Το άρθρο που ακολουθεί είναι άσχετο με τη θεματολογία μας, αλλά επειδή οι περισσότεροι από εμάς έχουμε παιδιά, κρίθηκε σκόπιμο να αναδημοσιευθεί.
Δεκάδες σελίδες στο Facebook έχουν δημιουργηθεί από Έλληνες χρήστες, στο πλαίσιο της τελευταίας μόδας στο διαδίκτυο, που θέλει όσους θέλουν να διεκδικηθούν πρώην συντρόφους τους, να τους εκθέτουν δημοσίως, δημοσιεύοντας φωτογραφίες από πολύ προσωπικές τους στιγμές.
Σύμφωνα με έρευνα της εφημερίδας «Τα Νέα», όπλο όσων αποφασίζουν να τιμωρήσουν τους πρώην συντρόφους τους είναι φωτογραφίες ή βίντεο που έχουν στην κατοχή τους όπου εικονίζονται σε άσεμνες πόζες – ντυμένοι προκλητικά, γυμνοί, ακόμη και την ώρα που κάνουν σεξ.
Το υλικό αυτό αναρτάται στο Διαδίκτυο (συνήθως στο facebook ή σε μπλογκ) για λόγους εκδίκησης, χωρίς τη συγκατάθεση των εικονιζομένων. Ποιος σκέφτεται τι (κακό) μπορεί να συμβεί στο μέλλον τη στιγμή που είναι μαζί με τον σύντροφό του;
Και το όνομα αυτού… πορνογραφία εκδίκησης
Το φαινόμενο είναι τόσο διαδεδομένο, ώστε απέκτησε όνομα: λέγεται «πορνογραφία εκδίκησης» (revenge porn) και αποτελεί την τελευταία μόδα μεταξύ των χωρισμένων (κυρίως ανηλίκων) και στην Ελλάδα.
«Δυστυχώς, η πρακτική είναι πολύ συνηθισμένη. Εκατοντάδες Ελληνόπουλα, αγόρια κατά κύριο λόγο, ανεβάζουν στο facebook άσεμνες φωτογραφίες κοριτσιών με τα οποία διατηρούσαν σχέση. Μετά τον χωρισμό, ιδίως όταν δεν έγινε με δική τους πρωτοβουλία, αποφασίζουν να εκδικηθούν τις πρώην κοπέλες τους με αυτό τον τρόπο», λέει στα «ΝΕΑ» ο Γιώργος Κορμάς, επιστημονικός συνεργάτης της Μονάδας Εφηβικής Υγείας της Β» Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και εκπρόσωπος της Γραμμής Βοήθειας ΥποΣΤΗΡΙΖΩ του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου.
Οι δύο κατηγορίες του φαινομένου
Υπάρχουν δύο βασικές κατηγορίες «πορνογραφίας εκδίκησης». Η πρώτη αφορά σε «καυτά» βίντεο και φωτογραφίες που δημοσιοποιούνται από πρώην συντρόφους ή συζύγους. Πρόκειται για υλικό το οποίο είτε έχουν τραβήξει τα ίδια τα θύματα με το κινητό τους τηλέφωνο και το έχουν αποστείλει στους ανθρώπους με τους οποίους διατηρούσαν σχέση είτε το έχουν τραβήξει οι τελευταίοι με τη συγκατάθεση των πρώτων.
Η δεύτερη κατηγορία έχει να κάνει με τη δόλια απόκτηση αυτού του υλικού: οι επιτήδειοι βιντεοσκοπούν κρυφά τα θύματά τους (σε τουαλέτες, αποδυτήρια κ.ά.) ή τα πείθουν να τους στείλουν άσεμνες φωτογραφίες συνομιλώντας μαζί τους σε chatrooms ή σε κοινωνικά δίκτυα.
Στην πρώτη περίπτωση, οι δράστες ανεβάζουν τις φωτογραφίες στο Ιντερνετ για να εκδικηθούν το θύμα, ενώ στη δεύτερη επικοινωνούν μαζί του και το απειλούν ότι θα δημοσιοποιήσουν το υλικό αν δεν τους δώσει χρήματα ή περισσότερες φωτογραφίες.
Επίσης, έχουν καταγραφεί περιστατικά πώλησης βίντεο ή φωτογραφιών σε συμμαθητές των εικονιζομένων έναντι μερικών δεκάδων ευρώ. Σε σπανιότερες περιπτώσεις οι θύτες είναι κορίτσια που ανεβάζουν φωτογραφίες άλλων κοριτσιών, θέλοντας να τις εκδικηθούν επειδή «έκλεψαν» τα αγόρια τους!
Πώς όμως είναι δυνατόν να συναινέσει κάποιος στη φωτογράφιση ή βιντεοσκόπησή του σε άσεμνες πόζες; «Οι ανήλικοι έχουν άγνοια του κινδύνου που ενέχει αυτή η πράξη. Είναι κάτι που τους ιντριγκάρει. Οσο είναι μαζί με τον σύντροφό τους, πολλά κορίτσια αισθάνονται ασφάλεια και του επιτρέπουν να τραβήξει τέτοιες φωτογραφίες, ενώ πολλές φορές τις βγάζουν μόνες τους. Τις προορίζουν όμως για ιδιωτική χρήση και όχι για ανάρτηση σε κοινή θέα», εξηγεί ο Γιώργος Κορμάς.
Ανησυχητικές διαστάσεις
Το φαινόμενο έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις στη χώρα μας. Η έρευνα κατέγραψε δεκάδες σελίδες που έχουν δημιουργήσει Έλληνες στο facebook, σε μπλογκ ή άλλες πλατφόρμες, στις οποίες έχουν αναρτηθεί εκατοντάδες φωτογραφίες κοριτσιών και αγοριών με μαγιό και εσώρουχα ή σε άσεμνες πόζες.
Τα τελευταία δύο χρόνια η Γραμμή Βοήθειας ΥποΣΤΗΡΙΖΩ του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου (τηλ. 800 11 800 15) έχει δεχθεί περισσότερες από 100 καταγγελίες για κρούσματα «πορνογραφίας εκδίκησης» στην Ελλάδα.
«Μαθητές (ή οι γονείς τους) αναφέρουν ότι συμμαθητές τους ή άγνωστοι που γνώρισαν στο Διαδίκτυο ανέβασαν φωτογραφίες τους για να τους διαπομπεύσουν ή να τους εκβιάσουν», εξηγεί ο κ. Κορμάς. «Τα θύματα διαπομπεύονται και υφίστανται αφόρητη ψυχολογική πίεση. Έχουν καταγραφεί απόπειρες αυτοκτονίας από κορίτσια που δεν μπορούσαν να αντέξουν τον εξευτελισμό».
Ανήλικοι στον εισαγγελέα. Έως σήμερα 20 ανήλικοι που είχαν αναρτήσει τέτοιο υλικό έχουν οδηγηθεί ενώπιον του εισαγγελέα ύστερα από καταγγελίες των οικογενειών των εικονιζομένων.
Αποκαλύψεις και απειλές από τους πρώην
Η πρακτική της «πορνογραφίας εκδίκησης» έχει εξελιχθεί σε εφιάλτη για χιλιάδες ανθρώπους. Η πρώτη καταγραφή του φαινομένου έγινε το 2000, όταν ο ιταλός ερευνητής Σέρτζιο Μεσίνα χρησιμοποίησε τον όρο «realcore pornography» για να περιγράψει φωτογραφίες και βίντεο ανθρώπων που κοινοποιούνταν στο Διαδίκτυο από πρώην εραστές τους.
Οκτώ χρόνια αργότερα, ο ολλανδικός ιστότοπος ερασιτεχνικού πορνό XTube άρχισε να δέχεται καταγγελίες ότι το περιεχόμενό του είχε αναρτηθεί χωρίς τη συγκατάθεση των εικονιζομένων.
Σήμερα λειτουργούν επαγγελματικά σάιτ που είναι αφιερωμένα στην «πορνογραφία εκδίκησης». Το πιο γνωστό από αυτά ήταν το IsAnyoneUp.com που δημιούργησε το 2010 ο 27χρονος Αμερικανός Χάντερ Μουρ ο οποίος έχει χαρακτηριστεί «ο πιο μισητός άνθρωπος στο Διαδίκτυο».
Ο ιστότοπος, ο οποίος δεν λειτουργεί πια, φιλοξενούσε άσεμνες φωτογραφίες ανθρώπων τις οποίες είχαν ανεβάσει πρώην εραστές τους, αποκαλύπτοντας προσωπικά στοιχεία των εικονιζόμενων όπως ονόματα και διευθύνσεις.
Τα περιστατικά «πορνογραφίας εκδίκησης» στην Ελλάδα είναι εκατοντάδες – ελάχιστα, όμως, έχουν απασχολήσει τις Αρχές.
Πριν από λίγες εβδομάδες συνελήφθη στη Φλώρινα ένας άνδρας 23 ετών ο οποίος ζητούσε από μια 35χρονη να του στείλει γυμνές φωτογραφίες ανήλικου συγγενούς της, διότι σε αντίθετη περίπτωση θα δημοσίευσε στο facebook προσωπικές φωτογραφίες της. Τελικά, πραγματοποίησε την απειλή του.
Τον περασμένο Αύγουστο ένας 25χρονος από τη Μεσσηνία συνελήφθη διότι είχε στην κατοχή του βίντεο σεξουαλικού περιεχομένου με πρωταγωνίστρια μια 17χρονη, το οποίο είχε τραβήξει με βιντεοκάμερα και κατόπιν απειλούσε ότι θα το αναρτήσει στο Διαδίκτυο.
Τον ίδιο μήνα η Αστυνομία συνέλαβε στη Θεσσαλονίκη έναν 28χρονο ο οποίος είχε καταφέρει να αποσπάσει από ένα αγόρι 15 ετών φωτογραφία του με άσεμνο περιεχόμενο.
Επίσης, σχηματίστηκε δικογραφία εις βάρος τριών ατόμων από τη Λαμία τα οποία είχαν πιέσει μια 15χρονη να τους στείλει φωτογραφίες της σε άσεμνες πόζες.
Τον Νοέμβριο του 2012 ένας 21χρονος είχε συλληφθεί διότι εκβίαζε μια 16χρονη την οποία είχε γνωρίσει στο facebook, λέγοντάς της ότι αν δεν του στείλει γυμνές φωτογραφίες της θα δημοσιοποιήσει σε συγγενείς της άλλες προσωπικές φωτογραφίες της που είχε στην κατοχή του.
Τον Δεκέμβριο του 2009 συνελήφθησαν δύο άτομα ύστερα από καταγγελία νεαρής ότι ανέβασαν άσεμνη φωτογραφία της στο facebook.
Πώς να μην πέσετε θύμα εκβιασμού στο Ιντερνετ
– Μη δίνετε σε κανέναν τον κωδικό πρόσβασης στο facebook, το twitter ή το e-mail σας
– Μην απαντάτε σε μηνύματα που σας κάνουν να αισθανθείτε άβολα. Αν αυτό συμβεί, διακόψτε αμέσως τη συνομιλία
– Μη στείλετε ποτέ φωτογραφίες και προσωπικά στοιχεία σας μέσω Διαδικτύου σε αγνώστους
– Να θυμάστε πως ό,τι αναρτάται στο Διαδίκτυο μένει εκεί για πάντα, ακόμη και αν το σβήσετε
– Σκεφτείτε πολύ καλά πριν αποφασίσετε να συναντηθείτε με κάποιον που γνωρίσατε στο Διαδίκτυο. Αν το κάνετε, ενημερώστε κάποιο άτομο που εμπιστεύεστε και φροντίστε η συνάντηση να γίνει σε δημόσιο χώρο
– Τοποθετήστε τον υπολογιστή σε χώρους όπως το σαλόνι και όχι σε υπνοδωμάτια. Ετσι θα έχετε τη δυνατότητα να επιβλέπετε το παιδί σας χωρίς το ίδιο να αισθάνεται ότι ελέγχεται
– Ενημερώστε τα παιδιά σας για τους κινδύνους που ελλοχεύουν όταν συνομιλούν με αγνώστους
– Οποιαδήποτε φωτογραφία αναρτάται στο Διαδίκτυο χωρίς τη συγκατάθεσή σας είναι πράξη μη νόμιμη και έχετε κάθε δικαίωμα να απαιτήσετε να αφαιρεθεί
– Αν έχετε πέσει θύμα εξαπάτησης ή εκβιασμού απευθυνθείτε στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος (τηλ. 11012, email ccu@cybercrimeunit.gov.gr) ή στη Γραμμή Βοηθείας ΥποΣΤΗΡΙΖΩ του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου (τηλ. 800 11 800 15, email: help@saferinternet.gr). Επίσης, επισκεφθείτε τα σάιτ www.safeline.gr και www.saferinternet.gr