και υπό την προϋπόθεση ότι μετά τη διαγραφή των τόκων η επιχείρηση είναι απολύτως συνεπής στις πληρωμές της, θα εξεταστεί και το ενδεχόμενο της μείωσης και του κεφαλαίου του δανείου.
Το εργαλείο του κατά περίπτωση «κουρέματος» αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης παρέμβασης που δρομολογείται με στόχο την αποτελεσματική διαχείριση των «κόκκινων» δανείων και συγκεκριμένα του σκέλους εκείνου της παρέμβασης που θα αφορά στη θέσπιση εξωδικαστικής διευθέτησης των χρεών των επιχειρήσεων προς τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία και εφορία. Πρόκειται για διαδικασία η οποία ήδη εφαρμόζεται σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, όπως για παράδειγμα στη Γαλλία και την Πορτογαλία, αλλά και σε άλλες, όπως η Τουρκία. «Η εξωδικαστική διαδικασία αναδιάρθρωσης δεν ακυρώνει σε καμία περίπτωση τις υφιστάμενες δυνατότητες διαπραγμάτευσης μιας επιχείρησης με τους πιστωτές της. Βεβαίως, σε αυτήν την περίπτωση δεν θα κάθονται όλοι μαζί στο ίδιο τραπέζι, όπως θα συμβαίνει στην περίπτωση της εξωδικαστικής διευθέτησης», επισημαίνει αρμόδιος κυβερνητικός παράγοντας, προσθέτοντας ότι σε κάθε περίπτωση εξακολουθεί να υπάρχει και η δικαστική οδός.
Αλλα εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διευθέτηση του χρέους είναι η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, η αναζήτηση στρατηγικού εταίρου, η μετοχοποίηση μέρους του δανείου, η συγχώνευση με επιχείρηση του ιδίου κλάδου. Ακόμη δεν έχει αποφασιστεί εάν η ρύθμιση για την εξωδικαστική διευθέτηση των χρεών των επιχειρήσεων θα κυρωθεί με νόμο. Το τελευταίο είναι κάτι που φέρεται να επιθυμεί η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης, καθώς θέλει η ρύθμιση να έχει δεσμευτικό χαρακτήρα.
Η αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους αποτελεί αυτή τη στιγμή την υπ’ αριθμόν 1 προτεραιότητα του υπουργού Ανάπτυξης Νίκου Δένδια. Οχι μόνο διότι η συσσώρευση των μη εξυπηρετούμενων δανείων λειτουργεί ως μια διαρκής ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Η αναδιάρθρωση του δανεισμού και κυρίως των επιχειρήσεων προβάλλεται αυτή τη στιγμή από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης ως κίνηση περισσότερο επιθετική, παρά αμυντική, στο συνολικό πλαίσιο των προσπαθειών για επιστροφή στην ανάπτυξη. Η πολιτική αυτή, πέρα από το γεγονός ότι σε τελική ανάλυση θα αποδεσμεύσει κεφάλαια για τη χρηματοδότηση της υγιούς επιχειρηματικότητας, θα επιταχύνει την αναδιάταξη του επιχειρηματικού χάρτη της χώρας, ξεχωρίζοντας την ήρα από το στάρι.
Δύο οι απόψεις για τα κριτήρια
Κυβέρνηση και τράπεζες εμφανίζονται να έχουν συμφωνήσει ότι η ρύθμιση χρεών των επιχειρήσεων δεν θα είναι οριζόντια. Αναλόγως της περίπτωσης θα επιλέγονται τα εργαλεία αναδιάρθρωσης του δανεισμού, στη βάση μιας συμφωνίας των πιστωτών με τον επιχειρηματία. Θολό, ωστόσο, παραμένει το εάν η ρύθμιση που προωθείται θα θεσπίζει και τα κριτήρια βάσει των οποίων οι επιχειρήσεις θα κρίνονται βιώσιμες ή εν δυνάμει βιώσιμες έτσι ώστε να προχωράει η εξωδικαστική διευθέτηση του χρέους τους. Η απόπειρα καθορισμού συγκεκριμένων κριτηρίων μπορεί να λειτουργήσει κατά μία άποψη περιοριστικά. Ο αντίλογος που αναπτύσσεται, κυρίως από κυβερνητικά στελέχη, είναι ότι εάν δεν καθοριστούν συγκεκριμένα κριτήρια, η διαδικασία κινδυνεύει να χαρακτηριστεί από μεγάλο βαθμό αυθαιρεσίας. Η λύση η οποία πιθανώς θα επιλεγεί είναι η θέσπιση μόνο κάποιων γενικών κατευθυντηρίων γραμμών βάσει των οποίων θα χαρακτηρίζεται μια επιχείρηση βιώσιμη για παράδειγμα, εάν έχει εκπονήσει σχέδιο αναδιάρθρωσης, εάν ο κλάδος στον οποίο δραστηριοποιείται είναι βιώσιμος, εάν υπάρχει εκτίμηση για μελλοντικές ταμειακές ροές, καθώς και εάν υπάρχει πρόθεση των βασικών μετόχων για ιδία συμμετοχή στη χρηματοδότηση της επιχείρησης.