Εμπόδια στην αντιμετώπιση των τεκμηρίων από τους πολίτες, βάζει το υπουργείο Οικονομικών. Αν και τα τεκμήρια είναι, εξ ορισμού, «μαχητά» και μπορεί ο πολίτης να αποφύγει να πληρώσει επιπλέον φόρο, αν επικαλεστεί ότι χρησιμοποίησε εισοδήματα περασμένων ετών που έχουν ήδη φορολογηθεί, ώστε να συμπληρώσει το χαμηλό εισόδημα που δηλώνει, η εφορία θα του βάζει διαρκώς όρους και προϋποθέσεις για να μπορεί έτσι και να απορρίψει σαν αβάσιμους τους ισχυρισμούς του.
Σε νεότερες οδηγίες που απέστειλε στις εφορίες, το υπουργείο Οικονομικών τονίζει πως οι πολίτες μπορούν να επικαλεσθούν εισοδήματα παρελθόντων ετών, εφόσον αυτά έχουν αποδεδειγμένα φορολογηθεί ή έχουν απαλλαγεί νόμιμα από τον φόρο.
Ωστόσο η «ανάλωση κεφαλαίου» παρελθόντων ετών, εμπίπτει σε μια σειρά προϋποθέσεις, τις οποίες πρέπει να ικανοποιεί ο ισχυρισμός του πολίτη.
Συγκεκριμένα, για τον προσδιορισμό του «κεφαλαίου» κάθε έτους, το οποίο μπορεί να επικαλεστεί ο πολίτης, αθροίζονται όλα τα εισοδήματα που είχε, είτε έχουν φορολογηθεί είτε έχουν νόμιμα απαλλαγεί από τον φόρο, καθώς και όλα τα χρηματικά ποσά που απέκτησε αν δεν θεωρούνται εισόδημα (πχ αποζημιώσεις απολύσεως, ΕΚΑΣ κλπ), ή που προέρχονται από την πώληση περιουσιακών στοιχείων, από την εισαγωγή χρηματικών κεφαλαίων από το εξωτερικό, από δάνεια, δωρεές, γονικές παροχές κ.λπ., καθώς και οποιοδήποτε άλλο ποσό, το οποίο αποδεδειγμένα έχει εισπραχθεί.
Στη συνέχεια, από το άθροισμα όλων αυτών των ποσών εισοδημάτων και εσόδων, αφαιρούνται οι αντικειμενικές δαπάνες ή τεκμήρια διαβίωσης για κατοικίες, ΙΧ, σκάφη, πισίνες, υπηρετικό προσωπικό και δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων, καθώς, επίσης, οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων, για δωρεές ή γονικές παροχές χρηματικών ποσών και για την αποπληρωμή δανείων. Το ποσό που απομένει μετά την αφαίρεση των παραπάνω δαπανών, είναι το «μη αναλωθέν κεφάλαιο» που μπορεί να επικαλεστεί ο φορολογούμενος.
Με τις ισχύουσες διατάξεις, δεν προβλέπεται χρονικός περιορισμός για την κάλυψη των τεκμηρίων με «ανάλωση κεφαλαίου». Συνεπώς, για την κάλυψη τεκμηρίων μπορεί θεωρητικά να γίνει επίκληση «ανάλωσης κεφαλαίου» οσωνδήποτε προηγούμενων ετών (δηλαδή 5, 10, 20, 25 ή ακόμη και 30 ετών),
Ωστόσο:
– Οι χρονιές για τις οποίες θα υπολογιστεί το κεφάλαιο, πρέπει να είναι συνεχόμενες, χωρίς κενά. Άρα, αν κάποιος πχ επικαλεστεί ότι κέρδισε το λαχείο πριν 20 χρόνια, θα ελεγχθεί και για το τι κατανάλωσε από το ποσό αυτό όλα τα μετέπειτα χρόνια, μέχρι τη χρονιά για την οποία ζητά να μην φορολογηθεί με βάση το τεκμήριο.
– Αν πχ οι ΔΟΥ δεν έχουν κρατήσει στοιχεία από τα παλαιότερα χρόνια (πχ πριν μηχανογραφηθούν) και , έτσι, δεν μπορέσουν να διασταυρώσουν την ακρίβεια των ισχυρισμών του (με δηλώσεις και δικαιολογητικά περασμένων ετών όπως πχ βεβαίωση είσπραξης κερδών από παίγνια ή συμβόλαια πώλησης ακινήτων κλπ), τότε ο έφορος υποχρεούται να απορρίψει το αίτημα, εκτός αν βρει τρόπο ο πολίτης να αποδείξει με αδιαμφισβήτητο τρόπο την ακρίβεια των ισχυρισμών του.
Οι φορολογούμενοι που θα θελήσουν να αμφισβητήσουν τα τεκμήρια θα πρέπει να μεταβούν αυτοπροσώπως στις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. . Θα πρέπει δε να προσκομίσουν τα εκκαθαριστικά σημειώματα, τα οποία θα πρέπει να αποδεικνύουν ότι τα τεκμαρτά εισοδήματα τα οποία τούς καταλογίστηκαν είναι εξωπραγματικά. Στις περισσότερες περιπτώσεις όμως, αν επιχειρήσουν να εμπλακούν στην πολύπλοκη γραφειοκρατική διαδικασία της αμφισβήτησης των τεκμηρίων θα ταλαιπωρηθούν άδικα, καθώς οι οδηγίες του υπουργείου Οικονομικών προς τους Εφόρους γι’ αυτές τις περιπτώσεις είναι πολύ αυστηρές. Ούτως ή άλλως, και οι ίδιοι οι φορολογούμενοι δύσκολα θα βρουν και θα συγκεντρώσουν τόσο συγκεκριμένα δικαιολογητικά που να αποδεικνύουν ότι πράγματι τα εισοδήματά τους δεν ήταν τόσο υψηλά όσο αυτά που προκύπτουν με βάση τα τεκμήρια.